Huilende scholieren, duizenden klachten en een paar zakkenvullers. De eindexamens voor scholieren zijn net klaar, maar niet zonder ophef. Opnieuw kreeg het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) duizenden klachten binnen over de examens.1 Op Scholieren.com kwam zelfs een stortvloed aan boze reacties nadat de redactie van de site had geschreven hoe ‘makkelijk’ het vwo-examen Aardrijkskunde zou zijn geweest.2
De hoeveelheid klagende scholieren komt natuurlijk niet uit de lucht vallen. Dat heeft te maken met hoe stressvol de examens zijn. Hierom heeft het LAKS een campagne gelanceerd om de examenstress te verminderen door de weging van de eindexamens te laten dalen van 50 naar 25 procent. Dit wil het LAKS bereiken door aandacht te trekken met een petitie over dit onderwerp. Waarom zijn de eindexamens nou zo stressvol, en hoe benadeelt dit specifiek werkende scholieren?
Eindstress, vooral voor de arme scholier
De eindexamens wegen mee voor 50% van het eindcijfer, de andere helft wordt bepaald door zogeheten schoolexamens. Dit zijn de toetsen die vanuit de school zelf worden afgenomen gedurende twee of drie jaar. Aan de hand van de eindcijfers wordt bepaald of leerlingen wel of niet slagen. Dit betekent dat meer dan twee jaar aan toetsen even zwaar weegt als één examen. Dit geeft de eindexamens een alles-of-niets gevoel, wat voor veel leerlingen stress veroorzaakt, ongeacht hoe ze hebben gescoord bij hun schoolexamens. Jongeren kunnen drie jaar hard werken en alleen maar achten en negens halen, maar als het dan één dag niet meezit nog steeds zakken.
Scholieren moeten dus voor de helft van hun eindcijfer vechten tijdens de eindexamens. Het is daarom belangrijk dat alle leerlingen goed geholpen worden, maar dat gebeurt helaas niet. Slechts iets meer dan de helft van alle middelbare scholen geeft examentrainingen, de andere helft van de scholen geeft deze niet. Leerlingen van die scholen moeten het zonder doen, of zelf dure trainingen aanschaffen.3
Deze trainingen kunnen makkelijk honderden euro’s kosten, gemiddeld kosten ze €354 per vak.4 Leerlingen uit armere gezinnen zijn dus meestal op zichzelf aangewezen. Terwijl ouders met meer middelen hun kinderen kunnen helpen met dure cursussen en begeleiding. Het is geen wonder dat werkende leerlingen hier veel stress door krijgen, vooral als ze al een (stressvolle) bijbaan hebben: de eindexamencijfers zitten achter een betaalmuur.
Is dit nodig?
Dat de eindexamens stressvol zijn is duidelijk, maar de vraag is waarom dat nog zo is. Iedere goede ouder wil toch dat hun kinderen zich goed en zelfverzekerd voelen? Zeker gezien leren en stressen niet goed samen gaan.5 Het antwoord ligt iets complexer dan alleen een slecht ontworpen toetssysteem.
Scholen bereiden leerlingen namelijk voor op de toekomst. Die toekomst is leven en werken onder het kapitalisme. Natuurlijk hoort daar een bepaalde theoretische en praktische opleiding bij. Maar het gaat daarnaast vooral om zo hoog mogelijk presteren, voor de winst van het bedrijf, zonder te veel te denken aan je gezondheid. Dat je niet te snel je grenzen aangeeft bij je baas. En dit komt natuurlijk terug in het ondrwijs. Leerlingen moeten keihard knokken voor hoge cijfers, zelfs wanneer dit ongezond is. Zo heeft bijna 20% van de leerlingen last van fysieke klachten door alle cijferstress en schooldruk.6
Leerlingen moeten dus keihard stressen om te slagen, terwijl kinderen met rijke(re) ouders met examentraining een oneerlijk voordeel krijgen. Om de situatie eerlijker te maken en de stress van scholieren te verlagen moeten de eindexamens minder zwaar wegen, zoals het LAKS wil. De petitie van het LAKS en haar campagne zijn daarom goed voor scholieren uit arbeidersgezinnen, en wij moeten deze ook steunen. Teken de petitie en laat je stem horen! Samen met andere scholieren moeten wij strijden voor gelijk en beter onderwijs.
Commissie Onderwijs van het Algemeen Bestuur van de CJB
- https://www.hartvannederland.nl/economie/werk/artikelen/teller-klachten-eindexamens-staat-na-twee-dagen-op-70000
- https://www.scholieren.com/eindexamens2025/blogs/examen-aardrijkskunde-vwo-reacties-2025
- https://www.seo.nl/wp-content/uploads/2020/04/2019-64_Aanvullend_en_particulier_onderwijs.pdf
- https://www.examenoverzicht.nl/examen-informatie/voor-het-examen/examentraining
- https://www.tumult.nl/content/het-effect-van-stress-op-je-brein-tijdens-het-leren/
- ttps://www.nji.nl/cijfers/welbevinden
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die maandelijks verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
