Het gevaar van afstompen

Al lange tijd zit ik ermee en ik zal zeker niet de enige zijn. Heeft het met leeftijd te maken? Ook al denk je zelf dat je nog jong van geest bent? Word ik soms harder, ben ik gevoellozer geworden? Hoe kan het dat al dat leed dat via beeld, geluid en leesvoer tot je komt, je nauwelijks meer van je stuk brengt? De oorzaak zoeken in het overvloedig kijken naar televisieseries waarin zowat elk kwartier een lijk gevonden wordt, zou flauw zijn. Tienduizenden doden in Gaza, vele honderden in Israël en nu weer in Libanon. Het gaat maar door. Vluchtelingenkampen in Afrika met honderdduizenden mensen, slapend in tenten of de open lucht. Hoeveel dodelijke slachtoffers en gewonden heeft de oorlog tussen Rusland en Oekraïne al niet opgeleverd? En om hoeveel doden en ellende gaat het in oorlogen die voor de ‘westerse’ media nauwelijks interessant zijn? Zo nu en dan zinkt er een bootje op zee met migranten. Een voetnoot bij het ‘grote’ nieuws, bijvoorbeeld een berichtje van Wilders of regionaal actievoerende buurtbewoners tegen een speelplaats voor de jeugd. Want, overlast! Groot overlast! Over aardbevingen en orkanen heb ik het nog niet eens gehad.

Wij leven in een deel van de wereld, in elk geval in ons land, waar rampen met veel slachtoffers zeldzaam zijn. De watersnoodramp in Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant van 1953 is alweer lang geleden. De eerdere watersnoden waren nog veel eerder. Maar de laatste overstromingen in dichtbijzijnde landen, ook met dodelijke slachtoffers, zijn nog zeer recent. De vraag blijft: waarom lees je er gewoon overheen en kijk je er langs? Waarom kijk je vaak emotieloos naar gruwelijke beelden? Is er met mij wat aan de hand? Van mijzelf weet ik dat ik zeker geen ongevoelig persoon ben en best ook wel hulpvaardig ben. All die andere mensen die kijken, luisteren en lezen, zullen gemiddeld niet veel anders zijn dan ik. Ooit moet iemand gezegd hebben - ik weet niet meer wie - dat één dode een ramp is en duizenden doden een statistiek. Ik kan dan ook niet tot een andere conclusie komen dan dat al dat rampennieuws tot geestelijke afstomping leidt.

Gruwelen zijn voor de mensen die zoiets niet van dichtbij meemaken zo normaal geworden, dat emoties uitgeschakeld worden. De vraag rijst dan ook hoe we een uiterst noodzakelijke beweging tegen oorlog en voor vrede van de grond krijgen als grote delen van de bevolking door die jarenlange beelden afgestompt zijn? Bij jonge mensen zal dit zeker anders zijn omdat ze niet al van afstand vele tientallen jaren aan die ernstige beelden van massa’s dodelijke slachtoffers zijn blootgesteld. Maar ook bij hen dreigt het toekomstig gevaar van afstomping.

Door afgestompt te zijn zullen er velen zijn die vinden dat er niets of niet veel aan te doen is en dat veel slachtoffers kostende oorlogen eens uitgewoed zullen zijn en… volgende oorlogen toch niet voorkomen kunnen worden. ‘Zo zit de wereld nu eenmaal in elkaar’, of soortgelijke verzuchtingen. Afstomping kan alleen bestreden worden als de oorzaken van oorlogsgeweld bekend zijn. In zekere mate geldt dat ook voor natuurrampen. Laten wij het beest maar bij de naam noemen: we leven in een periode van oorlogshitserij. Elke dag kunnen we lezen en horen hoe erg, slim, gemeen en niets ontziend de vijand is. Die vijand is dus Rusland, waar ook gewaarschuwd wordt voor het valse Westen. Aan beide kanten staan de spreekbuizen in dienst van de echte machthebbers. Zij die voor gevechten om invloed en blijvende rijkdom de bevolking als steunpilaren nodig hebben. Mochten zij een oorlog met vele slachtoffers nodig vinden.

Er moet opklaring komen in de duisternis van de oorlogsvoorbereiding. Het Hollywood-idee van een oorlog van de goeden tegen de slechten moet doorbroken worden. Een cultuur waarmee hele generaties in de Europese landen - en vooral ook in Nederland - zijn opgegroeid. Elke minuut van de dag moet de vraag gesteld worden: wie hebben belang bij oorlog en oorlogsvoorbereiding?

Dat zijn niet de Duitse arbeiders in de auto-industrie; dat zijn niet de werkers in Nederland die vechten voor hun pensioengerechtigde leeftijd; dat zijn niet de werkenden in de zorgsector en al die mensen die naar de voedselbank moeten. Dat zijn niet al die jonge mensen die geen fatsoenlijk dak boven hun hoofd kunnen bemachtigen. Zij zeker niet, want zij zijn het die linksom of rechtsom de vele miljarden moeten opbrengen die oorlogsvoorbereiding kost. Het wordt tijd dat de prijs van een straaljager weer elke dag genoemd wordt. Niet door generaals, admiraals, commodores, zus of zo - om militaire flinkheid te etaleren, maar om te vertellen over bijvoorbeeld hoeveel sociale huurwoningen ervoor gebouwd kunnen worden of hoeveel boodschappen daarvan betaald kunnen worden.

De strijd voor vrede en tegen oorlog en oorlogsvoorbereiding zal tevens een strijd voor socialisme zijn. Wat socialisme betreft zal het erom gaan dit als serieus alternatief voor kapitalisme aan de orde te stellen. Als anticrisis-alternatief en vredesalternatief! Het zal erom gaan om dwars tegen alle schimpscheuten en anticommunisme-cultuur in de huidige en toekomstige ontwikkeling van het kapitalistisch systeem aan de orde te stellen. Socialisme is dan ook het enige waar ze bang voor zijn. Onbegrijpelijk tegen de achtergrond van het feit dat communisme en socialisme zeer zware slagen zijn toegebracht. Wel begrijpelijk als gedacht wordt aan de vrees dat het socialistisch alternatief weer serieus op de agenda komt. Dat betekent dat de machthebbers denken nog niet van ons af te zijn!

Daarom is er zoveel anticommunisme. Daarom wordt socialisme elke dag belachelijk gemaakt. Voor hen staat er heel wat op het spel: macht en rijkdom. De strijd tegen afstomping moet zowel persoonlijk als in de strijd gevoerd worden. Het is alleen te winnen door de oorzaken van heel veel ellende centraal te stellen. De titel van mijn schrijfsels (Mooie Woorden) stond ooit bovenaan een stuk dat over mooie woorden van anderen ging, woorden - u begrijpt het al - waarvan niets terechtkwam. Mochten er nog zijn die denken dat ik vanwege ‘mooie woorden’ een ijdeltuit ben, de titel is ooit door een redactie van dit nog veel te weinig gelezen blad gekozen.