Skip navigation
Latijns Amerika

Verkiezingen Venezuela: een sleuteloverwinning voor de anti-imperialistische beweging in Latijns-Amerika

Dit artikel verscheen in de editie van Manifest van donderdag 21 januari 2021

Placeholder

In Venezuela heeft het volk opnieuw een gevoelige klap uitgedeeld aan de Amerikaanse overheersing in Latijns-Amerika. Op 6 december stemden 6,2 miljoen Venezolanen voor een nieuwe Tweede Kamer: het was de 25e verkiezing sinds 21 jaar geleden de Bolivariaanse Revolutie begon. Ondanks de enorme druk van de door de VS geleide oorlog tegen Venezuela en de Corona-pandemie trok het Venezolaanse volk naar de stembus en stelde het parlement opnieuw in dienst van de revolutie.

Volgens het verslag van de Nationale Kiesraad won de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela (PSUV), de politieke partij van de revolutionaire regering van het land, 69,3 procent van de stemmen, en 253 van de 277 Kamerzetels. De [rechtse, red.] oppositiepartij Acción Democrática won 6,3 procent van de stemmen en 11 zetels, en behaalde daarmee een tweede plaats. [Daarnaast behaalden nog vier andere rechtse partijen zetels, red.] In totaal schreven 107 politieke partijen zich in voor de verkiezingen, goed voor ruim 1400 kandidaten; 98 hiervan noemen zichzelf oppositiepartijen en kanten zich tegen de regering van president Nicolás Maduro. Grote delen van de pro-Amerikaanse oppositie in Venezuela, waaronder de aanhang van de zogenaamde interim-president Juan Guaidó, boycotten de verkiezingen [Het Revolutionair Volksalternatief, waaronder de PCV, kreeg maar 2,73 procent en slechts één zetel als gevolg van het kiesstelsel dat grote partijen bevoordeelt. Een evenredig kiesstelsel zou met de 170.227 stemmen zeven tot negen zetels hebben opgeleverd, red.].

In weerwil van de berichtgeving in de kapitalistische media bevestigen internationale en nationale toezichthouders dat de parlementsverkiezingen van 6 december 2020 democratisch, eerlijk en vrij zijn verlopen. Ruim 1500 internationale toezichthouders waren aanwezig, waaronder de Raad van Latijns-Amerikaanse Verkiezingsexperts en voormalige staatshoofden als Evo Morales van Bolivia, Rafael Correa van Ecuador en Jose Luis Rodriguez Zapatero van Spanje.

Mensenrechten-ngo SURES was door de Nationale Kiesraad, het orgaan dat namens de regering toeziet op de verkiezingen, benoemd tot nationale toezichthouder. In zijn eindrapport stelt SURES: "we moeten vaststellen dat de mensen die deelnamen aan het verkiezingsproces hun stemrecht universeel, vrij, geïnformeerd, geheim, zonder dwang en op voet van gelijkheid heeft kunnen uitoefenen" [Chuck Barkey en Wil van der Klift hebben dat een aantal jaren geleden ook kunnen zien als officiële waarnemers, red.]. Ook de Internationale Commissie van Toezicht heeft, volgens bericht van Venezuela Analysis, onder meer een "toename in het publieke vertrouwen in politieke organisaties en kandidaten" vastgesteld.

Het zal geen verrassing zijn dat deze informatie geen plek vond in de bladzijden van de Washington Post, de New York Times en de Canadese kranten, noch in de Amerikaanse en Canadese televisiemedia [noch in die van Nederland, red.]. De Amerikaanse regering en haar bondgenoten noemden de verkiezingen van 6 december 'onrechtmatig', nog voordat ze plaatsvonden.

Democratie: voor wie? De VS en de Venezolaanse verkiezingen

Gezien de pandemie en de door de VS georkestreerde oorlog, sancties en sabotage mag de verkiezingsopkomst van 31 procent een overwinning heten. De SPUV merkte in een bekendmaking van na de verkiezing terecht op dat voor de VS en bondgenoten "een opkomst van 100 procent van de geregistreerde kiezers nog niet genoeg zou zijn om de rechtmatigheid van de verkiezingen te erkennen: het is immers geen juridische maar een politieke kwestie, waarin het gaat om het tenietdoen van de revolutie, het opbreken en uitleveren van het land aan transnationale bedrijven en het herkoloniseren van het continent."

De door de regering uitgeroepen parlementsverkiezingen vloeiden voort uit de grondwettelijke verkiezingscyclus van vijf jaar. Desondanks organiseerden de VS en hun bondgenoten, nog afgezien van hun economische en financiële blokkades, oorlogs- en invasiedreigingen en steun voor de gewelddadige pro-Amerikaanse oppositie, een gerichte aanval op de stembusgang: een overduidelijke ingreep in het democratisch proces. In maart 2020 stak het zogenaamde Venezolaans Patriottistisch front een magazijn met 50.000 elektronische stemmachines in brand: een actie die herinneringen opriep aan vergelijkbare aanvallen op stemmachines en -apparatuur die de door de VS gesteunde oppositie in 2014-2017 ondernam.

In oktober bevestigde de Lima-groep, een door de Canadese regering aangevoerd collectief van rechtse Latijns-Amerikaanse regeringen, in een verklaring zijn "aanhoudende steun aan president Juan Guaidó en het parlement als de rechtmatige en democratisch gekozen regering en zijn bereidheid om bij te dragen aan de democratische transitie van de Venezolaanse bevolking aan de bestuurlijke, economische en sociale reconstructie van het land". Dit is niet meer dan een echo van het in maart gepubliceerde Raamwerk Democratische Transitie voor Venezuela, waarin het Amerikaanse ministerie een einde aan de economische oorlog belooft, in ruil voor het afzetten van president Maduro.

Op de dag voor de verkiezingen stuurde de virtuele ambassade van de VS in Venezuela (de VS heeft geen echte ambassade in Venezuela) via Twitter instructies aan de Venezolaanse bevolking om vermoedens van verkiezingsfraude te melden, en moedigde haar aan om de stembus te mijden. Naast deze directe interventies bemoeilijkte de VS de stembusgang door de aanhoudende blokkade van het land: een illegale en onmenselijke collectieve strafmaatregel voor Venezuela's weigering om Amerikaanse dominantie te accepteren. Behalve de VS hebben ook Canada, de EU en Zwitserland sancties afgekondigd om de bevolking te dwingen de democratisch gekozen regering van president Maduro omver te werpen en de Bolivariaanse Revolutie een halt toe te roepen.

De Amerikaanse sancties tegen Venezuela begonnen in 2015, toen president Obama het land tot een "bedreiging voor de Amerikaanse binnenlandse veiligheid" uitriep, en bestaan uit door het Congres goedgekeurde wetgeving, regeringsmaatregelen en administratieve richtlijnen. Alles bij elkaar maken ze het praktisch onmogelijk voor Venezuela om zaken te doen en beroven ze het land van voedsel, geneesmiddelen en andere basisbehoeften, materialen en technologieën. Bovendien leidden ze tot de diefstal van miljarden dollars uit Venezuela: banktegoeden in de VS en Europa werden bevroren, ook als die ten goede kwamen aan de aanschaf van vitale geneesmiddelen.

Volgens een schatting uit 2019 van het Centrum voor Economisch Beleidsonderzoek (CEPR) hebben de sancties tegen Venezuela in 2017-2018 alleen al 40.000 doden veroorzaakt. Na die periode is de Amerikaanse wurggreep op de Venezolaanse economie alleen maar sterker geworden. De stembusgang op 6 december vond plaats in de volle wetenschap dat de sancties en de oorlog tegen Venezuela niet minder, en wellicht nog erger zouden worden. Daarmee staat de verkiezing onontkoombaar in het licht van het recht op zelfbeschikking en het verzet tegen Amerikaanse inmenging en bemoeienis.

Viva Bolivia! Viva Venezuela! Latijns-Amerika en het verzet tegen het Amerikaanse imperialisme

Op 18 oktober 2020 was het de bevolking van Bolivia die een klinkende overwinning boekte op de door de VS gesteunde gewelddadige staatsgreep tegen president Evo Morales van een jaar eerder. Deze overwinning leidde tot de verkiezing van Luis Arce en David Choquehuanca van de Beweging voor Socialisme (MAS) als respectievelijk president en vicepresident van Bolivia. De keuze van overwegend arme, inheemse Bolivianen voor een progressief-linkse regering betekende een ommekeer in de Amerikaanse pogingen om het progressieve proces in Bolivia te stoppen. Bij die keuze, en meer in het algemeen de vitaliteit van de anti-imperialistische beweging in Bolivia, speelde het voorbeeld van de Bolivariaanse revolutie in Venezuela een grote rol. De continuïteit van twee decennia Bolivariaanse revolutie heeft Venezuela tot de ruggengraat van de revolutionaire beweging in Latijns-Amerika gemaakt [uiteraard vooral op basis van de standvastige socialistische revolutie op Cuba, red.]

Hoewel de VS en hun bondgenoten hun invloed in Latijns-Amerika gedurende de afgelopen jaren herhaaldelijk bestendigd hebben, bijvoorbeeld met de installatie van Bolsonaro in Brazilië in 2018, is de overwinning in Bolivia een klinkend bewijs voor de vitaliteit van de revolutionaire beweging. Overal op het continent roeren de armen, de werkenden en de jongeren zich tegen de druk die op hen wordt uitgeoefend door de VS en verwante neoliberale regeringen. Het politieke landschap in Zuid-Amerika verschuift de afgelopen twee jaar duidelijk naar links, in Argentinië, Chili, Peru, Ecuador en Colombia.

Daarbij is het opmerkelijk dat de VS er sinds het begin van de Bolivariaanse revolutie niet in is geslaagd om Venezuela van de rest van de wereld te isoleren. Ondanks de onmenselijke en illegale sancties tegen het land blijft Venezuela economische samenwerkingsverbanden aangaan met ontwikkelingslanden, overwegend in gebieden die ook bestookt worden door de VS. Ook hiervan gaat een boodschap uit naar de armen, werkenden en onderdrukten in Latijns-Amerika: namelijk, dat ontwikkeling zonder de VS, de Wereldbank en het IMF toch mogelijk is.

De Venezolaanse regering heeft zelfs manieren gevonden om de effecten van de sancties op haar bevolking te verzachten. Zo bevindt het Russische Spoetnik V-vaccin zich in Venezuela in de derde testfase. Het land heeft meer dan 274 ton geneesmiddelen en geneeskundige apparatuur van China in ontvangst genomen, om de pandemie aan te pakken. De samenwerking met Cuba leidde tot de aanwezigheid van Cubaanse artsen en geneeskundigen die bijdragen aan Venezuela's kosteloze en universele gezondheidszorg. Sinds mei 2020 stuurt Iran olietankers om de enorme door de Amerikaanse sancties tegen Venezuela's olieproductie veroorzaakte tekorten aan te vullen.

In het aangaan van vriendschappelijke banden met andere, door de VS belaagde naties, volgt Venezuela het voorbeeld van Cuba: geloof in het revolutionaire internationalisme en samenwerking met onderdrukte landen tonen dat er alternatieven zijn voor aanhoudende schatplichtigheid aan de dominantie en druk van de VS.

Solidariteit met Venezuela: vandaag én morgen

Op 19 februari 2019 meldde Venezuela's minister van Buitenlandse Zaken Jorge Arreazza op Twitter, onder #HandsOffVenezuela: "Zoveel tijd en geld in de strijd tegen een Bolivariaans Venezuela kan maar één ding betekenen: net als 200 jaar geleden bevinden wij ons hier in het epicentrum van een nieuwe wereldorde!". Inderdaad: wat er nu in Venezuela gebeurt, vindt zijn weerklank in de hele wereld, en het voortbestaan van de Bolivariaanse Revolutie is van doorslaggevend belang voor de bevrijding van Zuid-Amerika als geheel.

Daarmee wordt de verdediging van Venezuela de taak van iedereen die gelooft dat een betere wereld noodzakelijk én mogelijk is. Venezuela's soevereiniteit en zelfbeschikking zijn niet alleen van belang voor progressief links, maar voor iedereen die zich verzet tegen het Amerikaanse imperialisme in Latijns-Amerika.

De toekomstige regering-Biden weet net zo goed als die van president Trump dat het aantreden, op 5 januari 2020, van het nieuwe Venezolaanse parlement in het verlengde van de verkiezingsoverwinning van 6 december een volgende stap is in de Bolivariaanse Revolutie. Iedereen die in de VS, in Canada en de rest van de wereld leeft, draagt de verantwoordelijkheid om een einde te maken aan de Amerikaanse sancties en oorlog tegen Venezuela. Zoals commandante Hugo Chávez zei: "Laat de imperialistische honden maar blaffen: onze taak is de bevrijding van het volk!"


Bron: Global Research News, 05-01-2021. Vertaling: Christiaan Caspers.

Wil je een abonnement op Manifest?

Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland

Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.

Abonneer Nu!