Europa bereidt zich voor op oorlog. Dit blijkt duidelijk uit de gevolgde strategie, diverse beschikbare economische gegevens en de verklaringen van de regeringen.
Alle landen in het huidige Europa zijn kapitalistische landen en worden geregeerd door één enkele stelregel: het verdedigen van de belangen van nationale monopolies— en het veiligstellen van hun winsten. Veel van deze landen hebben zich voorlopig aangesloten bij de Europese Unie in een poging hun concurrentiepositie ten opzichte van hun kapitalistische rivalen, zoals China en de VS, te verbeteren. Het doel van de Europese Unie is het verdedigen van de belangen van een bepaalde groep kapitalisten op een bepaald historisch moment.
De beoordelingen van de militarisering van de Europese economie moeten in deze context worden geplaatst. Het kapitalisme is niet in staat geweest om de groei-, accumulatie- of winstpercentages van vóór de crisis van 2008 te evenaren. Bovendien wordt het bedreigd door de schaduw van de volgende crisis van overproductie. De conflicten tussen kapitalisten om de controle over markten, transportroutes en grondstoffenbronnen worden steeds heviger. Daarom neemt het gevaar van nieuwe en gewelddadigere militaire conflicten tussen kapitalistische mogendheden exponentieel toe.
Momenteel versnellen alle Europese landen, onder leiding van de sterkste, namelijk Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk, de volksvijandige hervormingen om de militaire uitgaven te verhogen en de economische sectoren te versterken die nodig zijn om de interimperialistische geschillen het hoofd te bieden. In haar rapport zegt de NAVO cynisch tegen jongeren dat “de vraag niet is of ze zullen vechten, maar voor welke toekomst ze zullen vechten, en als ze niet overtuigd zijn om te vechten, zullen we hen daartoe moeten dwingen”.
De NAVO-landen hebben zich ertoe verbonden 5% van het BBP aan militaire uitgaven te besteden, en veel landen overschrijden de 2%.
Voor de meeste Europese landen was de laatste keer dat dergelijke cijfers werden gezien tijdens of vlak voor een oorlog. Zo werden dergelijke cijfers voor het laatst geregistreerd in Frankrijk, in 1953 – toen het koloniale campagnes voerde in Zuidoost-Azië en Noord-Afrika – en in Duitsland, in 1963, toen West-Duitsland in conflict was met socialistisch Duitsland.
De Europese Unie mobiliseert enorme middelen voor oorlog. Het plan “ReArm Europe” – om cosmetische redenen omgedoopt tot “Readiness 2030” – voorziet in het gebruik van 800 miljard euro voor de oorlogsindustrie. De regels die nu worden aangenomen, zullen de Europese landen in staat stellen de tekortdoelstellingen voor militaire uitgaven te omzeilen. Begrotingslimieten gelden alleen voor sociale uitgaven, terwijl er geen limiet is voor militaire uitgaven of voor schuldaflossingen aan kredietverstrekkers.
Talrijke Europese regeringen hebben toegegeven dat een dergelijk Europees herbewapeningsproces nadelige gevolgen zal hebben voor de sociale uitgaven. Deze mening werd verwoord door de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, toen hij zei dat “de verzorgingsstaat niet langer houdbaar is”; door de Belgische premier Bart De Wever, toen hij zei dat “de verzorgingsstaat … zal instorten … tenzij het beleid wordt gewijzigd”; en ook door de Franse minister van Economie en Financiën, Éric Lombard, toen hij op de vraag of Europa onder een oorlogseconomie regime stond, antwoordde: “dat is niet het geval, maar dat zou wel moeten”.
De arbeidersklasse in de Europese landen verliest in hoog tempo haar rechten. In 2022 daalde de reële koopkracht met gemiddeld 4,3 % — in 2023 met 0,7 %. Meer dan drie miljoen werknemers worden niet beschermd door collectieve arbeidsovereenkomsten, als gevolg van de daling van het aantal vakbondsleden en de invoering van wetten tegen collectieve arbeidsovereenkomsten. Tegelijkertijd volgen de anti-arbeidershervormingen elkaar in rap tempo op. Onlangs – om maar twee voorbeelden te noemen – heeft de Griekse regering, op basis van een EU-richtlijn, een 13-urige werkdag en het op jaarbasis berekenen van arbeidstijd bevorderd, en heeft de Portugese regering een draconische arbeidshervorming aangenomen, die de redenen voor ontslag en arbeidsflexibiliteit uitbreidt.
De arbeidersklasse moet zich krachtig verzetten tegen de offers die de kapitalisten van ons eisen om hun oorlogen te financieren. We moeten eisen dat er geen offers worden gebracht – geen betrokkenheid bij de slachthuizen van de NAVO en de EU, verdediging van de lonen en collectieve arbeidsovereenkomsten op de werkplekken die we voor onze arbeid ontvangen, en onze sociale zekerheidsrechten, krachtig verzet tegen de overdracht van de rijkdom die arbeid genereert naar de zakken van het kapitaal voor hun oorlogsmachinerie, met als doel het kapitalisme omver te werpen, uitbuiting af te schaffen en de strijd voor het socialisme te intensiveren.
Onze levens staan op het spel.
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die maandelijks verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
