Ridder Wopke

Vroeger wilde ik ridder worden. Ik wist heus wel dat ik historisch gezien de tijd niet helemaal aan mijn kant had staan. Voor zover ik wist sloegen ze geen nieuwe ridders meer in 2007, maar ik hoopte dat ze speciaal voor mij toch een uitzondering konden maken. Ik oefende elke dag met takken op mijn vriendjes op het schoolplein. Regelmatig moest de juf ingrijpen, maar dat maakte mij niet uit, ik was de allerbeste zwaardvechter van heel het dorp. Totdat ik op een dag met mijn opa en oma naar het Muiderslot / Slot Loevestein / Kasteel Vianden of een ander nét iets te keurig gerestaureerd kinderkasteel ging. Daar mocht ik heel even een ‘echt’ zwaard vasthouden. Mijn dunne armpjes waren echter meer voor andere machtige wapens bedoeld, zoals pennen en potloden, want ik kreeg het zware metalen voorwerp met geen mogelijkheid van de grond getild. Laat staan dat ik er een draak mee kon doden. Daar ging mijn droom. Geen Ridder Roel meer. Het leerde mij een wijze les die dag. Niet alles kan en al zou je met hard werken en goed je best doen er vast wel komen, je moet ook niet alles willen kunnen. Kijk naar wat je kunt en waar je goed in bent en volg je hart vanaf daar. Vanaf die dag droomde ik ietsjes realistischer en was mijn nieuwe droom om een 'dt'-fouten-makende columnist te worden. Dus voilà.

Ik moest daaraan denken toen ik deze week las over CDA-wonderboy Wopke Hoekstra. Hét politiek talent van 2013: the big Woppert. De man van de vijftien verloren zetels. Ik wil niet veel zeggen, maar als je na de vraag wat iemand heeft bereikt eigenlijk alleen maar de decimatie van zijn eigen partij kan bedenken, dan ben je óf niet echt een heel groot politiek talent óf heet je Ina Brouwer. Nu is het geenszins mijn bedoeling om één politicus eruit te pakken en die te roasten. Nee, dat is slechts een leuke bijkomstigheid. Plus: het gaat tegenwoordig eigenlijk best wel lekker met onze Hoekstra. De CDAdonis heeft promotie gemaakt, als Eurocommissaris van klimaat. Hoe komt die malle Wopke daar nou weer terecht?

Laten we er even op inzoomen. De val van het vorige kabinet gebeurde rondom het onderwerp asiel en veel politici van dat kabinet (waaronder onze Wopke) zijn nu op zoek naar nieuw werk. Hierdoor zouden we echter bijna vergeten dat het kabinet een paar maanden eerder ook al bijna was geklapt op het onderwerp stikstof. Door de grote winst van de BBB bij de provinciale verkiezingen trapte het CDA ineens hard op de rem. Over de stikstofdoelen moesten we maar vooral niet te streng meer doen. Nu is Wopke klimaatcommissaris. Dit past Europabreed in een groter patroon. De Christendemocraten en ‘de Groenen’ liggen in het Europees parlement al maanden op ramkoers met elkaar over de nieuwe green deal, waarbij grofweg gezien de Groenen duidelijke doelstellingen willen en de Christendemocraten zoveel mogelijk op de rem trappen. De inzet van Wopke als christendemocratische pion in de rol van Eurocommissaris lijkt de volgende zet in dit absurde schaakspel. Dat is een slimme zet, want Wopke heeft zich niet alleen van zijn meest milieuonvriendelijke kant getoond als politicus tijdens de stikstofcrisis, maar ook heeft hij, net als de andere grote pretletter Eric Wiebes, een verleden bij McKinsey. Een consultancybureau dat sinds 2010 een klantenbestand heeft met ten minste 43 hele grote koolstofvervuilers. Dit is het topje van de ijsberg. In het boek ‘De macht van McKinsey’ hebben Walt Bogdanich en Michael Forsythe van de New York Times nog veel meer voorbeelden beschreven van moreel dubieuze praktijken. Dit zou echter een iets te groot zijspoor zijn om te belichten in deze column, dus ik zal dat voor nu even laten gaan. Terug naar klimaatkoning Hoekstra, want waar hij ook nog voor heeft gewerkt… is Shell.

Precies dit lijkt een trend. Als het gaat over Europese politiek dan kunnen we een opvallende verstrengeling met het bedrijfsleven waarnemen. Om maar iets te noemen is voormalig minister van Financiën Wouter Bos nu partner bij KPMG, werkt voormalig premier Jan Peter Balkenende nu als partner bij EY en is Neelie Kroes van Eurocommissaris direct overgestapt naar Uber. Dit ‘jobhoppen’ en vermenging met het bedrijfsleven trekt een spoor van corrupte schandalen achter zich aan. Denk maar aan de Panama Papers, de Pandora Papers (waar Wopke ook in werd genoemd), de Bahama papers, Lux Leaks, de schandalen bij Volkswagen, de deals van de Duitse bondskanselier met Gazprom, het internationale schandaal van Novartis, en recentelijk nog het omkoopschandaal ‘Qatargate’ waarin meerdere EU-functionarissen betrokken waren, waaronder Eva Kaili. Dit is slechts een greep uit de vele schandalen waarbij EU-politici de hoofdrol lijken te spelen.

Het blijkt dus een patroon in de Europese politiek: het ongeremd ‘jobhoppen’, de corrupte vermenging met het bedrijfsleven, achterkamer dealtjes… en Wopke die daar nu middenin zit. Met nietszeggende holle consultancyfrasen probeert hij vooral steeds zo positief mogelijk te doen. Met de beleidsmatige inhoud van een pak vanillevla blijkt Wopke de menselijke variant van die ene typische filmscène waarin een naald over een LP krast en de voice-over vraagt: "U vraagt zich vast af hoe ik hier terechtgekomen ben." Dat is echt niet alleen zijn schuld. Wopke is geen kwaadaardige boeman, maar een overduidelijk kind van zijn systeem. Met de stompzinnige bravoure van een ridder die nog nooit een te zwaar zwaard getild heeft, kijkt Wopke ons met misplaatste daadkracht recht aan vanuit het falende systeem. Wopke is niet per se slecht of kwaadaardig, maar vooral gewoon de zoveelste vieze puist op de vettige corruptiehuid van de EU. Die corruptie bij de wortel aanpakken is essentieel voor een beter en eerlijker systeem voor iedereen, ook voor de desbetreffende politici. Want misschien moeten we ‘riddertjes’ als Wopke Hoekstra ook gewoon een beetje tegen zichzelf in bescherming nemen.