Het is 16 november 1949. Gentse studenten bezetten het kasteel midden in de stad: het Gravensteen. Hun eis: “Bier aan 3 Frank!” De prijs van bier was in de jaren na de oorlog steeds verder toegenomen en bestond ondertussen uit wel 4 Frank per pot. De Gentse studenten pikten dat niet langer, er moest minstens een Frank vanaf. 136 jongeren kwamen opdraven, bewapend met een kar vol rot fruit en voetzoekers om het middeleeuwse kasteel in het centrum van de stad te bezetten.
Voor goedkoper bier namen de Gentse studenten zowel het heft als het kasteel in eigen handen. De politie en de brandweer grepen hardhandig in met water en brandslangen. De studenten sloegen terug door van achter de kantelen met fruit te gooien. Hetgeen nog altijd spectaculairder was dan het laatste seizoen van Game of Thrones. Uiteindelijk heroverden de hulpdiensten het kasteel met behulp van de uitschuifladders van de brandweer, toentertijd een fonkelnieuwe uitvinding die in Gent toen voor het eerst werd gebruikt. De politie greep bij de ontruiming hardhandig in met wapenstokken en weerde journalisten tijdens het beleg, waardoor zij niet goed verslag konden uitbrengen van de gebeurtenis. Dit leverde de politie geen goodwill op bij de lokale pers. De Gentse burgers konden wel lachen om de komische actie van de studenten, maar ook zij konden de hardhandigheid van het politieoptreden in de stad niet waarderen. De studenten werden tot heldenstatus verheven en het nieuws werd zelfs verkondigd op de voorpagina’s van New Yorkse kranten. Zo ontstond een mooi, legendarisch verhaal dat tot op de dag van vandaag nog steeds in Gent wordt verteld.
Ik ben laatst verhuisd naar Gent. Tijdens een van mijn eerste avonden in deze mooie stad werd dit verhaal mij in geuren en kleuren verteld op een terras. Ik had daar ondertussen een lekker trappistje bij genomen en liet het mij goed smaken. Net als alle andere twintigers kan ik makkelijk hele middagen hangen op het terras en ik denk dat veel van jullie ook deze zomer weer de stoelen op de pleinen zullen vullen. Dit is ondertussen wel een vrij dure hobby geworden. De voorzitter van de afdeling Maastricht & Heuvelland van de Koninklijke Horeca Nederland liet laatst in het journaal weten dat de prijs van het bier in 1 jaar tijd gemiddeld ongeveer met 10 procent is gestegen.
In Nederland meten we welvaart niet alleen financieel. Economen onderzoeken ook de ‘brede welvaart’. Er wordt hierbij gekeken naar zaken als maatschappelijke betrokkenheid, gezondheid en sociale contacten. In een onderzoek van de Rabobank blijkt dat deze brede welvaart al jaren zakt. Het hardst onder werklozen en lage inkomens. De brede welvaart lijkt in Nederland onderhand 3 kilo verwijderd te zijn van een hele dunne welvaart. Van 2009 tot 2012 werkte het Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen aan het onderzoek “Eenzaam aan de onderkant: een studie naar ziekte, armoede en eenzaamheid”. In die jaren veranderde de verzorgingsstaat in de participatiesamenleving en dit motiveerde de onderzoekers om het effect daarvan op het welzijn van zieken te onderzoeken. Uit dit onderzoek bleek dat de eenzaamheid onder zieke mensen in die 3 jaar toenam. Dat niet alleen, ook was er groot verschil te zien in eenzaamheid tussen de hoge en de lage inkomens en dat verschil nam toe. Daarnaast wezen deze cijfers nog iets bijzonders uit: ziek of niet ziek, mensen met een laag inkomen zijn significant eenzamer dan mensen met een hoog inkomen. Vandaag de dag voelt ongeveer 47% van de volwassen Nederlanders zich eenzaam. Bij de laagste inkomens is dit 61,9%. Ook het aantal lage inkomens neemt toe. Het Centraal Planbureau schat in dat er in 2023 ongeveer 830.000 mensen onder de armoedegrens leven, waarvan 220.000 kinderen. Hieronder vallen ruim tienduizend gezinnen die in deze situatie zitten wegens blunders van de overheid bij het verstrekken van toeslagen. In 2024 zullen naar schatting 1 miljoen Nederlanders in armoede leven.
Op de website eenzaam.nl van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wordt armoede als een van de oorzaken van eenzaamheid genoemd. “Mensen die moeite hebben met rondkomen, lopen een groter risico met eenzaamheid te maken te krijgen. Geld speelt een rol in sociaal contact. Veel sociale activiteiten kosten iets: een terrasje, een treinreis, een cadeautje op de verjaardag, winkelen of bezoek iets lekkers bij de koffie aanbieden. Als je weinig geld hebt, kan je bewust of onbewust besluiten activiteiten uit de weg te gaan.”
Even een koud drankje met vrienden op een terras, het kan zo simpel en onbelangrijk lijken, maar de financiële mogelijkheid daartoe is een van de grote factoren in het bestrijden van eenzaamheid. Een financiële mogelijkheid die veel mensen in Nederland niet hebben. Het kunnen ondernemen van sociale activiteiten is voor veel mensen een luxeproduct. Veel sociale activiteiten kosten iets, maar eenzaamheid is gratis.
Doe met deze informatie wat je wilt. Ik zeg alleen dat het geen kwaad kan om op Funda alvast wat kastelen te bekijken. Iemand nog wat fruit over?
Bronnen:
- Huis van Alijn - DE SLAG OM 'T GRAVENSTEEN, GENT, 1949 – Link: https://huisvanalijn.be/nl/collectie-item/de-slag-om-t-gravensteen-gent-1949
- Het Laatste Nieuws – Sabine van Damme - Grootste studentengrap ooit herdacht: Gravensteen opnieuw bezet – Link: https://www.hln.be/gent/grootste-studentengrap-ooit-herdacht-gravensteen-opnieuw-bezet~a6476409/
- Limburg – Tim van der Weerden - Bierprijzen op terras fors gestegen: 'We kunnen niet anders' – Link: https://www.1limburg.nl/nieuws/2195167/bierprijzen-op-terras-fors-gestegen-we-kunnen-niet-anders
- Rabobank - Brede welvaart van werklozen en lage inkomens daalt het hardst – Link: https://www.rabobank.nl/kennis/d011308615-brede-welvaart-van-werklozen-en-lage-inkomens-daalt-het-hardst
- Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen - Maria Jansen, KlaasJan Hajema, Suzanne Schefman, Frans Feron, Hans Bosma - Eenzaam aan de onderkant: een studie naar ziekte, armoede en eenzaamheid – Link: https://www.academischewerkplaatslimburg.nl/wp-content/uploads/Jansen_etal2015Eenzaam-aan-de-onderkant.pdf
- NOS.nl - Tienduizend gezinnen in armoede: meer gedupeerden door overheidsfout – Link: https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2469338-tienduizend-gezinnen-in-armoede-meer-gedupeerden-door-overheidsfout
- BNNVARA.nl – Wanneer leef je onder de armoedegrens? - Link: https://www.bnnvara.nl/artikelen/wanneer-leef-je-onder-de-armoedegrens
- Vzinfo – Eenzaamheid – Link: https://www.vzinfo.nl/eenzaamheid
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
