NAVO door Nederland: desinformatie voor het volk

De NAVO toert door Nederland en doet daarbij zeven steden aan voor een debatavond. Dat wordt groots aangepakt. In elke stad stapt een selectie van ministers, hoogleraren en beroepsdeskundigen op het podium. Maandag 7 april was de primeur in Nijmegen. Cultuurhuis de Lindenberg in Nijmegen schoof het voorvoegsel cultuur terzijde en bood onderdak aan de prominenten. Ondanks een forse toegangsprijs zat de zaal vol.

Ik neem plaats achter in de zaal. Een echt debat is het natuurlijk niet. Via een QR-code kun je een vraag insturen. Dat doet vermoeden dat de vragen vooraf worden gescreend waarna alleen de gerepeteerde vragen aan het panel worden voorgelegd. Presentator is Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie. Hoe word je zoiets? Meerjarig verblijf in grote ambtelijke organisaties heeft mij enig inzicht hierin gegeven. De eerste wet van opwaartse mobiliteit stelt: zeg altijd wat je baas wil horen.

Van Zoest kondigt het programma aan. Drie sprekers krijgen het woord, aansluitend worden enkele van de ingediende vragen beantwoord door de sprekers.

Johnson Molenaar

De eerste spreker is Beatrice de Graaf, bekend van radio en tv. Zij is inmiddels hoogleraar internationale betrekkingen in Utrecht en draait geroutineerd een college af dat ze zo te zien al meermaals aan studenten heeft gegeven. Het gaat over de geschiedenis van de NAVO en de daarmee door de VS gestuurde Europese samenwerking. Er komen beelden voorbij van demonstraties in Amsterdam tegen de Vietnam-oorlog eind jaren zestig. Spandoeken met ‘Johnson Moordenaar’ verwezen naar Lyndon B. Johnson, de toenmalige president van de VS. Omdat het echter verboden was om een bevriend staatshoofd te beledigen, werd de leuze al snel ‘Johnson Molenaar’. Dat wist niet iedereen in het publiek, maar ik kan het me nog goed herinneren. Ik moest er als kind erg om lachen.

De Graaf wijst terecht op de economische belangen van de VS die ten grondslag lagen aan de NAVO. De lidstaten moesten natuurlijk wel hun wapens in de VS kopen. Ik spits mijn oren als ze spreekt over de baas van het Marshallplan, Paul Hoffman, voormalig baas van autobedrijf Studebaker. Uit verslagen van de besloten senaatscommissie die hij voorzat wordt duidelijk dat hij goed in de gaten had waar de Amerikaanse belangen lagen. Het opkomend socialisme en communisme in West-Europa na de Tweede Wereldoorlog vormde de grootste bedreiging voor deze belangen. Volgens Hoffman zou een eigen auto voor alle arbeiders hen wel afhouden van gevaarlijke plannen als nationalisatie van grote bedrijven en banken. Het Marshallplan als inzet om een socialistisch Europa te voorkomen. Maar daar vertelt De Graaf natuurlijk niets over. Ze heeft kennelijk ook de tweede wet van opwaartse mobiliteit goed begrepen: zeg nooit iets wat je baas niet wil horen.

Toen het ging over de uitbreiding van de NAVO na de val van de Sovjet-Unie, begon me haar zeer selectieve keus uit de feiten pas echt op te vallen. Volgens haar was er geen sprake van een toezegging om de NAVO niet verder uit te breiden. Kennelijk is ze niet op de hoogte van vrijgegeven documenten die het tegendeel bewijzen¹, of ze houdt zich van de domme. Ik luister verder, maar met afnemende welwillendheid. De nieuwe lidstaten uit het voormalig Oostblok stonden volgens De Graaf te springen om toe te treden. Wat ze niet vertelt, maar wat wel rechtstreeks volgt uit haar eerdere betoog, is dat dit opnieuw een aanzienlijke omzetstijging voor de Amerikaanse wapenindustrie betekende.

Geopolitiek onbenul

De volgende spreker is Caspar Veldkamp, minister van Buitenlandse Zaken. Hij blijkt vooral vervuld van zichzelf en vertelt trots hoe hij aanwezig was bij de veiligheidstop in München, de NAVO-bijeenkomst in Brussel en op het tuinfeest van Trump. Verder valt hij vooral op door wat hij niet vertelt.

Hij laat een foto projecteren van zichzelf, minister Brekelmans van Defensie en niemand minder dan Zelensky zelf. Zelenksy kijkt als een rockster omringd door twee hem volstrekt onbekende fans. De twee ministers kijken als leden van de ontgroeningscommissie van een in opspraak geraakt studentencorps. We krijgen ook nog een foto te zien van Veldkamp in uniform tijdens zijn militaire dienst. “Diensttijd, mooiste tijd van mijn leven”, zei een oude kennis van mijn ouders altijd. “Wat heb jij een ellendig leven gehad”, dacht ik dan. Veldkamp vertelt verder dat hij erg geschrokken was van de toespraak van J.D. Vance in München. Dat geeft geen blijk van enig geopolitiek inzicht bij onze minister.

Ook laat hij een foto zien van een mooie glasvezelkabel in de Noordzee die Poetin volgens hem kapot wil maken. Nu is het zo dat deze kabels regelmatig beschadigd raken door onze eigen visserijschepen, maar daarover horen we niets. Ook horen we niets over de Nord Stream-pijpleiding, die opeens werd opgeblazen nadat Biden had gezegd dat hij dat kon.

Draagvlakoptimalisatie

De derde spreker is Bob Deen van Clingendael. Zijn inbreng kan kort worden samengevat: meer wapens voor Oekraïne. Biden had te weinig wapens gegeven en als Trump zijn zin krijgt staat Poetin morgen aan de Nederlandse grens. Als dit de grootste denker van Clingendael is, zie ik het somber in. De goede man lijkt te vergeten dat er in Oekraïne vrijwel geen jonge mannen zijn om met die wapens naar het front te sturen. Bijna alleen de groep late tieners is nog over, verder zijn velen al gesneuveld. Deen lijkt me ook niet het type om zelf met een wapen in de loopgraven te springen. Waar ik vandaan kom, zeggen ze dat je dan je mond moet houden.

De avond is uitermate geslaagd als het gaat om draagvlakoptimalisatie. Dat is een modern woord voor het hersenspoelen van het publiek zodat ze zonder morren meegaan in een nieuwe bewapeningswedloop die alleen maar ten koste gaat van de gewone mensen. De grote investeerders staan handenwrijvend klaar om miljarden te stoppen in bewapening met de zekerheid dat ze een veelvoud daarvan gaan terugverdienen. Kijk maar eens naar Keen², het investeringsbedrijf van Alexander Ribbink en Ben Verwaaijen, de ex-CEO van KPN. De eerste startte een paar jaar geleden een online petitie voor meer geld voor defensie. Het aantal ondertekenaars was nagenoeg gelijk aan het aantal personeelsleden van defensie. De tweede is al heel lang een goede vriend en adviseur van Mark Rutte, en die is nu de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO: de vlag kan uit.

Geen woord over de slachtoffers en materiële schade van acties waar de NAVO bij betrokken was. Ook niets over de toenemende emissies van steeds meer oorlogstuig. Niets over geluidsoverlast of door Nederlandse militairen veroorzaakte heidebranden. Ook niets over hoge Nederlandse militairen die valse verklaringen afleggen en bewijsmateriaal achteroverdrukken. En dan heb ik het nog alleen maar over krantenberichten van de afgelopen week. En natuurlijk geen woord over de slachtingen in Gaza, Jemen of Soedan met dezelfde wapens die wij moeten kopen. Niets van dit alles. Men kijkt niet op een mensenleven meer of minder.

Molenaarsregime

Nu is het tijd voor het beantwoorden van vragen uit het publiek. Snel tik ik een vraag op mijn telefoon en verstuur die naar de selectiecommissie. De vraag luidt: waarom biedt cultuurhuis De Lindenberg een podium aan schaamteloze militaire propaganda?

Een aantal vragen wordt op het scherm geprojecteerd. Er zit een interessante bij: waarom is er nog 800 miljard nodig voor bewapening als Europa al 4x zoveel uitgeeft als Rusland. De vraag wordt overgeslagen. Er is ook een vraag over NAVO-expansie. Die is natuurlijk wel voorbereid. Een van de mannen voert langdurig het woord. Het is of ik luister naar een zevendedagadventist die uitlegt dat de evolutietheorie een dwaalleer is en dat de wereld toch echt in zeven dagen is geschapen. Ik heb genoeg gehoord en besluit te vertrekken. Met enig misbaar loop ik weg, maar ik word door een zaalwacht via een achterdeur naar buiten geleid. Ik eis mijn geld terug omdat ik niet wil betalen voor desinformatie, maar krijg te horen dat ik maar een mailtje moet sturen.

Mijn vraag blijft onbeantwoord. Al bijna vijftig jaar kom ik in de Lindenberg. Ik heb er talloze concerten en voorstellingen gezien, ik had er muziekles bij de Nijmeegse meestergitarist Loek Schrievers. Als fietskoerier kwam ik er eindeloos vaak om posters en flyers af te geven voor evenementen in de stad. De Lindenberg keek waar het voor was en verspreidde het dan in het gebouw. Het moest natuurlijk wel cultuur zijn, oorlogspropaganda hoorde daar niet bij. Andere tijden, andere zeden. De Lindenberg is nu voor een belangrijk deel afhankelijk van zaalverhuur. Externe programmering, heet dat in neoliberaal jargon. Het huis dat ik leerde kennen als een tempel van verdraagzaamheid moet zich nu prostitueren voor de heersende klasse. Ik zie het met lede ogen aan.

Langzaam begin ik de verbanden te zien. We worden geregeerd door een molenaarsregime.

1. https://nsarchive.gwu.edu/briefing-book/russia-programs/2017-12-12/nato-expansion-what-gorbachev-heard-western-leaders-early
2. https://www.keenventurepartners.com/