Avocado's

“Eigenlijk kan dit niet…” zegt mijn vriendin tegen mij "En eigenlijk zouden we hier helemaal geen boodschappen meer moeten doen.” Ik sta met 2 avocado’s in mijn hand in de Delhaize. Vanavond maak ik nacho’s (vegetarisch, ja ja) en ik had daarbij mijn zinnen gezet op een goeie kom guacamole. “Met de stakingen van het Delhaize-personeel laatst… moeten we dan überhaupt nog wel boodschappen doen hier? Het geld gaat toch direct naar de top. En wist je dat er voor de teelt van die avocado’s excessief veel schoon drinkwater wordt gebruikt?” Mijn vriendin en ik proberen echt milieubewust te leven. Wat dat betreft zijn we soms van die modelmillenials: diervriendelijk, plantaardig en klimaatneutraal. We reizen met de trein, we kopen veel tweedehands, mijn vriendin eet vegetarisch en ik overweeg het. Ik ben alleen nog wel verslaafd aan droge worsten. We doen wat we kunnen. In November zal ik vast gaan stemmen, maar ik ben wel nu al bij voorbaat teleurgesteld. Maar we doen ons best. Toch?

Deze maand verscheen de biografie van Elon Musk. Hierin bleek dat Elon niet alleen na de inval van Rusland in Oekraïne zijn satellietnetwerk Starlink beschikbaar heeft gesteld voor de Oekraïense militaire communicatie, maar dat hij ook dat netwerk vorig jaar even moedwillig heeft uitgeschakeld toen de Oekraïners een dronestrike wouden doen op Russische schepen. Nu wil ik in deze column niet inzoomen op deze vreselijk droevige oorlog waarin de arbeidersklasse aan beide kanten van de grens slachtoffer zijn van een nutteloze machtsstrijd (lees het statement van de NCPN en CJB).

Wél wil ik kijken naar het feit dat we op het mondiale politieke veld niet alleen kapitalistische regeringen hebben die beslissingen maken die effect hebben op burgers van hele andere landen, maar ook superrijke individuen die met hun monopolistische macht hele volken van zich afhankelijk kunnen maken en dan ondemocratisch en ongeremd kunnen doen wat ze willen. Dit is schokkend. Waar is de controle? Waar is de verantwoording? Misschien nog wel schokkender is het feit hoe weinig wij hiervan schrikken. Sociaal politiek onderzoeker Suzan George zei eens: “De transnationale bedrijven zijn de eerste collectieve wereldmacht geworden, ver boven de staten die vaak afhankelijk van hen zijn. (...) Ik had dat dertig jaar geleden niet kunnen schrijven. De bedrijven zijn veel sneller geglobaliseerd dan de burgers, vooral sinds de val van het Sovjetrijk.” Vandaag de dag is de jaarlijkse omzet van Apple hoger dan het bruto binnenlands product van twee derde van alle landen en controleren de tien grootste banken ongeveer vijftig procent van al het beheerde vermogen ter wereld. Shell is niet alleen medeverantwoordelijk voor de aardbevingen in Groningen (lees hierover het artikel in de vorige editie van het manifest), ze boren ook op de noordpool, lekken al 5 jaar miljoenen vaten olie in de nigerdelta in Nigeria en zijn in hun eentje verantwoordelijk voor 2,12% van alle broeikasuitstoot op de wereld. Vorig jaar maakte dit bedrijf 40 miljard euro winst. Multinationals worden steeds groter en machtiger. Denk maar aan handelsverdragen zoals TTIP en CETA waarin het doel van de grote bedrijven was om zelf de normen te mogen bepalen over openbare gezondheid, voedingsmiddelen, handel et cetera. Het doel lijkt te zijn om zoveel mogelijk ongeremd consequentieloos te mogen handelen.

Lenin schreef in ‘Imperialisme als hoogste staat van het kapitalisme’ al: “Imperialisme is kapitalisme dat een ontwikkelingsstadium heeft bereikt, waarin de monopolies en het financierskapitaal heersen, de kapitaalexport een enorme betekenis heeft gekregen, de verdeling van de wereld tussen de internationale trusts is begonnen, en de territoriale verdeling van de aarde tussen de grootste kapitalistische landen is voltooid.”

En dan mag ik geen guacamole bij mijn nacho’s?!

Ik schuif de nacho’s in de oven en mijn vriendin zet de tv aan. Nederlandse tv, want ik heb heimwee. Vanavond schuift Dilan Yesilgoz aan bij Op1 en zit Caroline van der Plas bij Humberto. Weg heimwee. De verkiezingen zijn weer begonnen. Daarna een TV-spotje dat zegt dat iedereen ‘iets’ doet voor het milieu. Henk en Ingrid isoleren de zolder en Maarten doucht korter. “En Shell dan?” mopper ik “En Tata Steel?”. Sta ik dan, braaf het plasticje uit de envelop van mijn stembrief te peuteren om het afval correct te sorteren terwijl Tata Steel tonnen kankerverwekkende stoffen de lucht in spuit. Terwijl Shell ongeremd consequentieloos de wereld vervuilt. Wat moet je dan nog? Waar sta je dan met je ‘eigen verantwoordelijkheid’? Het is, denk ik, de vraag die veel van mijn leeftijdsgenoten zichzelf stellen. We kijken om ons heen in deze wereld en we weten ook wel dat we iets moeten doen, maar wat kunnen wij doen? Wat is onze eigen verantwoordelijkheid waard in deze huidige wereld? Ja prima, stem. En ja, recycle. Maar het zijn allemaal maar druppels in een zee vol gestaag stijgend water. Als de grote bedrijven hun vervuilende rotzooi niet op orde brengen, wat moeten wij dan doen? Het wordt dus tijd om iets te doen aan deze scheve productieverhoudingen, en de grote bedrijven in handen van de bevolking te plaatsen, zodat niet het winstbejag van de kapitalisten maar de behoeften van de bevolking, inclusief de bescherming van de natuur waarin we leven, centraal staan. Dus laat je horen, organiseer je en sluit je aan voor een systematische oplossing. Gebruik je stem niet alleen om te stemmen.

Ik heb mijn nacho’s dus toch maar zonder guacamole gegeten. Maar wat zat er nou eigenlijk in dat veggie-gehakt…

Bronnen zijn bij de redactie bekend.