Wat te doen als jouw partij een voortdurende saboteur/ondermijner is?

Enige maanden geleden werd het Verenigd Koninkrijk opgeschrikt door een uitgelekt [intern] onderzoeksrapport, waarin ondermijnende activiteiten van topfunctionarissen van de Labour Party werden beschreven. Onder meer de Morning Star maakt hier melding van (18 april 2020).

Pagina na pagina met e-mails en sms-berichten laten tot in detail zien hoe enkele van de hoogste functionarissen van de partij hebben gehandeld om het leiderschap van Jeremy Corbyn te saboteren, om alles te belemmeren wat hij en zijn medestanders probeerden te doen. Deze zelfde functionarissen richten hun verachtelijke verraad ook direct op personeel en activisten waarvan zij wisten dat zij Corbyn ondersteunden, en uitten hun minachting voor de leden die contributie betalen waarmee nota bene hun salarissen worden betaald.

Voor al diegenen die de straat op gingen, langs deuren zijn gegaan en zich via de telefoon hebben ingespannen om steun voor Labour te verwerven, is wel de meest schokkende onthulling in het rapport dat de top van de partijstaf de verkiezingsoverwinning [in 2017] heeft tegengewerkt en een geheime campagne heeft gevoerd om de rechtervleugel, op de veilige zetels [op basis van kiesdistricten waar traditioneel gewonnen wordt], te beschermen ten koste van de kansen nieuwe zetels te winnen [op basis van kiesdistricten waar echte campagnestrijd wordt geleverd]. Met groeiende ontsteltenis zagen deze zelfde topfunctionarissen dat Labour in 2017 de kloof met de Tories wist te overbruggen, en zij reageerden woedend toen de partij de meerderheid van Theresa May brak.

Deze verslaglegging van activiteiten van Labour-functionarissen, die de voorkeur gaven aan een overwinning van Tory op een overwinning onder leiding van Corbyn, tonen het verraad aan hun partij en haar leden en tegelijkertijd hun loyaliteit aan het kapitalistisch systeem, waarvan ze gewend zijn dat zij daarin volop kunnen deelnemen.

In een artikel in The Guardian (21 april 2020) hekelde John McDonnell, schaduwkanselier onder leiding van Corbyn, het racisme dat in het rapport werd aangetroffen en werd geuit tegen een aantal van de naaste medewerkers van Corbyn door enkele van de topfunctionarissen van Labour. Het volgens het rapport beledigen van onder meer Diane Abbott, Dawn Butler en Clive Lewis, drie prominente zwarte schaduwministers, was ontstellend en, zoals anderen hebben opgemerkt, verried een diep verontrustende onderliggende spanning van racisme.

Het uitgelekte rapport, aanvankelijk bedoeld om te rapporteren over vermeend antisemitisme binnen de Labour-partij, werd - niet verrassend - genegeerd door de Amerikaanse reguliere media. Dit is niet verwonderlijk, omdat het herinneringen oproept aan de Wikileaks-onthullingen over leiders van de Democratische Partij, die samenspanden tegen de campagne van Bernie Sanders voorafgaand aan de verkiezingen van 2016. Het roept herinneringen op aan de acties tegen Sanders-kiezers tijdens de voorverkiezingen, het beschamende ontslag van de partijleider na die samenzwering, het lekken van debatvragen aan de tegenstander van Sanders in het eerste verkiezingsseizoen en vele andere pogingen in 2016 om de campagne van Sanders te saboteren.

Aandacht geven aan de ondermijning van het leiderschap van Jeremy Corbyn,door interne functionarissen van de Labourpartij, zou ook argwaan kunnen wekken over Bidens wonderbaarlijke opstanding uit de dood dit jaar, over de uitgelekte verkeerde informatie over Sanders, praktijken van 'red-baiting' [nvdr: politieke tegenstander betichten van communisme, marxisme, anarchisme of andere progressieve sympathie%n], de lastercampagnes en de georkestreerde 'schijn-shows' van een bonte groep kandidaten, die tijdens de voorverkiezingen kleine delen van de kiezers naar zich toetrokken, zich vervolgens ineens gewonnen gaven en instemden met de kandidatuur van 'oom' Joe Biden. Met andere woorden, de medeplichtige Amerikaanse media willen geen enkele munitie geven aan het vermoeden dat er een significante parallel kan bestaan in de manier waarop gevestigde 'centrumlinkse' partijen elke echte linkse beweging in hun gelederen onderdrukken.

De Labour Party heeft zich enigszins georganiseerd als lidmaatschapspartij, waarbij haar leden of hun organisaties enige zeggenschap hebben in haar leiderschap. Bij de Amerikaanse Democratische Partij is dat echter niet het geval, 'lidmaatschap' is in dit geval gewoon een kwestie van registratie, terwijl partij-activisme grotendeels is beperkt tot het uitvoeren van gedicteerde verkiezingsactiviteiten, fondsenwerving en je stem uitbrengen. De dagen van het bezoeken van en gesprekken voeren met wijk- of buurtleiders zijn allang voorbij. Tegenwoordig lijkt de Democratische Partij meer op een sportteam dan op een politieke partij: men kan ervoor kiezen, deze volgen en steunen, maar deze slechts marginaal beïnvloeden.

Maar net als de Labour Party doet de Democratische Partij van de VS zich alleen voor als democratisch, terwijl haar leiders er alles aan doen om elke eventuele democratische beweging te onderdrukken. Waar progressieve activiteiten de meest actieve, vooruitstrevende en oprechte leden van de partij motiveren, vindt de leiding steeds een manier om hun inspanningen te ondergraven, ze onvoldoende te financieren of halen zelfs vuile trucs uit om hen te ondermijnen.

In de VS zijn de campagnes van McGovern, Jesse Jackson en nu Bernie Sanders voorbeelden van serieuze, maar mislukte pogingen om linkse politiek te injecteren in een partij, die vastbesloten is zichzelf te definiëren door middel van een lauw sociaal-liberalisme, dat niet schadelijk is voor de financiële basis van het bedrijfsleven. Als er al een rol is weggelegd voor de Democratische Partij om de dominantie van bedrijven uit te dagen, de groeiende ongelijkheid om te buigen en het sociale vangnet uit te breiden, moet de leiding die rol nog in gang zetten.

Er is veel aandacht besteed aan het analyseren van wat Corbyn en Sanders verkeerd hebben gedaan, waar hun campagnes mislukten. Belangrijker is hoe een kandidaat de barrières kan overwinnen die institutioneel, systematisch voor haar of hem worden geplaatst. Hoe kan een kandidaat een partij naar de overwinning leiden als het leiderschap van de partij niet wil dat de kandidaat succesvol is? Zoals Roger D. Harris uitlegde in een recente, doordachte analyse van het 'Sanders-fenomeen', in Popular Resistance (popularresistance.org).

Sanders bewees aan de ene kant dat een omvangrijk potentieel kiesdistrict bereid kan zijn een vooruitstrevende agenda te ondersteunen en te financieren. Aan de andere kant zijn de Democraten - die liever nog vier jaar Trump riskeren dan iemand met een milde New Deal-agenda steunen - de doodgravers voor zo'n beweging. De Democratische Partij is een instrument voor klassenheerschappij en geen democratische instelling. Als jouw obsessie in het leven is om Trump te verslaan, houdt dan zeker je adem in en stem op degene die jij als het mindere kwaad beschouwt. Voor de progressieven in de VS doemt de vierjaarlijkse vraag op: laten we de Sanders-campagne achter ons en houden we, om met Harris te spreken, onze adem in en stemmen we op de kandidaat die is bewierookt door de Democratische Partij en haar ondersteuners van het bedrijfsleven?

Voor sommigen is die keuze gemakkelijk. Ze beweren dat Trump zo'n weerzinwekkende figuur is dat welke veteraan de Democraten ook zouden aanbieden, van welke bedrijfsleven georiënteerde, sociaal-reactionaire stroming in de Democratische Partij dan ook, je nog steeds tegen Trump moet stemmen. Net als in het verleden kunnen revolutionair links, marxistisch-leninistisch links en socialistisch links daarin niet veel verschil maken, als ze dat zouden willen.

Het serieuze antikapitalistische links mist de invloed om de uitkomst van de Amerikaanse presidentsverkiezingen beslissend te beïnvloeden, ondanks het feit dat democratische functionarissen hen soms de schuld van hun eigen nederlagen in de schoenen schuiven. Het debat onder marxisten, over het al dan niet steunen van de bedroevende kandidaat van de Democratische Partij is grotendeels nutteloos.

Maar linkse progressieven kunnen wel beginnen de weg te wijzen, weg van deze slechte optie. Links kan met nadruk wijzen op de zinloosheid van een strategie van 'kiezen voor de minst erge van twee kwaden', zoals dat gedurende vier decennia is gegaan, sinds de verkiezing van Ronald Reagan (en daarvoor), waarin het politieke centrum alleen maar onverbiddelijk naar rechts is opgeschoven. Ze kunnen erop staan dat de verdedigers van de 'minst erge van twee kwaden'-strategie moeten uitleggen hoe een dergelijke strategie ooit een significante verandering teweeg kan brengen.

Links kan uitleggen dat demagogie juist dan de overhand heeft wanneer de opties die beschikbaar zijn voor mensen die snakken naar verandering mager zijn. De Trumps, Johnsons en hun soortgenoten komen op wanneer traditionele partijloyaliteit als vanzelfsprekend wordt beschouwd en wanneer de aanhangers wanhopig op zoek zijn naar nieuwe antwoorden.

Linkse progressieven kunnen de rol benadrukken van een consistente, principiële en onbuigzame onafhankelijke politiek en, belangrijker nog, hoe die onafhankelijkheid breed, electoraal en anderszins kan worden uitgedrukt. Onafhankelijkheid kan niet afhangen van het electorale lot van politici en partijen die vijandig staan tegenover de linkse politiek.

Voor velen van ons betekent dat het aanmoedigen en ondersteunen van het afsplitsen of ontstaan van 'derde partijen', electorale formaties waar links welkom is. Natuurlijk is het duidelijk dat niet iedereen het daarmee eens zal zijn. Sommigen zullen beweren dat dit daarvoor niet het juiste moment is.

Ook in de geest van het respecteren van verschillen is het nog steeds teleurstellend om de recente 'open brief' te lezen, gericht aan de jeugdige supporters van Sanders, die door de ondertekenaars van de brief "het nieuwe nieuw-links" worden genoemd. [nvdr: 'An open letter to the new New Left from the old New Left', thenation.com, 16-4-20]. Voormalige leiders en leden van de Students for a Democratic Society (SDS) uit de jaren 1960 waarschuwen, met een huiveringwekkende, neerbuigende toon, onheilspellend dat door het niet stemmen op Joseph Biden als beoogde kandidaat van de Democratische Partij, het presidentschap in handen zal blijven van een 'proto-fascist' [nvdr: proto-fascisme verwijst naar direct voorgaande ideologieën en culturele bewegingen die het fascisme beïnvloedden en de basis vormden].

Veel mensen zijn het erover eens dat het een goede zaak is om het politieke toneel te bevrijden van Donald Trump. Velen zullen in dat licht waarschijnlijk zelfs accepteren dat hij wordt vervangen door een corrupte, door het kapitaal gecorrumpeerde en regressieve plaatsvervanger, zoals Joseph Biden. Maar het is teleurstellend dat de gepensioneerde SDS-ers geen eisen stellen aan de Democraten, geen voorwaarden stellen aan hun steun, geen alternatieve acties voorstellen in niet-betwiste staten, geen programma aanbieden dat verdergaat dan de sombere verkiezingskeuze en geen visie bieden voor radeloze Sanders-aanhangers.

En dit betreft een groepering die de (toen) bestaande linkse bewegingen in haar oprichtingsverklaring, medio 1962, adviseerde: "Een dwingende taak voor deze publiekelijk onterfde bewegingen ... is het eisen van een democratische partij die verantwoordelijk is voor hun belangen." Deze toen jonge, idealistische radicalen durfden eisen te stellen aan de Democratische Partij, in de maanden voordat Barry Goldwater [Republikeinse Partij] begon met de aantoonbaar meest rechtse, gevaarlijke campagne voor het Amerikaanse presidentschap in de moderne geschiedenis.

Toen leek het hen nog belangrijk om een Democratische Partij uit te dagen die blind was voor armoede, racisme en ongelijkheid. SDS probeerde 'vrede, burgerrechten en stedelijke behoeften' op de politieke agenda te krijgen, zelfs geconfronteerd met een Republikeinse uitdager, die openlijk pleitte voor het gebruik van kernwapens. Deze zelfverklaarde 'veteranen' van de strijd uit het verleden, stellen tegenwoordig een simpele, onvoorwaardelijke eis: "we moeten hard werken om Biden te kiezen". Zij vergelijken dit moment onheilspellend met de late geschiedenis van de Weimar Republiek Duitsland, vlak voor de grote opkomst van Hitler.

Er zijn vandaag de dag inderdaad veel parallellen: een groeiende, ernstige crisis van het kapitalisme; een failliete politieke partij die geen antwoord heeft op de crisis, maar toch de loyaliteit van de meeste arbeiders opeist; demagogen die een beroep doen op een gedesillusioneerde middenklasse en een verwaarloosde arbeidersklasse.

In de Weimar Republiek zochten veel mensen in 1932 naar een brede 'democratische' coalitie, om de herverkiezing van de conservatieve militarist Paul von Hindenburg, 'een mindere van twee kwaden', mogelijk te maken en zo Hitlers presidentskandidatuur te verslaan. De Sociaaldemocraten, de evenknie van de huidige Democratische Partij, waren van mening dat zij met hun steun voor Von Hindenburg het grotere kwaad zouden stoppen. Maanden later benoemde Von Hindenburg Hitler tot Kanselier, waardoor Hitler een aandeel in de macht kreeg dat hij nooit meer zou opgeven. Trump is geen Hitler. Maar een vruchteloze oppositie, een oppositie die slechts is toegerust om te reageren op de wanhoop die de levens van de meeste mensen overspoelt, zet de deuren wijd open voor de Trumps van deze wereld. Zoals 'Weimar' ons laat zien, kan een loos beroep op eenheid ten koste van alles onvoldoende zijn, zelfs af te raden, om die deuren weer te sluiten.

De oude SDS-ers en de andere loyalisten van de Democratische Partij moeten zich afvragen of de Democratische Partij van Joseph Biden de visie heeft om hoop te geven aan degenen die lijden onder wat weleens de grootste crisis van het kapitalisme zal blijken te zijn. Nu miljoenen ongekende ontberingen (zullen) ervaren, willen ze ergens vóór stemmen, niet alleen tegen Trump.

Je had gewild dat 'oud nieuw-links' in zijn open brief iets meer diepgaande inhoudelijke uitleg had gegeven, voor diegenen die begrijpelijkerwijs van mening zijn dat het programma van Sanders werd verraden en ontspoorde door het establishment van de Democratische Partij.

Terwijl de Sanders-aanhangers hun keuzes voor de toekomst op een rij zetten zouden ze de conclusie in het Morning Star-artikel ter harte kunnen nemen. Terwijl hij de sabotage van het leiderschap van Corbyn door veel van de Labour-partijfunctionarissen in ogenschouw neemt, waarschuwt de auteur dat "een groot deel van links een vergeefse poging deed om de echte verschillen te bedekken en een onverzoenlijke vijand te sussen."

Zolang we zulke fouten blijven maken, blijven we verliezen.

zz's-blg.blogspot.com, 26 april 2020, vertaling J. Bernaven.