Proficiat klimaatstakers, ga zo door...

Schoolstaking voor het klimaat...

In Nederland startte de jonge klimaatactivisten een beetje later dan in België. Maar wel meteen met meer dan 15.000 op het Malieveld in Den Haag. Hoeveelheid actievoerders en kwaliteit van hun leuzen waren indrukwekkend. En nu verder (zie ook redactioneel). (Foto: Manifest/wvdk)

Klimaatspijbelaars? Nee, klimaatactivisten! Het gaat immers om hún toekomst. De kleinburgerlijke pers wist zich geen raad met kwaliteit en omvang van de betoging. Rutte wil ze zo snel mogelijk 'platpraten'. Het ging om een historische dag, daar in Den Haag. (Foto's: Manifest/wvdk)

Wiebe Eekman

Als oudgediende en klimaatstrijder van het eerste uur, kijk ik vol hoop, blijdschap en trots naar deze nieuwe golf van klimaatstakers die de verboden zone van de Wetstraat in Brussel innamen. Het 16-jarige Zweedse meisje Greta Thunberg had al de lont in het kruitvat gestoken met haar toespraak aan de klimaatonderhandelaars in Katowice in Polen in december vorig jaar. Ook hier namen jonge meiden het initiatief. Een Luikse en de Antwerpse Kyra Gantois en Anuna De Wever voeren 'Youth for Climate' aan. De kranten koppen 3000, 15.000, 35.000 klimaatspijbelaars.

Op donderdag 10 januari verlieten de eerste 3000 tieners de scholen en spoorden naar Brussel. Op donderdag 17 januari werden het er vijfmaal zoveel. Op donderdag 24 januari weer meer, tot 35.000. Op zondag 27 januari volgde de oproep door 'Rise for the Climate': 80.000 trotseren tezamen de kille winterse regen... Het jeugdig enthousiasme moedigde vele ouderen aan.

De donderdagse schoolstaking willen ze volhouden, tenminste tot de komende verkiezingen van 26 mei. "Want de Belgische regering heeft niet geluisterd naar de volksbetoging van 2 december". Toen veroverden een dikke 65.000 betogers de straten van Brussel, aangevuld met ongeveer 5000 fietsers uit heel het land. De dag nadien stemde de Belgische regering toch tegen verhoging van de Europese klimaatambitie. Ook in Katowice weigerde België aan te sluiten bij de landen die meer wilden doen. Als de regering niet wil luisteren dan gaan we door, zeggen ze, opdat de nieuwe regering een klimaatwet met hoge ambitie zal aannemen.

'Spijbelaars' noemen de kranten en veel rechtse politici hen. En spijbelen mag niet. Studie is belangrijk. Blijkbaar een groot moreel probleem voor veel leraren en schooldirecties. Al gaan verschillende scholen creatief om met de strafstudie die ze opleggen: daar kan gediscussieerd worden over het klimaat en er worden borden beschilderd voor de volgende donderdag. In deze scholierenstaking ontwaakt een hele nieuwe generatie activisten. Ze doen enorm veel ervaring op in korte tijd. Ze leren spreken in het openbaar en zich organiseren. Een progressieve leraar steunt zijn leerlingen en formuleert het zo: "De leerlingen zoeken naar duurzame oplossingen om de lokale en globale leefomgeving te beïnvloeden en te verbeteren. Ze geven voorbeelden die duidelijk maken hoe de mondialisering voordelen, problemen en conflicten inhoudt. De leerlingen toetsen de eigen opvatting aan de verschillende opvattingen over welzijn en verdeling van welvaart en zetten zich in voor de verbetering van het welzijn en de welvaart in de wereld."

Kunnen ze niet op zondag betogen?

De grootste twee klimaatbetogingen waren op zondag, jawel. Op 2 december 70.000 en 80.000 op 27 januari. Maar het zijn juist de doordeweekse acties van burgerlijke ongehoorzaamheid van 'Rise for the Climate' in december en de donderdagse schoolstakingen van 'Youth for climate' in januari die het meeste effect hebben. Omdat het burgerlijke ongehoorzaamheid is. Omdat het de verantwoordelijkheid legt bij het regeringsbeleid, bij de politiek. En niet meer het deuntje volgt "we zitten allemaal in hetzelfde schuitje, we zijn allemaal tezamen verantwoordelijk".

Ja het doet de regeringen in het land pijn. Op maandag 4 februari noemde de Vlaamse minister voor Landbouw, Natuur en Klimaat, Joke Schauvliege, de betogingen "opgezet spel". 'Act for climate Justice' bombardeerde de minister onder de digitale berichtjes. Woensdag nam ze ontslag!

Verder is juist de volharding, week na week, enthousiasmerend. Het is niet meer symbolisch je ongenoegen uiten... Nee, het is strijden om resultaat te halen. En ja, er is al resultaat. Wetenschappers solidariseren met hen. Professoren in rechtspraak stelden een voorstel van Klimaatwet met hoge ambitie voor. Als nooit te voren staan alle kranten vol met klimaatartikelen en bespreking van mogelijkheden.

Samen met de Gele Hesjes-beweging hebben de stakende scholieren de bevolking opnieuw vertrouwen gegeven dat met massale actie en strijd iets te bereiken valt. Op woensdag 13 februari zal België platgelegd worden door een algemene staking voor loonsverhoging. Dat was lang geleden. De universiteitsstudenten kondigden aan de dag daarna op donderdag 14 februari, op Valentijnsdag, ook de straat op te gaan.

De klimaattransitie zal sociaal zijn, of ze zal niet zijn...

Dat werd al langer gezegd door de beweging 'Klimaat en Sociale Rechtvaardigheid', die de twee betogerstreinen organiseerde. Die van 2009 naar de COP15 in Kopenhagen. En die van 2013 naar de COP19 in Warschau. Daaruit ontstond met 'Climate Express' de tweede golf jonge Belgische klimaatactivisten. Op de trein stelden zij in een manifest vast dat milieustrijd en sociale strijd innig verbonden zijn.

Juist dat besef wordt nu te pas en te onpas gebruikt door rechtse politici om de bevolking op te zetten tegen de klimaatactivisten. Want wie gaat de klimaatmaatregelen betalen? Daarbij wordt gesuggereerd dat de enige mogelijke maatregel voor het klimaat, een koolstofbelasting zou zijn. Juist waar de beweging van de Gele Hesjes tegen protesteert. Alsof een overheid geen andere middelen heeft om een klimaatbeleid te voeren. Dat neoliberaal dogma verlamt en vergiftigt al jaren de klimaatbeweging.

Op 5 februari lanceerden een 100-tal ceo's van grote bedrijven met veel geld en de steun van enkele oudere bekende organisaties de petitiecampagne 'Sign for the Future'. Het lijkt op een witwassen van de verantwoordelijkheid van de grote bedrijven. Tot mijn blijde verwondering lijken in de eerste reacties velen dit al te zien. De strijd zal verder in de straat gevoerd worden. Oproepen 'workers for the climate' zien het licht. Vrijdag 15 maart zou een internationale stakingsdag voor het klimaat kunnen worden.

Artikel Manifest, 6 februari 2019.