Demonstratie van de KKE tijdens het bezoek van de Amerikaanse minister Mike Pompeo aan Griekenland op 5 oktober jl. (Foto: KKE)
Joke van den Boogert
Begin april van dit jaar vierde de NAVO haar 70-jarig bestaan in aanwezigheid van de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken van de 'NAVO-linkse' Syriza-regering. Zijn Amerikaanse ambtgenoot, Mike Pompeo, zei bij die gelegenheid, dat 'we' niet alleen het 70-jarige bestaan vieren maar ook de dag van de ineenstorting van het 'IJzeren Gordijn'. "Deze dag is onlosmakelijk verbonden met de NAVO". Hij voegde eraan toe, dat de NAVO het schild was tegen de verspreiding van het communisme in Europa en dat "we elk moment klaarstonden om artikel 5 (over collectieve defensie van de organisatie, JvdB) te activeren bij de minste of geringste beweging van de Sovjets".
Een dag tevoren vond een parallelle vergadering plaats, getiteld 'NATO engages: The Alliance at 70', mede georganiseerd door alom bekende euro-atlantische 'denktanken', waar een keur aan regeringskaders, diplomaten, militairen en lobbyisten aanwezig waren bij discussiethema's met titels als bijvoorbeeld 'Achter het Ijzeren Gordijn'. Zij haalden daar herinneringen op aan hun activiteiten om het socialisme ten val te brengen, erop wijzend dat deze doorgegeven moeten worden aan de jongere generaties...
Dat wat betreft de vijand van weleer. Wat de nieuwe vijand is, bleek uit de Algemene Verklaring van de bijeenkomst, die wees op de bijdrage van de NAVO in het verleden aan de beëindiging van de Koude Oorlog en de stabiliteit op de Balkan. Tegenwoordig, aldus de verklaring, hebben we te maken met onvoorziene en provocerende omstandigheden, o.a. door een agressiever wordend Rusland en uiteraard velerlei vormen van (cyber)terrorisme, van illegale migratie en strategische bedreiging (Rusland, China, Iran). Pompeo riep de bondgenoten op om op dezelfde manier door te gaan als de afgelopen 70 jaar, want er is sprake van - en hier komt de aap uit de mouw - "een flinke concurrentie van Rusland, China en de Islamitische Republiek Iran".
De plannen voor een omsingeling van Rusland vanaf de Baltische Zee, de Balkan en de Zwarte Zee werden beschreven, waarvoor grote sommen geld geïnvesteerd zullen worden: "We zullen meer dan 260 miljoen dollar investeren in een plan om de Amerikaanse strijdkrachten in centraal Polen te steunen, als onderdeel van een groter plan, waarvoor de NAVO de afgelopen vier jaar ongeveer 2,3 miljard dollar heeft uitgegeven voor militaire mobiliteitsprojecten", aldus secretaris-generaal Jens Stoltenberg. Sterke partnerrelaties met buurlanden, VN en EU zijn voor dit doel opgebouwd.
Dat was begin april. De Syriza-regering was mede-ondertekenaar van een tekst, waarin decennia anticommunisme, imperialistische interventies, oorlogen en dictaturen witgewassen werden. In oktober jl. werd in Athene in aanwezigheid van Pompeo door de nieuwe regering het akkoord ondertekend met Griekenland, dat de naam kreeg 'Mutual Defense Cooperation Agreement' (Akkoord voor Wederzijdse Defensie Samenwerking), waarvoor Syriza het bedje had gespreid: de basis van Soeda (Kreta), van waaruit allang militaire operaties gesteund worden van de Zwarte Zee tot aan het Midden-Oosten en Noord-Afrika, wordt uitgebreid.
Amerikaanse drones en andere vliegtuigen (o.a. vliegende tankers) mogen nu steevast gebruikmaken van de luchtmachtbasis in Lárissa. Amerikaanse helikopters worden permanent geïnstalleerd in Stefanovíkio (district Magnisía). Een Amerikaans militair team wordt in Alexandroúpolis geïnstalleerd, waarvan de haven een basisknooppunt wordt voor de afhandeling van militair personeel en militaire middelen van de VS richting Oost-Europa en Zwarte Zee in het grensgebied met Rusland. In een interview van 2017 sprak de VS- ambassadeur in Griekenland, Geoffrey Pyatt, al over drie cirkels, waarbinnen zich een hevige concurrentie om bijzondere geopolitieke belangen afspeelt:
"Griekenland ligt precies in het centrum van deze strategisch belangrijke geografie en is voor mij het argument voor de opbouw van een sterke samenwerking op het gebied van defensie en veiligheid", aldus de Amerikaanse ambassadeur. Als je naar deze drie cirkels kijkt en de opstelling van de Amerikaanse NAVO-bases, de al bestaande en de nieuwe als gevolg van het akkoord voor de Wederzijdse Defensie Samenwerking met de VS, dan zie je hoe dat overeenkomt met de drie cirkels. Voor 2020 is er in elk geval een mammoet militaire oefening gepland, 'Defender-Europe 20' genaamd, met de grootste inzet van Amerikaanse strijdkrachten van de laatste 25 jaar. De bedoeling is de strategische paraatheid te vergroten, waarbij het vermogen getest zal worden van de Amerikaanse strijdkrachten om snel een grote militaire troepenmacht met uitrusting en al te verplaatsen van de VS naar Europa en op die manier snel met bondgenoten en partners een eventuele crisis aan te kunnen. Over veiligheid en stabiliteit gesproken...
Interessant zijn binnen dit kader de opmerkingen van de Russische permanente vertegenwoordiger in de Europese Unie, Vladimir Chizhov, voor het agentschap 'TASS'. "Griekenland zou wel eens hetzelfde lot kunnen ondergaan als de Koerden in Syrië die door de VS in de steek zijn gelaten ondanks hun eerdere nauwe samenwerking", aldus Chizhof. De Russische diplomaat zei, dat Rusland de Koerden hiervoor had gewaarschuwd. "Hier op Rhodos (het interview werd afgenomen tijdens een forum op dat eiland, JvdB), kan ik de Grieken er persoonlijk voor waarschuwen, dat ze erover nadenken of hen een dergelijk lot te wachten staat". Dat vanwege Griekenlands deelname aan de Amerikaanse NAVO-planning als hoofdrolspeler in de regio. Hij vond de Griekse ondertekening van het hernieuwde militaire akkoord met de VS fout, ook al was deze beslissing genomen binnen het kader van de spanningen tussen de VS en Turkije. Maar "dat maakt het betreffende besluit nog niet verstandig voor de toekomst", aldus Chizhov.
Zeker is in elk geval, dat veiligheid en stabiliteit wel de laatsten zijn, die gegarandeerd worden. De KKE en PAME slaagden er nogmaals in heel wat mensen op de been te brengen om te betogen tegen Pompeo's bezoek aan Griekenland. Niet massaal genoeg. Daar schijnt meer voor nodig te zijn. Toen met de bombardementen op Joegoslavië ruim 20 jaar geleden het oorlogsgevaar echt bijna voor de deur stond, kwam de bevolking zo massaal op de been, dat het aan de 'goede oude tijd' (wat betreft massale protesten) van de jaren '60 deed denken. Helaas moeten, naar de geschiedenis leert, de bommen pas op eigen hoofd vallen (of bijna) om de mensen wakker te schudden.