Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne, waarbij Rusland, de VS, NAVO en EU met elkaar een conflict uitvechten, zijn er honderdduizenden soldaten aan zowel de Oekraïense als de Russische kant omgekomen.1 Tienduizenden burgers vonden volgens de VN al de dood.2 De framing van het conflict als enerzijds een strijd voor ‘democratie en vrijheid’, en anderzijds als een ‘antifascistische’ strijd tegen neonazistische tendensen in Oekraïne en als nationale verdedigingsoorlog is dan ook bijzonder cynisch. Terwijl deze slachting doorgaat, onderhandelen de verschillende imperialistische machten over wie er met welk deel van de buit vandoor gaat. De vredesonderhandelingen worden dan ook breed uitgemeten in de pers.
De Amerikaanse vredesduif
Hoe lopen deze vredesonderhandelingen? De Amerikaanse ‘vredesduif’, bekend van talloze interventies en oorlogen gevoerd onder zowel Democratische als Republikeinse regeringen, stelt zich nu op als verzoener tussen de strijdende partijen. De media in Nederland richt zich op de ‘slechte’ Trump die zich laat verleiden door de ‘slechte’ Poetin. Daar tegenover staan de ‘goede’ Zelensky en EU.
In werkelijkheid zijn al deze partijen betrokken bij en verantwoordelijk voor het bloedvergieten van de mensen in Oekraïne, die ze behandelen als een soort taart die verdeeld moet worden onder de verschillende kapitaalsgroepen. Dit is de werkelijkheid van het kapitalistische systeem, dat winst boven mensen stelt en waarvoor geen misdaad te ver gaat om haar winsten veilig te stellen.
Het Oekraïense volk
Laten we kort teruggaan in de tijd. Het Oekraïense volk werd na de omverwerping van het socialisme in de Sovjet-Unie in 1991 in eerste instantie slachtoffer van een reactionaire coup in 2014, mede aangewakkerd door de imperialisten van de VS-EU-NAVO in hun concurrentiestrijd over invloedssferen met Russisch kapitaal. Neonazistisch geweld werd hierbij niet geschuwd, en de Communistische Partij van Oekraïne werd verboden verklaard. Dit luidde een periode van burgeroorlog in, die uiteindelijk, in de context van toenemende inter-imperialistische spanningen, leidde tot de onacceptabele invasie uitgevoerd door kapitalistisch Rusland in 2022 om haar invloedssferen veilig te stellen. Tijdens de invasie van Oekraïne werd het bestaan van Oekraïne door Poetin als een ‘fout’ van Lenin en de bolsjewieken neergezet. Een knap staaltje anticommunisme. Waar Oekraïners, Russen en andere volkeren ooit vredig samenleefden in de socialistische Sovjet-Unie, worden ze nu tot elkaars vijand gemaakt.
Nu de bevolking van beide landen zich jarenlang heeft moeten opofferen voor de belangen van haar bazen, lijken diezelfde bazen tot een fragiel compromis te kunnen komen. Voor het Oekraïense volk geldt: zelfs als er vrede komt, en deze vrede is een kapitalistische vrede, dan biedt dit enkel de basis voor verdere plundering van hun grondstoffen door enerzijds de Oekraïense bourgeoisie, anderzijds de imperialistische grootmachten die grof geld zullen verdienen aan de ‘wederopbouw’ van het land.
Rivaliteiten alom
Hoewel er over mogelijke vrede wordt gesproken, zijn de rivaliteiten tussen de verschillende machtsblokken niet opgelost. Zelensky geeft aan dat Oekraïne niet van plan is troepen terug te trekken uit de Donbass, of om enig verlies van grondgebied te erkennen. Rusland op haar beurt trekt de legitimiteit van Zelensky in twijfel.
Ook schuift Rusland op haar beurt China naar voren als mogelijke bemiddelaar. China wordt echter door Oekraïne beschuldigd van het toegang verlenen van Rusland tot de drone-markt. Deze worden gebruikt in de oorlog tussen de beide landen, en dus wordt het land niet als ‘neutrale’ bemiddelaar geacht.
De VS dreigt ook stappen terug te doen in het conflict. Dat komt omdat de ‘Pivot to Asia’, al sinds Obama een belangrijke beleidswijziging voor de Amerikanen, nog dringender is voor het Amerikaanse kapitaal, gezien de opkomst van China in de regio. Bovendien groeit ook de kloof tussen de Amerikaanse en de Europese bourgeoisie, niet enkel vanwege politieke verschillen, maar vooral vanwege de groeiende concurrentie en de poging van het Amerikaanse kapitaal om haar eigen economie ‘veilig te stellen’.
Het perspectief voor Europa en Nederland
De EU lijkt ondertussen vastberaden te zijn om de oorlogseconomieën van haar verschillende lidstaten op te voeren. Europa heeft verder totaal zo’n 50 miljard euro aan financiële steun aan de reactionaire Oekraïense regering beloofd, verspreid van 2024 t/m 2027. Nederland betaalt 1,9 miljard euro in garanties aan Oekraïne en 1 miljard via hetzelfde Ukraine Facility-fonds.3 Ook wordt er vanuit het perspectief van luchtverdediging geleverd aan andere landen, zoals Polen.4
Verdere voorbereidingen voor de confrontatie met Rusland worden dus doorgevoerd. Het gevaar voor een verdere veralgemenisering van de imperialistische oorlog, waarbij Nederland met sleutelinfrastructuren en militaire bijdragen een belangrijke rol speelt, groeit met de dag.
Het bewijst dat het kapitalisme oorlog voortbrengt zoals de wolken de regen, zoals Bertolt Brecht al zei. De Nederlandse bevolking moet zich niet laten bedriegen door de heersende oorlogspropaganda. Het enige perspectief is strijd voeren tegen dit systeem, voor de opbouw van een nieuwe vredesbeweging die de wortels van dit systeem blootlegt. Het kapitalisme is niet onze toekomst. De toekomst is een samenleving waarin de bevolking niet wordt opgeofferd voor de winsten van grote bedrijven, maar waarin vrede en de behoeften van de mensen centraal staan.
1 https://www.wsj.com/world/one-million-are-now-dead-or-injured-in-the-russia-ukraine-war-b09d04e5
2 https://ukraine.un.org/sites/default/files/2022-02/Conflict-related%20civilian%20casualties%20as%20of%2031%20December%202021%20%28rev%2027%20January%202022%29%20corr%20EN_0.pdf
3 https://www.government.nl/topics/russia-and-ukraine/dutch-aid-for-ukraine
4 https://www.defensie.nl/onderwerpen/oostflank-navo-gebied/nieuws/2025/08/20/nederland-levert-luchtverdediging-in-polen-ter-bescherming-navo-en-steun-oekraine
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die maandelijks verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
