Racisme, politiegeweld en kapitalisme

President Trump die gouverneurs en burgemeesters er van langs geeft voor hun optreden in het kielzog van de moord op George Floyd: op een perverse manier was het niet ongepast. Trump en andere racistische politici hebben de mond vol van de 'rechtsstaat', maar intussen is het plaatselijk gezag en dat van de verschillende staten onmiskenbaar medeplichtig aan de misdaden van de politie. Politiegeweld tegen Afro-Amerikanen is zo oud als het eerste transport dat tot slaaf gemaakte Afrikanen naar de Nieuwe Wereld bracht.

Dat er eeuwenlang niets is veranderd, betekent dat burgemeesters en gouverneurs bloed aan hun handen hebben. Zij keken de andere kant op bij moorden en lynchpartijen, of ze stonden machteloos aan de zijlijn. De politie kon zijn gang gaan. Dat blijkt eens te meer nu gouverneurs en burgemeesters weigeren om de politie af te sturen op het gewapende, haatzaaiende ultrarechtse gespuis dat zich langzaam maar zeker meester maakt van staats- en stadsbesturen.

Wat is hier aan de hand?

Onder het kapitalisme zijn politie, leger en veiligheidsdienst de instrumenten van de heersende klasse: ze staan niet onder toezicht van het volk, maar gelden als 'legitieme' bron van geweld. In hun verschillende domeinen hebben ze een geweldsmonopolie. Hoe hoog een regering consensus en onderhandeling ook in het vaandel heeft, politie, leger en veiligheidsdienst staan altijd paraat om de belangen van de bestuurlijke elite te verdedigen. Gouverneurs en burgemeesters komen en gaan, maar deze drie grootheden zijn een permanente garantie tegen oproer en verzet.

Historisch gezien komt het grootste collectieve verzet tegen de Amerikaanse bestuurlijke elite van de landelijk onderdrukte Afro-Amerikaanse gemeenschap. De herinnering aan hun slavernij, hun strikt beperkte toegang tot de vruchten van de bourgeois-democratie en hun voortdurende fysieke en economische segregatie zijn meer dan voldoende reden voor hun opstand, vaak in de voorhoede, tegen de onrechtvaardigheden van het kapitalisme. Afro-Amerikanen staan dan ook middenin de vuurlinie van de heersende klasse en haar veiligheidsapparaat. Geen wonder, dus, dat de politie de zwarte bevolking zo gewelddadig onderdrukt.

En geen wonder dat je in de doorsnee media nooit iets hoort over de klassesystematiek die aan het racisme ten grondslag ligt. Moord door de politie is een kwestie van 'rotte appels', slechte training, slecht leiderschap, witte korpsen, gebrek aan toezicht. Gewoon een kwestie van gewoon 'racisme', alsof dat verschijnsel geen verklaring behoeft maar vanzelfsprekend is. En toch, ondanks eindeloze hervormingen - betere training, beter toezicht, betere screening van agenten - komt er aan het politiegeweld tegen zwarte mensen maar geen einde. Rara, hoe kan dat?

Liberalen maken graag een punt van politiegeweld, maar alleen als er sprake is van massale reacties naar aanleiding van incidenten. Neem de commissie Kerner uit 1968, een van de eerste (en meteen de laatste) eerlijke onthulling van overheidswege van de economische achtergrond van de kansenongelijkheid in de zwarte gemeenschap. Er volgden enkele veelbelovende maatregelen, maar die verdwenen in 1976, toen de beroering eenmaal gekalmeerd was, geluidloos uit het partijprogramma van de democraten.

Als de heersende klasse zich afzijdig houdt en afkeert van de problematiek in de zwarte meerderheid, dan is de politie de eerste om zo'n signaal op te pikken. Zwarte mensen sterven aan armoede, gebrekkige gezondheidszorg en diensten, beroerde infrastructuur, pandemieën en, niet te vergeten, politiegeweld. Boodschap aan de politie: dat is wat er gebeurt als je je verzet tegen de heersende klasse.

In de media wordt de discussie over politiegeweld jammer genoeg ingekaderd in de partijpolitiek en de aanstaande verkiezingen. Trumps reactie op de moorden op George Floyd, Breonna Taylor en Ahmaud Arbery is niet minder racistisch dan zijn advertenties in de New York Times, waarmee hij de ten onrechte als de Central Park Five veroordeelde zwarte jongeren demoniseerde. De angst voor en haat tegen zwarte mensen die hieruit spreekt is dezelfde als die van de Zuidelijke segregatie-predikers van weleer.

In Bidens optreden klinkt het typische liberale patroon door, dat ook ten tijde van de commissie Kerner opgeld deed: stevige kritiek, roep om verandering, en verder niets. Bidens supporters zijn blind voor de rol die hun held speelde in het aanwakkeren van racistisch geweld: zijn steun aan het militariseren van de politie en het massaal in hechtenis nemen van de zwarte bevolking.

Tussen het Zuidelijke segregatie-racisme en het Noordelijke verwaarlozingsracisme van de presidentskandidaten is weinig te kiezen. Een einde aan het politiegeweld ligt niet in het verschiet. Om het failliet van de Democraten in te zien volstaat het om Barack Obama's optreden in herinnering te roepen: toen een racistische politieagent een zwarte academicus op diens eigen erf had lastig gevallen nodigde hij ze allebei uit voor een biertje...

Zoals Cornel West in een interview met CNN opmerkte: "Black faces in high places" hebben we geprobeerd. Maar zwarte politici, zwarte professionals, zwarte ondernemers, allemaal passen ze zich aan aan de kapitalistische economie, aan de gemilitariseerde natiestaat, aan de marktgestuurde celebrity- en statuscultuur, aan al die zogenaamd belangrijke oppervlakkigheden."

Over het optreden van de Democratische partij had West het volgende te zeggen: "Het zijn de neoliberalen die nu aan het roer staan, en het enige dat zij willen is: meer zwarte gezichten, meer zwarte gezichten. Maar die zwarte gezichten verliezen hun legitimiteit net zo hard als witte gezichten. 'Black Lives Matter' is ontstaan onder een zwarte president, een zwarte procureur-generaal en een zwarte topman voor binnenlandse veiligheid. En het heeft niets geholpen. Als je het hebt over de zwarte bevolking - de armen en werkenden, of ze nou zwart, bruin, rood, geel of wat voor kleur dan ook hebben - zijn dat degenen die buiten de boot vallen en zich achtergesteld en verwaarloosd voelen. Dat is waar je opstand van krijgt."

Nina Turner, prominent lid van de campagne van Sanders, viel Wests opmerkingen bij: "Absoluut, het juiste moment, een terechte kritiek op de Republikeinse en de Democratische Partij... Dr. West maakt dat mensen zich ongemakkelijk voelen, vooral Democraten, en dat moet ook... Als je het mij vraagt doet je politieke voorkeur er niet toe: dit gaat over goed en slecht, over of je de betrokkenheid, de integriteit en het leiderschap hebt om je hand in eigen boezem te steken en de zwarte bevolking van de Verenigde Staten van Amerika eindelijk recht te doen."

Nee, dan Susan Rice, vertrouweling van Obama en voormalig adviseur nationale Veiligheid. In een CNN-interview met de altijd innemende Wolf Blitzer kreeg ze het voor elkaar om met de vinger naar Rusland te wijzen: het waren de Russen die achter de gewelddadige protesten in het hele land zaten. Je zou er om lachen als het niet zo treurig was.

Destijds wees president Eisenhower - en hij kon het weten - op de gevaren van een te grote machtsconcentratie bij het leger: "Binnen de regering moeten we waken voor de invloed, actief of passief nagestreefd, van het militair-industrieel complex: macht in verkeerde handen is en blijft een reëel gevaar.

Macht in handen van de politie is macht in verkeerde handen: een acute bedreiging voor het leven en welzijn van Afro-Amerikanen, armen en werkenden. De rol van de politie, net als die van het leger en de veiligheidsdiensten, is onlosmakelijk verbonden met de verdediging van welvaart en privilege. De politie is deel van he kapitalistische systeem.

Oproer en protest in Amerika is een opmerkelijk teken van de reikwijdte en diepgang van antiracistische gevoelens. Dit is échte inclusiviteit, en de Trumps, Cuomo's, De Blasio's en andere lakeien van het systeem doen het terecht in hun broek. De kapitalistische media halen alles uit de kast om het eendrachtig verzet tegen racisme en politie teniet te doen. Politie is een onmisbare factor in het handhaven van het kapitalisme. Verzet tegen de politie is daarom verzet tegen het kapitalisme, of de verzetsstrijders dat nu erkennen en inzien of niet. De eendracht binnen het verzet moet koste wat kost bewaard blijven. De grondslag van racisme en politiegeweld is het kapitalisme.

* Bron: ZZ's blog, vertaling: Christiaan Caspers.