Afgelopen maand is een onderzoeker bij De Vlinderstichting met de dood bedreigd door middel van een brief die afgeleverd was aan diens thuisadres.1 Dit was een reactie op een verslag van De Vlinderstichting waaruit kwam dat er pesticiden aanwezig waren in natuurgebieden in Nederland, specifiek de Natura-2000 gebieden. Als reactie op deze bedreiging heeft De Vlinderstichting het verslag offline gehaald en is er aangifte gedaan bij de politie. Deze situatie is zeer verontrustend, niet alleen voor de onderzoeker van De Vlinderstichting en diens collega’s, maar ook voor het vermogen van wetenschappers om hun werk te doen.
De Vlinderstichting is een stichting die zich inzet voor de bescherming van vlinders en libellen in Nederland. Dit doet ze door middel van het doen van onderzoek en het geven van adviezen. Begin augustus 2025 publiceerde de stichting een onderzoeksverslag over de aanwezigheid van pesticiden in Natura-2000 gebieden.2 Dit zijn gebieden die deel uitmaken van een netwerk van natuurgebieden in EU-lidstaten die beschermd zijn op grond van de Europese Vogelrichtlijn van 1979 en de Habitatrichtlijn van 1992. Dit betekent dat deze gebieden moeten voldoen aan strenge richtlijnen om de biodiversiteit in Europa - die al decennia achteruit holt - te beschermen.
Schadelijk voor natuur en mens
In totaal zijn er 51 verschillende soorten pesticiden en giftige afbraakstoffen gevonden in 10 gebieden; zeker 13 daarvan werden aangetroffen in het middelpunt van de Veluwe.3 Aangezien veel van deze stoffen geproduceerd worden om insecten te doden in de landbouw, wordt de aanwezigheid van de stoffen in verband gebracht met de afname van insecten in deze natuurgebieden. Het is daarom ook zeer zorgelijk dat zelfs diep in deze beschermde gebieden meerdere pesticiden zijn aangetroffen, waarvan enkele al lange tijd in Nederland verboden zijn.4 Buiten het feit dat insecten een waardig leven verdienen, is het zorgwekkend omdat wij als mensen afhankelijk zijn van deze insecten omdat zij onze gewassen bestuiven. Ook heeft de aanwezigheid van pesticiden in afgelegen natuurgebieden implicaties voor de verspreiding van gifstoffen; het is namelijk goed mogelijk dat ook mensen deze stoffen in grote mate binnen krijgen. Het rapport concludeert daarom ook dat het zorgwekkend is dat er zo veel verschillende pesticiden ‘op een plek te vinden zijn, ondanks de lage concentraties’.
Kapitaal beïnvloedt onderzoek
Na de publicatie kwam De Vlinderstichting op 11 augustus naar buiten met het nieuws dat een van hun onderzoekers thuis een brief had ontvangen met een doodsbedreiging en de boodschap dat de stichting hun onderzoek naar pesticiden in Natura-2000 gebieden offline moest halen. De ontvanger en diens collega’s zijn erg geschrokken van dit bericht. Het onderzoek is inmiddels van het internet gehaald en er is aangifte gedaan bij de politie. Ondanks de bedreiging zullen de resultaten van dit verslag uiteindelijk weer gepubliceerd worden omdat het onderdeel uitmaakt van een langer lopend onderzoek.5
Hoewel dit bericht heel heftig is, is het niet verrassend dat wetenschappers geïntimideerd worden onder het kapitalisme. De wetenschap is essentieel voor de kapitalistische klasse, omdat het innovatie met zich meebrengt die winsten kan vergroten. Maar uit wetenschappelijk onderzoek kunnen ook bepaalde bevindingen naar voren komen die tot maatregelen kunnen leiden die verliesgevend zijn voor de kapitalistische klasse. Het is bijvoorbeeld logisch dat naar aanleiding van het rapport van De Vlinderstichting strengere wetgeving voor pesticiden wordt geëist. Daarom zetten kapitalisten denktanks en lobbygroepen in om desinformatie te verspreiden en ‘onderzoek’ uit te voeren dat ontworpen is om positieve uitkomsten voor de heersende klasse te produceren.
In recente jaren worden ook steeds vaker groepen ingezet om informatie die onvoordelig is voor de burgerlijke klasse met fysiek geweld te onderdrukken. Zo zijn natuurbeschermingsorganisaties geconfronteerd met poederbrieven en online bedreigingen.6 Het kapitalisme zorgt ervoor dat het voor wetenschappers en andere natuurbeschermers gevaarlijk is om hun werk te doen. Alleen in een socialistische maatschappij kan de wetenschap zonder belemmeringen worden beoefend: juist dan wordt onderzoek gedaan om de behoeftes van de werkende klasse te bevredigen en de wereld waarin wij leven beter te begrijpen. Door de afwezigheid van een winstmotief wordt er geen desinformatie of intimidatie gebruikt om de verspreiding van informatie te belemmeren of tegen te gaan. In plaats van de intimidatie van wetenschappers die in de ogen van de burgerij slecht nieuws brengen, stelt een socialistische maatschappij deze informatie op prijs en wordt beleid gevormd op basis van nieuwe kennis.
- https://nos.nl/artikel/2578369-medewerker-de-vlinderstichting-bedreigd-na-delen-resultaten-pesticidenonderzoek
- https://www.natura2000.nl/
- https://nos.nl/artikel/2578369-medewerker-de-vlinderstichting-bedreigd-na-delen-resultaten-pesticidenonderzoek
- https://www.volkskrant.nl/wetenschap/poederbrieven-en-bezoek-aan-huis-natuurbeschermers-worden-steeds-vaker-bedreigd~b62b23a7/
- https://www.volkskrant.nl/wetenschap/poederbrieven-en-bezoek-aan-huis-natuurbeschermers-worden-steeds-vaker-bedreigd~b62b23a7/
- https://www.volkskrant.nl/wetenschap/poederbrieven-en-bezoek-aan-huis-natuurbeschermers-worden-steeds-vaker-bedreigd~b62b23a7/
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die maandelijks verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
