Crisis in FNV-top: opbouw van onderop biedt perspectief

Het is al maanden onrustig binnen de grootste vakbond van Nederland, FNV. Er is frictie tussen bestuursleden, maar ook tussen bestuur, Ledenparlement, werkorganisatie en de sectoren. Aan de oppervlakte lijkt het te gaan om conflicten tussen personen en hun posities in de top van FNV. Wanneer men de situatie nader onderzoekt, zijn de recente problemen vooral toe te schrijven aan ernstige weeffouten in de organisatiestructuur van FNV sinds de fusie in 2014.

Al vanaf de oprichting van de gefuseerde FNV was duidelijk dat een andere structuur noodzakelijk was. Onderzoeksrapporten uit 2019 wijzen daar bijvoorbeeld ook al op: “Men wil de slagkracht van de FNV vergroten. Daarom komen wij tot de slotsom dat het net zoals ten tijde van het uitwerken van het akkoord van Dalfsen, het van eminent belang is dat de vertegenwoordigende werking van de sectoren gebruikt gaat worden als centraal aangrijpingspunt om de gewenste slagkracht te herstellen.” Niet de onderlinge poppetjes en hun verantwoordelijkheden moeten dus de koers bepalen van de vakbond, maar de kracht vanuit de sectoren en de vakbondsleden die daar actief zijn.

De huidige crisis biedt kansen de fouten structureel aan te pakken. Maar daarvoor is een vluchtig herstel van verstoorde verhoudingen volstrekt onvoldoende. Een serieuze en diepgaande aanpak en herstel van deze weeffouten zal bijdragen aan terugkeer van de rust binnen FNV. Onder de leden en het personeel is dan ook een grote behoefte aan een democratische en transparante vakbond waarin besluiten op discussie en argumenten worden gebaseerd en niet op burgerlijk, parlementaristisch gekonkel. Niet een ‘parlement’, maar een Congres, met gekozen vertegenwoordigers uit de sectoren, die daar ook verantwoording afleggen aan de leden, moet de koers kunnen bepalen en het bestuur controleren.

Herstel van de vakbondsdemocratie vereist echter ook een politieke en strategische verandering van de vakbond. Door te bouwen aan een strijdbare, sociaal veilige en klassengerichte FNV, bouwt de Nederlandse arbeidersklasse juist aan een vakbond waarmee we in de strijd kunnen voeren voor onze rechten en inkomens, tegen de afbraakpolitiek.

De noodzaak en reden van bestaan van een sterke, strijdbare vakbeweging wordt nog eens bevestigd met de actuele aanvallen van het kapitaal en hun handlangers in de politiek op de bestaanszekerheid van de werkende bevolking. De stijgende huren, boodschappen maar ook afbraak van sociale voorzieningen en het doelbewust verspreiden van giftige retoriek omtrent migratie zijn zaken waar het gros van de Nederlandse arbeidersklasse zich zorgen over maakt. En terecht, ons bestaan wordt bedreigd door de eeuwige honger naar winst van de kapitalist, die daarbij bereidt is over lijken te gaan.

Een sterke, van onderop georganiseerde vakbond, met oog voor haar leden en personeel, die de strijd aangaat voor de belangen van de arbeidersklasse. In zo’n vakbond is geen ruimte voor gekibbel tussen bestuurders en allerlei organen die langs elkaar heen werken. Zo’n democratische, klassengerichte vakbond kan juist de kracht van de georganiseerde arbeidersklasse aanwenden om zich in te zetten voor een maatschappij die in het voordeel is van de arbeiders, niet de bazen.