Demonstratie van PAME in Thessaloniki op 9 september jl. (Foto: KKE/Flickr)
Joke van den Boogert
Het jaar 2019 begon met een verbloemd-rechts Syriza en diens rechtse partner nog aan het bewind (sinds eind januari 2015). Het jaar eindigt met bijna zes maanden van onverbloemd-rechts. Nea Dimokratía aan de regeringsmacht.
Een terugblik op het voorbije jaar aan de hand van de aan Griekenland gewijde artikelen, geeft een interesssant beeld te zien.
Te beginnen met Manifest 2, getiteld 'Het akkoord van Préspes: een nieuwe verworvenheid van de NAVO op de Balkan. Het eind 2018 tussen Griekenland en de voormalige Joegoslavische Republiek van Macedonië, sinds het akkoord officieel Noord-Macedonië, afgesloten akkoord, werd in januari door het Griekse parlement aangenomen en door premier Tsipras en kornuiten hoog van de daken gebazuind als een enorme prestatie.
Het leek allemaal op een poging tot versnelling van de toetredingsprocedure van dit land tot NAVO en EU. Dat zou o.a. leiden tot een rem op Russische en Chinese invloeden op de West-Balkan. Er kwam echter een kink in de kabel. In het najaar besloot de 'Europese Raad' (topconferentie van de EU- lidstaten) na een Frans veto niet met de toetredingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië te beginnen.
De confrontatie over het Préspes akkoord tussen Nea Dimokratía en Syriza laaide weer op. De vertraging in de euro-atlantische integratie van de West-Balkan wordt gepresenteerd als een factor van 'instabiliteit' of 'destabilisering' in de regio, omdat er weer wat meer ruimte is gekomen voor concurrenten als Rusland en China. Premier Mitsotákis heeft begin november, vergezeld van 60 zakenlieden, een bezoek aan China gebracht als gast op de tentoonstelling 'China International', waar Griekenland één van de speciaal geëerde landen was. Hij werd daar ontvangen door president Xi Jinping. Er werden samenwerkingsakkoorden ondertekend op het gebied van telecommunicatie, energie, vervoer en toerisme. Half november kwam de Chinese president op tegenbezoek in Griekenland, waar ook een flinke hoeveelheid handelsafspraken werden ondertekend. China investeert al sinds 2009 in de Griekse havenstad Piraeus.
In het vroege najaar vond er een gemeenschappelijke militaire oefening plaats van Servië en Rusland, die het creëren van een enorme zone in heel Oost-Europa beoogt, waarbinnen een verbod zal gelden voor NAVO-vliegtuigen. Voor NAVO en EU echter, is dit gebied een soort 'achtertuin' voor hun belangen. Rusland is niet bereid af te zien van haar invloed in het Balkangebied en China wil geen stap terugdoen van zijn handelsroute naar de EU via het Balkangebied.
De recente ontwikkelingen zetten zowel de Nea Dimokratía als Syriza in hun hemd. Syriza verwijt de Nea Dimokratía, dat zij "haar mond niet opendeed" tijdens de Europese Raad dit najaar en geen druk uitoefende voor de start van de toetredingsonderhandelingen van Noord-Macedonië en Albanië. Nea Dimokratía verwijt Syriza op haar beurt, dat zij de onderhandelingskaarten, die op tafel lagen en waarmee het licht voor de toetreding van Noord-Macedonië tot EU en NAVO op groen zou komen te staan, verspeelde zonder er iets voor in ruil terug te krijgen.
Ondertussen beschreef Geoffrey Pyatt, VS-ambassadeur in Griekenland, het als een grove fout van de kant van de EU, dat deze laatste de toetreding van Noord-Macedonië tot de EU blokkeert. De kluwen van internationale belangenbotsingen en -verstrengelingen met in dit geval de Balkan als theater, wordt steeds ingewikkelder én gevaarlijker voor de in de regio levende volkeren.
Manifest 3 en 4 ging over de oplaaiende vakbondsstrijd en hoe werkgevers- en regeringsvertegenwoordigers via 'maffiose' praktijken in de leiding van bonden geloodst worden. In Athene, Kalamáta en op Rhodos speelden zich taferelen af, die allerminst aan 'broeders en zusters in de strijd' deden denken, want het PAME zorgde er terecht voor, dat tot tweemaal toe het congres van de GSEE (Algemene Confederatie Griekse Werknemers) verhinderd werd, omdat het om nep-vertegenwoordigers ging. D.w.z. infiltratie via ongeoorloofde praktijken van bazen en directeuren in de hogere vakbondsorganen waar de beslissingen worden genomen. Het PAME vierde zo op strijdvaardige wijze zijn 20-jarig bestaan.
De GSEE functioneert nog steeds met een voorlopig benoemde leiding met de samenstelling van het laatste congres. Dit allemaal onder Syriza, maar dezelfde praktijken gaan gewoon door onder de nieuwe regering, zoals blijkt uit recente vergaderingen in de diverse bonden van de afgelopen maanden.
Naar aanleiding van het feit dat in juli van dit jaar 45 jaar verstreken waren na de 'val' van de militaire dictatuur in Griekenland, werd in Manifest 5 de onlosmakelijke band aangetoond tussen kapitalisme en fascisme. Dit tegen de wijd verbreide opvatting, dat het één los zou staan van het ander, waarmee het bestaande systeem zich vrij denkt te pleiten van schuld.
Het jaar 2019 was rijk aan verkiezingen in Griekenland. De nummers 6 en 7 van Manifest waren daarom gewijd aan dit pseudo-democratische gebeuren, waarbij op slinkse wijze wordt omgesprongen met de 'wil van het volk'. Zo kwam nogmaals een minderheidsregering aan het roer, die zichzelf op de borst slaat de overgrote meerderheid te vertegenwoordigen bij volk en parlement. In nummer 8 volgde een reportage over de eerste te verwachten (voor iedereen met minimaal politiek inzicht) stappen van een oudbakken politiek onder een regering, die tenminste eerlijk genoeg is om niet met de rode vlag te zwaaien. In nummer 9 nogmaals een artikel over Griekenland als 'scharnier' (uitdrukking van officiële Amerikaanse zijde) van de NAVO in het conflictrijke Balkangebied en het Midden-Oosten. Tot op de tanden bewapend ter wille van de 'veiligheid'! Griekenlands minister van 'Defensie' maakte een opmerking, die een golf van verontwaardiging teweegbracht: "zo nodig zullen we weer bloed vergieten samen met de VS, zoals dat ook in het verleden al gebeurd is". De Beweging voor Nationale Defensie reageerde hierop met de volgende verklaring: "met deze uitspraak is de minister van Defensie in onderschikking zelfs nog verder gegaan dan Panajótis Kanellópoulos, die generaal James van Fleet verwelkomde met het memorabele "generaal, hier is uw leger" (24-2-1948). (*)
Weinig aandacht dus dit jaar voor het steeds nijpender wordende vluchtelingen- en migrantenvraagstuk, waarover meer in 2020. Alleen al het feit, dat op Lesbos in een kamp voor 3000 mensen er op een gegeven moment 12.000 mensen bestaande uit tientallen nationaliteiten opgehoopt in een hel 'leefden', is indicatief voor een mensonterende situatie. Brandjes, relletjes,messengevechten, onderlinge terreur en dreigingen vormen de bestanddelen van een onhoudbare toestand. De regering is begonnen met spreiding over het hele land in kleine beetjes. Maar de stromen blijven doorgaan en niet alleen omdat 'Erdogan de kraan opendraait'. De bewoners verzetten zich tegen dit soort installeringen en het is echt niet alleen maar ultrarechts. Steeds meer mensen zijn het beu en ook bang. De opvangplaatsen (of het nou kampen, verlaten gebouwen, kloosters enz. zijn) worden vaak geblokkeerd door bewoners. Groepen mensen beukten met stokken e.d. op bussen vol met vluchtelingen en migranten en liepen voor de bussen met Griekse vlaggen, of hielden vlak buiten kampen demonstratieve barbecue's met souvlakia en wijn als profilering van eigen, echt-Griekse cultuur tegen de niet (varkens)vlees etende en geen alcohol drinkende islamitische cultuurvreemdelingen. Griekenland wordt ook wel 'opslagplaats voor zielen' genoemd met een term van niet meer achterhaalbare oorsprong. Nee, de wereld werd er in 2019 weer niet beter op...
En dus een voorspoedig, gezond en strijdlustig 2020 toegewenst aan de Manifestlezers om zich hardnekkig te blijven inzetten voor een betere samenleving!
(*) Verwijzend naar de na-oorlogse jaren tijdens de burgeroorlog (1946-1949), toen Griekenlands monarchaal-fascistische regering met steun van Engeland er niet in geslaagd was het Democratische Leger klein te krijgen. De VS gingen zich ermee bemoeien en gebruikten toen voor het eerst in de geschiedenis napalmbommen. In het voorjaar van 1948 deed de Amerikaanse officier James Van Fleet de volgende uitspraak: "We hebben jullie van wapens en oorlogstuig voorzien, maar die bendes (de partizanen van het Democratische Leger Griekenland, JvdB) zijn er nog steeds en gaan door met oorlog voeren. We hebben jullie nu bazoeka's en napalmbommen gebracht. Reken eindelijk "eens met ze af". De uitspraak van de toenmalige Griekse minister van Defensie is de geschiedenis van progressief Griekenland ingegaan als een toonbeeld van serviliteit en quizling-mentaliteit.