Skip navigation

Citaat van de Maand

"

“(…) De natuurlijke aanvulling van de economische en politieke strekkingen van het revisionisme vormt zijn verhouding tot het einddoel van de socialistische beweging. ‘Het einddoel is niets - de beweging alles’, dit gevleugelde woord van Bernstein drukt het wezen van het revisionisme beter uit dan vele lange beschouwingen. Van geval tot geval zijn houding bepalen, zich aanpassen aan de gebeurtenissen van de dag, aan de wending in de politieke details, de fundamentele belangen van het proletariaat vergeten en eveneens de grondtrekken van de gehele kapitalistische evolutie, het opofferen van deze fundamentele belangen, ter wille van de werkelijke of vermeende ogenblikkelijke voordelen, - dat is de revisionistische politiek. Uit het wezen van deze politiek vloeit duidelijk voort dat zij eindeloos verschillende vormen kan aannemen en dat iedere enigermate ‘nieuwe’ kwestie, iedere enigszins onverwachte en onvoorziene wending in de gebeurtenissen - zij het ook dat deze wending slechts in geringe omvang en voor een uiterst korte tijd de grondlijn van de ontwikkeling zou veranderen - onvermijdelijk steeds deze of gene variëteit van het revisionisme zal doen ontstaan. De onvermijdelijkheid van het revisionisme wordt bepaald doordat het in de klassen der moderne maatschappij is geworteld. Het revisionisme is een internationaal verschijnsel. Voor ieder enigermate ervaren en denkend socialist kan er niet de geringste twijfel over bestaan dat de verhouding tussen de orthodoxen en de bernsteinianen in Duitsland, de guesdisten en jaurèsisten (thans in het bijzonder de brousseïsten) in Frankrijk, de Sociaaldemocratische Federatie en de Onafhankelijke Arbeiderspartij in Engeland, tussen de Brouckère en Vandervelde in België, de integralisten en reformisten in Italië, de bolsjewieken en mensjewieken in Rusland overal in haar wezen van dezelfde soort is, ongeacht de reusachtige veelvuldigheid van de nationale verhoudingen en de historische momenten in de tegenwoordige toestand van al deze landen(…)”

V. I. Lenin
Marxisme en revisionisme (Moskou: Progres, 1908)