Toen en nu

Lang geleden, maar niet vergeten. Het was in Rotterdam, meen ik, toen buurtbewoners in opstand kwamen tegen wat zij zagen als een verloedering van hun leefomgeving. Panden werden door huizenbezitters in kleine optrekjes verdeeld voor huisvesting van buitenlandse arbeidskrachten. In een aantal gevallen waren de huiseigenaren ook van dezelfde buitenlandse afkomst als de door hen uitgebuite arbeiders. Zo konden er kapitalen verdiend worden aan benauwende en onveilige woon- en levensomstandigheden van uit Turkije of Marokko afkomstige arbeiders. Zo werkte toen en ook nu het systeem, het kapitalisme. De een zijn dood, de ander zijn brood… Kort geleden. In het nieuws. Oude mensen van een andere dan Nederlandse komaf hebben het in verzorgingshuizen zeer moeilijk. Deze mensen hebben daar veel moeite met de etensluchtjes van de ‘Hollandse pot.’

Tijdens de genoemde toestand in Rotterdam hielden de media zich daar mee bezig. Zo zag ik op de televisie een voor die tijd progressief uitgedoste jongeman commentaar geven en het uiteraard voor de slachtoffers – de buitenlandse arbeiders – opnemen. Maar het waren niet zozeer de op winstjacht zijnde huisbazen die de volle lading kregen, maar wel werden door hem op hoge toon de Nederlanders aangesproken door te zeggen dat die buitenlandse arbeiders hier naar toegehaald zijn omdat de Nederlanders te beroerd waren het zware en vuile werk te doen. Tot en met heden horen wij dat nog steeds zeggen. Hoe ervoer ik dat toen als nog jonge man en ook in lichamelijk zware beroepen werkzaam? Ik dacht aan een dorpsgenoot die op een reparatiescheepswerf werkte en met een zwart gezicht door het teren en doodop van zijn werk naar huis fietste. Hoe zou zo iemand en nog miljoenen anderen op zo’n uitspraak op de televisie reageren?

Nog dagelijks horen wij het zeggen, lezen wij die woorden. De afschuwelijke uitbuiting van buitenlandse arbeiders – vooral uit Oost-Europa – is geen uitglijder binnen het systeem, maar is het systeem! Het zijn de bevochten beschermende wetten die het systeem corrigeren, voor zolang de arbeidersklasse in Nederland hierin waakzaam en strijdbaar blijft. En wat die etensluchtjes in verzorgingshuizen betreft, ook jaren geleden hoorde je klagen over etensluchtjes. Toen door ‘volbloed’ Nederlanders over de buitenlandse etensluchtjes in het trappenhuis. Het kan verkeren…

Het was ook in die tijd dat de eerste politieke partij, eentje zoals men die later populistisch is gaan noemen, in de Tweede Kamer kwam. Men mag mij vragen waarom dit onderwerp mij zeer interesseert en ik mij daar druk over maak. Mijn antwoord zal zijn dat er bijna geen dag voorbij komt dat ik er niet aan denk. Vragen als: "Waarom maken ook veel gewone mensen zich zorgen over de veranderde bevolkingssamenstelling van ons land?" schieten dan door mijn hoofd. Hoe kan het dat als je met een willekeurig iemand wat langer praat er een negatieve opmerking over buitenlanders gemaakt wordt? En, logischerwijs, hoe populistisch genoemde politieke partijen ook veel stemmen uit de arbeidersbevolking trekken.

Er is in het imperialistisch tijdperk iets gaande dat sinds het einde van de Sovjet-Unie en van de Oost-Europese socialistische landen een nieuwe dimensie heeft gekregen. In ons land en ook in andere landen in Europa is het nationalisme versterkt als antwoord op de toegenomen nadruk op europeanisering – versterking van de EU – wat voor deze partijen samen met afkeer van migranten en vluchtelingen de bestaansvoorwaarde is. Er wordt gebruikgemaakt van de zorgen die gewone mensen zich maken over hun toekomst en die van hun kinderen en kleinkinderen. Daarbij moeten de vragen gesteld worden over hoe de gevestigde politieke partijen met deze mensen zijn omgegaan. En daarbij gaat het vooral om die politieke partijen met een sociaal imago, waarbij uiteraard als belangrijkste de Partij van de Arbeid genoemd moet worden, die met name op sociaal gebied – duidelijker dan ooit – de zijde van de belangen van de Nederlandse kapitalistenklasse koos. Maar ook de toenmalige Communistische Partij van Nederland (CPN) liet deze mensen in de steek door naar het opportunisme over te gaan en zichzelf op te heffen.

In al die jaren heb ik veel gelezen en geluisterd naar en over standpunten en opvattingen van politici, journalisten en zelfbenoemde ‘er-verstand-van-hebbenden.’ Als tegenwicht tegen het anti-etnisch gedram van Wilders & Co. werden mensen van buitenlandse afkomst op een voetstuk geplaatst, werden problemen waar deze mensen in ons land tegenaan lopen aan de orde gesteld. Wat is daar mis mee, vraagt u zich af. Niets! Maar wel als diezelfden de ‘autochtone’ mensen – met name uit de arbeidersklasse – niet zien staan en de rechtse partijen aan een meerderheid helpen sociale voorzieningen en arbeidersrechten af te breken. En het treurige resultaat – verdeeldheid binnen de arbeidersklasse in Nederland te bevorderen – bereikt te hebben.

Vele jaren lang moeten lezen dat ‘Hollandse kost’ niet te vreten is; dat de ‘autochtone’ Nederlandse ingezetenen hun oude vaders en moeders in verzorgingshuizen wegstoppen, heel anders dan hun ‘allochtone’ landgenoten; dat je eigenlijk als deel van het volk niet bestaat, moet wel gevolgen hebben voor het denken en doen van heel veel mensen. Mensen die vele jaren lang aan de kant gezet zijn en ook een product zijn van Nederlandse burgerlijkheid, reformisme en kolonialistisch verleden, daarvan moet je niet schrikken als ze tijdens discussies naar ‘Opsporing’ verzocht’ verwijzen. Racisme is een gif dat bestreden moet worden en kan zeer zeker niet aan de hulptroepen van het grootkapitaal overgelaten worden!