De Britse premier May op weg naar een persconferentie op 25 november jl. in Brussel. (Foto: Shutterstock)
Ron Verhoef
Op donderdag 2 mei vonden de lokale verkiezingen plaats in Engeland. Hoewel het hier uiteraard om lokale politiek ging, werden de verkiezingen vooral ook gezien als een populariteitstest voor May [die inmiddels aangaf op 7 juni te zullen aftreden, nvdr] en haar Brexit-project. De conservatieven verloren bij de verkiezingen veel zetels. Ook Labour wist niet te winnen. De grote winnaar waren de Liberaal-Democraten.
Dat maakt het er voor coalities allemaal niet makkelijker op. Hoewel lokale verkiezingen geen graadmeter zijn voor landelijke verkiezingen, laten de peilingen zien dat ook landelijk de conservatieven in vrije val zijn. Daar profiteren vooral de nieuwe Brexit-partij van Nigel Farage en de Liberaal-Democraten van. Terwijl Labour min of meer stabiel blijft. [Manifest was niet in staat om uitslagen en gevolgen van Europese verkiezingen mee te nemen in de artikelen, nvdr]
Labour is, net al de conservatieven overigens, hopeloos verdeeld over de Brexit. De officiële partijlijn is dat de Britten in de EU moeten blijven, maar er is een zeer grote en ook actieve groep Labour-aanhangers die voor de Brexit is. De Liberaal-Democraten zijn tegen. Al met al is er in het parlement geen eenheid te vinden voor welke optie dan ook.
Het wordt nog complexer als we bedenken dat in Schotland en Noord-Ierland de mensen in ruime meerderheid voor de EU zijn. Tijdens het referendum over de Schotse onafhankelijkheid in 2014, stelde David Cameron (toenmalig premier) nog dat stemmen tegen de onafhankelijkheid de beste garantie was voor Schotland om in de EU te blijven. Een onafhankelijk Schotland zou namelijk niet zo maar lid kunnen worden van de EU.
De Schotten kozen tegen onafhankelijkheid maar worden nu door Engeland alsnog uit de EU getrokken en dat leidt tot veel onvrede. Het congres van de SNP (de Schotse Nationalisten) dwong hun eigen premier, Nicola Sturgeon, om een tweede referendum over onafhankelijkheid te houden als de Brexit inderdaad een feit wordt. Hoewel de meeste peilingen aangeven dat de Schotten onafhankelijkheid opnieuw zouden verwerpen, zijn er dit keer ook peilingen die een meerderheid voor onafhankelijkheid voorspellen. En dat is geen goed nieuws voor May. In 2014 ging het immers maar net goed en toen voorspelde de peilingen dat hooguit 30 procent van de Schotten voor onafhankelijkheid zou kiezen. Als de peilingen dit keer er weer zover naast zitten is een stem voor onafhankelijkheid zeker niet ondenkbaar. Dezelfde peilingen voorspellen bovendien winst voor de SNP na een reeks van enorme nederlagen. Die winst zou ten koste gaan van Labour. De Brexit zou uiteindelijk weleens het uiteenvallen van Groot-Brittannië kunnen betekenen en de Engelse kiezers weten dat zeer goed. Het maakt dat de conservatieven geen optie meer zijn voor de Engelsen die het Verenigd Koninkrijk graag verenigd willen laten. Zij zoeken nu hun toevlucht tot de Liberaal-Democraten.
Labour kan daar op dit moment weinig tegenover zetten. In het parlement en op straat blijft hun visie op de Brexit onduidelijk. Het is wel helder dat Corbyn de EU flink zou willen hervormen, maar of dat dan een reden zou zijn om voor de Brexit te gaan is onduidelijk. Op dit moment lijkt het er vooral op dat de voltallige oppositie plus de Noord-Ierse DUP, de coalitiepartner van May, zo snel mogelijk weer naar de stembus willen.
De uitslag van de verkiezingen zou wel eens kunnen aantonen hoe verschrikkelijk verdeeld het Verenigd Koninkrijk eigenlijk is. En al die tijd zal de Brexit worden uitgesteld. Hoe het verder moet weet niemand, maar dat de samenleving mede door de Brexit behoorlijk is gepolariseerd is duidelijk. De opvolger van May zal de handen vol hebben om de politieke crisis die nu al maanden duurt te bezweren.