2021 en een Griekse blik op de Parijse Commune

Joke van den Boogert

Na het rampzalige 2020 met zijn enorme economische achteruitgang voor heel, heel veel mensen en de pijnlijke gevolgen van de al jaren durende afkalving van de gezondheidszorg in de kapitalistische landen werd in Manifest 1 aangetoond hoe aan de andere zijde van het sociale spectrum zich enorme winsten opstapelden. Het een kan niet zonder het ander. De strijd van werkers in de gezondheidszorg tegen de neerwaartse druk, die tijdens de pandemie schril aan het daglicht kwam, vormde de kern van het vurige betoog van een communistische cardioloog.

Nauw verbonden met dit thema is het gebrek aan eerlijke informatie en een steeds duidelijker stuwen van de publieke opinie door de diverse denktanks, waardoor een vertekend beeld van de werkelijkheid ontstaat en de mensen moeilijk de gevolgen aan de oorzaken van hun ziekenhuisellende kunnen koppelen. Een frappant voorbeeld van ondemocratische nieuwsvorming in Griekenland werd gegeven in Manifest nummer 2.

Een flauw teken van bewustwording moge blijken uit het gebrek aan vertrouwen dat de Griekse bevolking in de geloofwaardigheid van politieke partijen stelt met uitzondering van de KKE (Communistische Partij), die het geloofwaardigst wordt gevonden, volgens een opiniepeiling. Dat dit desondanks niet zijn uitdrukking vindt in de stembus, wijst erop dat de meeste mensen nog steeds de oplossing voor hun problemen zoeken bij degenen, die verantwoordelijk zijn voor die problemen. Dus een uitzichtloze stem uitbrengen.

Hoe het burgerlijke establishment tegenover het verschijnsel revolutie staat werd In Manifest 3 besproken naar aanleiding van de 200 jaar, die verstreken zijn sinds de Griekse strijd om onafhankelijkheid van start ging in 1821. Als resultaat van die strijd maakte Griekenland zich los van het Ottomaanse Rijk. Het was, zoals elders in Europa, een revolutie van de opgekomen handelsklasse van de steden, die een brede weerklank vond onder de bevolking. Evenals bij de andere Europese burgerlijke revoluties werd daarna de strijdende volksmassa opzijgeschoven.

Hoe belangrijk het uitwissen van het historische geheugen is voor degenen, die “fout” geweest zijn in de laatste wereldwijde oorlog via het geven van vertekende beelden en het selectief verzwijgen van schuldige handelingen, werd in Manifest 4 met een sprekend voorbeeld uit de Griekse schoolboeken behandeld. De komende generaties mogen de ware toedracht niet weten, zodat ze niet de juiste sociaalpolitieke klasse aansprakelijk kunnen stellen voor de Holocaust en andere oorlogsmisdaden.

Een campagne van de KKE en het PAME tegen de werknemersslavernij in de 21ste eeuw die het resultaat zal zijn van een nieuwe wet, was het onderwerp van Manifest 5. Op grond van deze wet komen werktijden en cao’s (wat er nog van over is) volkomen op losse schroeven te staan. De achturige werkdag, sinds 1920 gevestigd, bestaat niet meer. Wie in deze zaken eigenlijk de baas is, ook al zit die niet openlijk in de regering, werd in Manifest 6 met een onverbloemd voorbeeld duidelijk gemaakt bij monde van een reder, die verklaarde “schijt” aan de regering en de premier te hebben.

Het onderwerp van Manifest 7 was tweeledig. Verwoestende branden zorgden voor de jaarlijkse milieuramp, die elke zomer op het programma schijnt te staan. Nog steeds staan serieuze bosbescherming en uitbreiding van de brandweer met materiaal en mensen niet op de regeringsagenda. De gemakkelijke zondebok is de klimaatverandering, die steevast als oorzaak wordt aangeduid, terwijl die juist gevolg is van een op winst jagende maffia en niet alleen in Griekenland. De tweede poot van hetzelfde artikel betrof de Olympische Spelen, die door de branden overschaduwd werden. Meer dan bij voorgaande spelen werden de klachten openbaar van atleten en andere sporters, over hoe zij alles alleen moeten doen en er geen sprake is van overheidssteun voor een goede sportinfrastructuur.

Het overlijden van componist Mikis Theodorakis werd door velen gevoeld als de afsluiting van een tijdperk en niet alleen in de muziek. In Manifest 8 werd een zo volledig mogelijk beeld van de componist geschetst, als musicus, politicus, vrijheidsstrijder en, last but not least, communist.

Aan de uitbuiting op de pieren van Piraeus door de Chinese reus Cosco besteedde Manifest 9 alle aandacht naar aanleiding van de tragische dood van een havenarbeider, een “ongeluk” genoemd door de werkgever, “werkgeversmisdaad” door de vakbond.

De Commune van Parijs: nog een "rode deletie".

Het hele jaar door heeft de KKE aandacht besteed aan de Parijse Commune van 1871, die volgens Karl Marx altijd gevierd zal worden als de roemvolle voorbode van een nieuwe samenleving:

• Een reeks artikelen in de krant ‘Rizospastis’.
• Een artikel in de ‘Communistische Revue’ (KOMEP, verschijnt zesmaal per jaar) over de manier waarop Bertolt Brecht het thema Parijse Commune behandelt in zijn Die Tage der Commune.
• Een boek getiteld De vrouwen van de Franse Revolutie tot de Parijse Commune, geschreven door de Afdeling voor de Gelijkberechtiging van de Vrouw van het Centraal Comité van de KKE. Een uitzonderlijke uitgave doorspekt met foto- en gravuremateriaal, historische documenten en voorzien van een rijke bibliografie. Vooral gewijd aan de arbeidsters, die hun leven gaven voor de eerste proletarische staat in de geschiedenis.
• Een Griekse vertaling van het verhaal van Prosper-Olivier Lissagaray La vision de Versaille, een allegorie waarin de auteur de lezer meeneemt naar de zaal van het Paleis van Versaille. De Nationale Assemblee van Frankrijk vergadert daar om een grondwet op te stellen na de bloedige onderdrukking van de Parijse Commune in mei 1871. De bourgeoisleden van het parlement ruziën onderling over wie de overhand moet krijgen na de afslachting van het Parijse proletariaat, waar ze het allemaal over eens zijn. De schimmen van de dode proletariërs stromen de zaal binnen en eisen de erkenning van hun strijd.
• Op het festival van de Communistische Jeugd (KNE) in september werd Brechts stuk opgevoerd door de toneelgroep van de KNE.
• Een voorstelling over het literaire en artistieke scheppen tijdens de Commune, waarbij de toeschouwers via een afwisseling van teksten, liederen en gedichten de kans kregen kennis te nemen van het literaire en artistieke scheppen tijdens de Commune. Van de materie van dit evenement is inmiddels een editie in boekvorm verschenen in een bewerking van de Afdeling Cultuur van het Centraal Comité van de KKE, getiteld Literatuur in de tijd van de Parijse Commune.
• Vanaf oktober wordt er in een theater van Athene een bewerking opgevoerd van Karl Marx’ De burgeroorlog in Frankrijk, geschreven tijdens de twee maanden van de Commune. De schrijfster liet zich inspireren door een interview van een Amerikaanse journalist in juli 1871 met Marx over de activiteiten en het karakter van de Eerste Internationale tijdens de Parijse Commune en dacht: waarom geen interview met Marx over de Commune? Zij dramatiseerde Marx’ De burgeroorlog in Frankrijk en de toeschouwer kan genieten van de geniale denker, die op het toneel in antwoord op vragen van een Amerikaanse journalist zijn scherpe blik op het gebeuren van die dagen richt.
• Begin december bracht Dimitris Koutsoumbas, secretaris-generaal van de KKE, een driedaags bezoek aan Parijs voor een historische wandeling in de sporen van de Parijse Commune. Het laatste punt was de begraafplaats Père Lachaise met de Muur van de Confederatie, waar 147 leden van de Commune geëxecuteerd werden. Daar legde de leider van de KKE een krans. Het bezoek werd afgerond met een lezing van Koutsoumbas getiteld “Parijse Commune 1871: de roemvolle voorbode van een nieuwe samenleving, erfgoed voor de huidige revolutionaire arbeidersbeweging”.

Uw Griekse correspondente wenst haar Manifestlezers een voorspoedig, gezond en strijdbaar 2022!