Beïnvloeding en de menselijke geest

Eerst twee dingen die tijdens het nadenken over het onderwerp waarover ik schrijf door mijn hoofd gingen. Eens had een wetenschapper uitgezocht dat een algemeen verspreid bericht, dat niet op waarheid bleek te berusten, later toch grotendeels nog steeds voor waarheid werd aangenomen. De jarenlange ervaring leert dat dit klopt.

In mijn woonplaats was het gewoonte dat een groep mannen met dezelfde hobby ‘s avonds een lange wandeling maakte en het dan ook over hun gezamenlijke hobby had. Nu was een van die mannen ziek geweest en liep steeds zo’n tien meter achteraan. Onderweg riepen voorbijgangers hen toe wat kalmer te lopen omdat de man die in het ziekenhuis had gelegen, hen anders niet bij kon houden. Maar dit klopte helemaal niet, want de achterstand bleef steeds hetzelfde. Hieruit bleek dat hij het tempo goed kon bijhouden. Kennelijk had hij even geen zin om aan de gesprekken deel te nemen. Toch kwamen de meeste mensen niet op dit idee. De voorbijgangers bleven de groep zien als mannen die geen rekening hielden met hun achterblijvende maat die ziek was geweest. Wat niet waar bleek te zijn, bleef toch voor waarheid doorgaan…

De tijd waarin we nu leven zit vol van gebeurtenissen en nieuwsfeiten (of als nieuws gebrachte feiten), meningen en standpunten die mensen opnemen. Op dit moment, het moment waarop ik dit schrijf, wordt er veel gepraat over en gehandeld naar aanleiding van de gesprekken tussen de presidenten van de Verenigde Staten van Amerika en Rusland over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Uitgaande van wat ik nu hoor en lees moeten mij een paar dingen van het hart. Over een paar dagen zijn er wellicht weer andere ontwikkelingen die nu niet te voorzien zijn. Al tijden lang horen we dat aan elke oorlog ooit een einde komt en dat dit aan de onderhandelingstafel zal gebeuren. Ook Oekraïne dus. Maar, nu er een kans op het einde van deze oorlog is, gaat het niet meer om vrede en een einde aan vernietiging van mensenlevens en verdere verwoesting. Juist nu er de kans op vrede is komt het imperialistisch karakter van deze oorlog in al zijn cynisme naar voren. Na de met veel aplomb uitgesproken imperialistische aspiraties van de VS komen die van de EU en onderscheiden landen en ook die van Groot-Brittannië in gevaar. Kort door de bocht: de machtigste kapitaalgroepen in de VS hebben nu belang bij het beëindigen van de oorlog in Oekraïne en die in Europa niet.

Alles wat mensen vele jaren lang voor waar aangenomen hebben en in hun hersens is gaan zitten gaat er niet zomaar weer uit. Wat op het eerste gezicht waar lijkt, hoeft dat niet te zijn. Tel daarbij op dat mensen elke dag op het verkeerde been worden gezet, dan is het niet verwonderlijk dat gedacht wordt dat de Sovjet-Unie een imperialistisch rijk was. Dat de Sovjet-Unie door de mensen moet worden gezien als opvolging van het Russische tsarenrijk en ‘het Rusland van Poetin’ als een vervolg van de Sovjet-Unie, heeft er alles mee te maken dat ook de Sovjet-Unie door de massa van de mensen nu als een roofstaat wordt gezien. Hier worden geen leugens en geschiedvervalsing geschuwd. Uiteraard wordt er daarbij gebruikgemaakt van het anticommunisme waarmee hele generaties zijn opgevoed en de hersens mee gevoed zijn. Feiten doen er dan niet meer toe.

Zo las ik onlangs een ingezonden stuk in een periodiek. Geschreven als reactie op een artikel waarin de communisten (de bolsjewieken) verantwoordelijk worden gehouden voor een massale jodenvervolging in Rusland na de Oktoberrevolutie van 1917. De schrijver van het ingezonden stuk zegt dat het nu juist de tegenstanders van de bolsjewieken waren die de pogroms organiseerden met zeer veel joodse slachtoffers. De schrijver van het ingezonden stuk citeert hierbij Lenin: “(…) Alleen volkomen onwetende, volkomen geïntimideerde mensen kunnen geloof schenken aan de leugens en laster die over de Joden worden verbreid (…)Niet de Joden zijn de vijanden van de werkers. De vijanden van de arbeiders zijn de kapitalisten van alle landen(…)” Maar ga er maar gerust vanuit dat het door de schrijver van het ingezonden stuk gewraakte artikel bij heel veel mensen blijft hangen omdat het past in de jarenlange beïnvloeding dat communisme en socialisme slecht zijn en dat daar echt niks goeds van kan komen…

Al met al lijkt de huidige situatie gevaarlijk. Want nu al een einde aan de oorlog in Oekraïne lijkt schadelijk te zijn voor de hoofdstroom van het kapitaal in Europa. Zeker nu Trump zijn ogen heeft laten vallen op de aanwezige grondstoffen in Oekraïne en dan hebben we het niet over zonnebloemen. De volken in de Europese landen werden lange tijd angst aangepraat voor Russische aanvallen op bij de NAVO aangesloten landen en met het serieuzer worden van een komende vrede wordt dit versterkt. In praatprogramma’s worden ‘deskundigen’ uitgenodigd die precies denken te weten hoe de hersens van Poetin werken… Het Oekraïense volk is vanaf de Russische invasie uitgebeeld als bijzonder heldhaftig en beschaafd en wordt tegenover het Russische onbeschaafde en wrede volk geplaatst. Nu blijken Oekraïense mensen ook gewone mensen te zijn met hun angsten en oorlogsmoeheid.

Duidelijk is dat deze oorlog en alles wat ermee samenhangt ook gebruikt wordt als een voortdurende beïnvloedingscampagne tegen communisme en socialisme. Zoals het beoordelen van het huidige kapitalistisch Rusland - de vijand - als een voortzetting van de socialistische Sovjet-Unie. De generaties lange anticommunistische beïnvloeding werkt nog steeds door. Wat eenmaal in de hoofden zit en nog dagelijks in de media wordt bevestigd en zelfs aangescherpt is moeilijk te bestrijden. Moeilijk, maar het kan. Sterker nog: het zal moeten!