Een heel andere linkse kerk

Vanwege persoonlijke omstandigheden staat er in deze krant dit keer geen nieuwe ‘Mooie Woorden' van Rinze Visser. In plaats daarvan hebben wij ervoor gekozen om een oude column uit 2007 opnieuw te plaatsen. De Mooie Woorden van Rinze zijn namelijk, 16 jaar later, nog steeds pijnlijk actueel. Want ook bij de aankomende verkiezingen staat het partijprogramma van de nu gezamenlijke lijst PVDA-GroenLinks vol met zogenaamde “mooie woorden”, maar ook nu blijken de concrete plannen en acties net zo vaag en leeg als in 2007. Zo spreekt Frans Timmermans vaak in mooie maar toch relatief abstracte containerbegrippen zoals 'bestaanszekerheid', maar de praktijk stemde PVDA-GroenLinks bijvoorbeeld tegen een motie voor het afschaffen van btw op boodschappen en liet Timmermans onlangs weten dat de stikstofdoelen in 2030 niet heilig zijn. Bovendien werd tegen een motie gestemd die de rente van de studieschuld permanent op nul procent houdt, en is laatst een amendement voor een fatsoenlijke compensatie van de studielening bij de pechgeneratie verworpen op hun ledenvergadering. Lees of luister voor meer informatie ook de mooie speech van een van onze CJB-leden bij de studentenvakbond AKKU. Er blijkt dus nog weinig veranderd sinds 2007. Tijd om het eens echt te hebben over al die zogenaamde mooie woorden met een paar pijnlijk actuele échte Mooie Woorden.

Het is een foto van voor de Afsluitdijk, genomen aan de haven. De mannen staan op de wal, naast de afgemeerde vissersboten. Zij zijn aan het ansjovis 'plúzjen'. Ik weet niet wat het Nederlandse woord hiervoor is, maar het gaat om het uit de netten halen van de ansjovis die erin verstrikt zit. Als de vangsten goed waren kon de bemanning van de vissersboten dat werk niet alleen af. Dan was hulp van de wal zeker welkom en zo konden die mensen dan ook een centje verdienen.

Daar staat hij, tussen de andere 'plúzjers'. Klein van stuk, steunend op zijn kruk, want hij was 'ongelukkig' zoals men dat vroeger noemde - tegenwoordig heet dat gehandicapt. Bezig wat te verdienen voor zijn ook nogal lichamelijk beperkte vrouw en hun kinderen. WAO bestond nog niet...

Mevrouw Peters, pas gekozen Tweede Kamerlid voor GroenLinks. Zij is kosmopoliet (wereldburger) én tolerant, niet onverschillig. Deze eigenschappen zal zij in het parlement uitdragen en proberen in tastbare politiek om te zetten. Zij gaat ervoor. Ze geldt als een politiek toptalent. "Wij (GroenLinks) houden geen heilige huisjes overeind die in een open wereld, met veel buitenstaanders, niet overeind zijn te houden. Het is een illusie dat we de AOW en andere regimes voor de sociale zekerheid en collectief georganiseerde arbeid kunnen houden zoals ze zijn", zo oreert mevrouw. "Het huidige sociale stelsel houdt grote groepen buiten de deur", zo vindt zij.

De man van de foto helpt de visserslui. Maar het is maar werk voor zo nu en dan en ook nog seizoensgebonden. De Werkloosheidswet bestond nog niet. Waar ook maar een stuiver te verdienen is met iets wat hij ondanks zijn beperkingen nog kan doen, daar is hij te vinden. Niet gemakkelijk, als men bedenkt dat er in die tijd veel gezonde, flink uit de kluiten gewassen kerels vaak al niet aan de bak konden komen. En dan nog zijn niet zo gezonde vrouw die moest proberen de huishouding met vier kinderen op orde te houden en ook nog met brood moest venten. Gesubsidieerde gezinshulp, kinderopvang en dergelijke bestonden toen niet. De armenzorg, van de kerk, dat bestond wel. Niet dat zij zo gelovig waren, maar wat moet je als je wilt voorkomen dat je kinderen van de honger niet kunnen slapen? Want zonder die paar guldens per week van de kerk zouden ze creperen, toch?

Mevrouw Peters, het kersverse GroenLinks-Kamerlid: "In mijn denken over het individu staan de mensenrechten centraal. Mensenrechten stellen hem in staat zijn weg te vinden. Met die rechten beschermt het individu zich tegen een opdringerige staat en anderen die zijn terrein willen binnendringen om hem te beknotten in zijn vrijheid van meningsuiting, vereniging of geloof. Mensenrechten zijn daarmee ook een verwoord ideaal van de plichten die overheden aan het individu hebben, een kwaliteitstoets voor het overheidshandelen." Mensenrechten! Jawel! Recht op arbeid, op sociale zekerheid, zijn dat óók mensenrechten? De geachte afgevaardigde noemt ze niet. Mevrouw 'Toptalent' is voor een open wereld en leest iedereen de les die angst heeft voor concurrentie vanuit het buitenland op de binnenlandse arbeidsmarkt; dus voor versterking van de macht van de grote bazen. Want, die concurrentie: een te scheppen 'internationale arbeidsmarkt', zonder cao's, zonder zekerheden en rechten. Zo zit dat dus, als je de grote werkloosheid, het gebrek aan perspectief in al die thuislanden van al die arbeiders, geen gebrek aan mensenrechten vindt...

Aan de zeedijk stonden destijds gele hekken. Deze hoorden dicht te zijn vanwege het grazende vee. Veel auto's reden er toen nog niet, maar ze waren er wel. Het was voor de bestuurders lastig om steeds uit de auto te moeten stappen, het hek open te doen, erdoor te rijden, te stoppen, weer uit te stappen, het hek weer te sluiten, in te stappen en weg te rijden. Dan was het wel handig als iemand het hek bediende. Dat gebeurde soms door mensen die vanwege lichamelijke gebreken nauwelijks ander werk konden doen. Zo ook onze man van de foto. Zo had hij eens een beste dag. Meer auto's dan normaal en er zaten een paar gulle gevers tussen.

Op weg naar huis kwam hij langs een groente- en fruitwinkel. Bananen!! Nog nooit hadden zijn kinderen die geproefd. Zou hij voor deze ene keer...? Jazeker, hij kocht bananen van het verdiende geld. Wat voelde hij zich trots en gelukkig! Eind van de week. De man van de kerk bracht de wekelijkse ondersteuning. Een gulden minder? Hoe kan dat? Waarom dan toch? Nou, als je je kunt veroorloven bananen te kopen, dan kun je ook met minder ondersteuning toe. Och arme, de groentenman was immers ook van deze kerk...

Het huidige sociale stelsel houdt grote groepen buiten de deur, zo zegt het geachte kamerlid het toch? Grote groepen, zoals deeltijdwerkers, bijstandsmoeders, gedeeltelijk arbeidsongeschikten, zelfstandigen, freelancers, nieuwkomers. Zij allen worden beknot in hun mensenrechten. Niks schuld van het kapitaal! Het komt door de nog steeds bestaande sociale zekerheden en arbeidsrechten. Jazeker, je kunt van Peters niet verlangen hetgeen volgens haar de mensenrechten bedreigt, óók mensenrechten te vinden..!

Nog steeds 2006. Het liep tegen de kerstdagen. Een man op een fiets stopte naast mij. ‘‘Moet je luisteren’’, zei hij. ‘‘Ik heb een vriendin in Bulgarije. Haar zoontje heeft een ongeluk gehad met zijn been. De doktersrekeningen zijn daar voor een gewoon mens onbetaalbaar. Zij kan dat bij lange na niet bekostigen. Ik stuur haar geld, maar ik kan ook niet meer missen. Weet jij een instantie waar ik kan aankloppen?’’

Bulgarije, allang een ex-socialistisch land. Rijp voor de Europese Unie. Met de mensenrechten - de mensenrechten van Peters & Co - is het alsmaar beter gegaan. Met die andere mensenrechten, wat volgens de geachte afgevaardigde en nog heel veel andere geachte afgevaardigden géén mensenrechten zijn, zeker niet. Europa 2006! Europa 2007! Bent u daar nog, mevrouw het Kamerlid?

Dat 2007 en de jaren daarna strijdbaar mogen worden! En dat al die 'mensenrechters' mogen voelen dat die vele anderen niet alleen om de zoveel tijd, maar zich elke dag stemgerechtigd weten.