Kritisch geluid tijdens opening academisch jaar in Wageningen

Studenten en universiteitsmedewerkers hebben maandag met succes een scherp tegengeluid laten horen over de banden tussen de Wageningen Universiteit & Research (WUR) en Israëlisch partners. Met grote foto’s, flyers en onderbrekingen van het evenement liet de groep Wageningen4Palestine zien niet achter de koers van hun onderwijsinstelling te staan: “Als deze universiteit een leider wil zijn op het gebied van voeding en gezondheid, dan moet het alles op alles zetten om bij te dragen aan het beëindigen van de hongersnood en genocide van het Palestijnse volk”, stellen de demonstranten.

Universiteiten zijn zelf niet wars van een beetje grootspraak; ook het thema van de opening dit jaar bleek daar weer een mooi voorbeeld van: “Food for health: what really works. In a world full of problems, Wageningen is full of solutions.” Terwijl in Gaza de VN een hongersnood heeft afgekondigd, liep het bestuur van ‘dé voedsel-universiteit’ van Nederland rond met kilo’s boter op hun hoofd door te verkondigen dat de WUR een ‘cruciale rol speelt in het onderzoeken hoe gezonde voeding, voedselinname en weloverwogen voedingskeuzes bijdragen aan een betere gezondheid wereldwijd’.

Strijdbaar en positief

Dat het geen suffige opening van het jaar zou worden werd voor de aanwezigen al snel duidelijk. Voor de ingang van het Omnia-gebouw, waar het evenement plaatsvond, verzamelden tientallen medewerkers en studenten met spandoeken en flyers. Ze hielden ook grote afbeeldingen vast waarop de vernietiging en het leed in Gaza te zien is, terwijl het logo en de slagzin van de WUR cynisch op de voorgrond prijkte. “Het is hypocriet om hier te spreken over hoe de WUR een leidende rol speelt in de strijd tegen honger in de wereld, terwijl ze doodleuk samenwerken met Israëlische organisaties die bijdragen aan een regime dat honger inzet als wapen”, stelt WUR-student Matthijs, betrokken bij de solidariteitsbeweging en afdelingsbestuurder van CJB Gelderland. “Wil de universiteit dit serieus aanpakken, dan moeten ze zo snel mogelijk alle banden met dit soort organisaties verbreken.”

De demonstratie buiten het gebouw verliep positief en strijdbaar, merkte Matthijs. “De opkomst was zelfs groter dan we hadden verwacht, dat geeft ook een signaal af dat medewerkers en studenten niet blij zijn met de gang van zaken.” Ook omstanders waren te porren voor de boodschap die de demonstranten uitdroegen. “Veel mensen namen de flyers aan, en er zijn goede gesprekken gevoerd. Mensen worden zich steeds meer bewust van de situatie en wat ze zelf kunnen doen.”

‘Academische vrijheid’

Wie dacht de groep makkelijk te kunnen omzeilen door stug door te lopen en binnen een plaatsje te zoeken, kwam bedrogen uit. Bestuursvoorzitter Sjoukje Heimovaara was nauwelijks begonnen aan een bombastische toespraak toen zij werd onderbroken door een medewerker die zelf een tegentoespraak inzette. De demonstrant fileerde de houding van de universiteit ten opzichte van organisaties die bijdragen aan de genocide. Na zijn laatste oproep om de banden met deze instanties te verbreken, barstte een daverend applaus los in de zaal terwijl medewerkers, studenten en docenten instemmend knikten.

Heimovaara reageerde op de aanklacht door te verwijzen dat er inderdaad hongersnoden zijn in de wereld door conflicten en mismanagement van distributie. De bestuursvoorzitter vervolgde dat de WUR als invloedrijk instituut op het gebied van voeding en gezondheid hierbij een belangrijke rol kan spelen: “Daar zijn we het over eens.” Waarom de universiteit er dan niet voor kiest om samenwerkingen met organisaties die direct of indirect de huidige volkerenmoord in Gaza mogelijk maken te verbreken, reduceerde Heimovaara tot een ‘andere zienswijze’ dan de demonstranten.

In het publiek reageerde een aanwezige door op te springen en zich in niet te misverstane woorden af te keren van de laconieke houding van het universiteitsbestuur. Nu werd hardhandiger ingegrepen: de beveiliging sleepte de persoon aan zijn nek de zaal uit, waarna hij van een trap is geduwd volgens een persbericht van Wageningen4Palestine. “Het is pijnlijk om te zien hoe de WUR omgaat kritische stemmen”, zegt Matthijs. Het argument van ‘academische vrijheid’ blijkt alleen op te gaan wanneer er flink geld kan worden verdiend aan samenwerkingen, en niet bij het schenden van mensenrechten.

Samenwerking onbestaanbaar

Na de onderbrekingen keerde de rust terug in de zaal en gaven de rector magnificus en enkele wetenschappers een presentatie over nieuwe inzichten die zijn opgedaan tijdens recente onderzoeken. Niettemin hebben de acties van de solidariteitsbeweging onmiskenbaar hun stempel gedrukt op het navelstaarderige academische feestje in Wageningen. “Deze actie is voor ons de aftrap van opnieuw een jaar waarin medewerkers en studenten zullen laten zien dat ze het absoluut niet eens zijn met de keuzes van de universiteit”, blikt Matthijs vooruit.

“Steeds meer mensen vinden het onbestaanbaar dat de WUR op dit moment nog altijd samenwerkt in 19 verschillende projecten met 17 Israëlische partners. Daar horen ook een aantal universiteiten bij die het leger materieel ondersteunen en technologieën ontwikkelen die dagelijks bijdragen aan de genocide van de Palestijnen. Daarom blijven wij druk uitoefenen met dit soort acties.”

Bijeenkomsten en filmavond

Aankomende weken zal Wageningen4Palestine informatiebijeenkomsten organiseren op vrijdagen, ook om nieuwe medewerkers en studenten te informeren, betrekken en organiseren binnen de solidariteitsbeweging. Voor geïnteresseerden organiseert CJB Gelderland ook een filmavond op 16 september te Wageningen. Daar wordt een documentaire vertoond over de illegale bezetting van Palestina op de Westelijke Jordaanoever. Na afloop zal de film worden besproken.