Op 25 oktober 2020 konden de Chileense kiezers per referendum weer hun stem inzetten om verder af te rekenen met de gevolgen van de dictatuur van Pinochet. De protesten die een jaar geleden in Chili begonnen, en dan vooral de volgehouden vreedzame protesten die waar mogelijk de onrechtvaardigheden in de Chileense samenleving koppelen aan een noodzakelijke grondwetswijziging, behaalden een eerste resultaat.
Dit referendum ging niet zoals dertig jaar geleden om een simpel 'nee' tegen Pinochet zelf. Deze keer werden er twee antwoorden gevraagd. De eerste was "wilt u een andere grondwet?" en ten tweede kon men de vorm bepalen waarop die grondwet tot stand komt. Verkiezingen voor alle leden van de grondwetgevende vergadering of de helft ervan bestaande uit de huidige parlementsleden. Tachtig procent stemde voor een nieuwe grondwet en zeventig procent voor een volledig nieuw gekozen grondwetgevende vergadering.
Een overwinning voor progressief Chili die dan ook breed gevierd wordt. De grondwet van 1980 is hiermee afgewezen. Die geldt nog steeds, maar is op weg naar de vuilnisbelt van de geschiedenis. Velen spreken nu de hoop uit voor een nieuw en rechtvaardig Chili dat eindelijk kan afrekenen met het 'neoliberalisme'. De regering ziet dit echter als een stap in de zogenaamde 'transitie naar een democratische samenleving', die begin jaren negentig zou zijn begonnen. De Chileense burgerij die een felle antisocialistische campagne voerde voor verwerping van dit voorstel, ziet inmiddels ook wel in dat de in de tijd van de militaire dictatuur opgestelde grondwet niet langer houdbaar is, maar zal alles doen om er zoveel mogelijk van te behouden. Kortom wil dit proces managen richting een liberaal-democratische staatsvorm. Ook zullen door het veranderen van wetten niet de posities wijzigen die de aanhangers van de dictatuur in het staatsapparaat en de economie hebben behouden. Daar zijn revolutionaire maatregelen voor nodig.
Op 11 april 2021 vindt de verkiezing plaats voor de leden van de grondwetgevende vergadering. Men is dus nu volop bezig met de voorbereiding van kieslijsten en campagnes. De Communistische Partij van Chili vormt met andere partijen (groenen en socialisten) en volksorganisaties, zoals de vakbeweging, de beweging 'Comando Apruebo Chile Digno'(commando [voor] goedkeuring [van een] waardig Chili). Deze beweging is mede de motor achter de protesten en zal ook een kieslijst voor deze verkiezingen samenstellen waarbij ze ook pleit voor vertegenwoordiging van de Mupuche (de oorspronklijke bewoners van een deel van wat nu Chili heet).
Deze vergadering mag er negen maanden - te verlengen tot een jaar - over doen om een een tekst voor de nieuwe grondwet op te stellen. Deze zal dan zo'n zestig dagen daarna weer per referendum aan de bevolking worden voorgelegd.
Hoe dit proces zich verder gaat ontwikkelen zal afhangen van de krachtsverhoudingen tijdens de verkiezingen en daarna aan de kwaliteiten van de verkozenen. Maar zelfs als er een rechtvaardige grondwet zal worden aangenomen, zal er in de praktijk en in verdere wetgeving nog veel moeten veranderen vooraleer we van een rechtvaardige samenleving kunnen spreken. Zolang de bezitsverhoudingen niet wijzigen zal er van blijvende sociale rechtvaardigheid in ieder geval geen sprake kunnen zijn.
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
