Arbeiders dwingen verbeterde rvu af

Talloze sectoren hebben de afgelopen maanden gestreden voor een vernieuwde en verbeterde regeling vervroegde uittreding (rvu). Dankzij stevige acties, bijvoorbeeld in de metaalsector, bouw en het openbaar vervoer, ligt er nu eindelijk een akkoord.

Dat akkoord is ondertussen door de vakbonden voorgelegd aan de achterban en goedgekeurd door het ledenparlement van FNV. Later zal het worden uitgewerkt in een wet. De huidige regeling waarmee arbeiders in een zwaar beroep eerder kunnen stoppen en het gat naar de wettelijke pensioenleeftijd kunnen overbruggen, staat gelijk aan een netto AOW-uitkering voor alleenstaanden (1500 euro bruto per maand). Dat bedrag wordt nu verhoogd naar 1800 euro. Verder is afgesproken dat cao-partijen nu samen bepalen welke beroepen onder zwaar werk vallen. Een duidelijke vooruitgang die is afgedwongen door een strijdbaar en goed georganiseerd deel van de arbeidersklasse.

Een groot strijdpunt was dat de minister maximaal 15.000 arbeiders per jaar gebruik wilde laten maken van de rvu. Dit aantal staat gelijk aan ongeveer een vijfde van alle werkers die jaarlijks met pensioen gaan. Dat maximum is van tafel. Wel komen er evaluatiemomenten. Mochten er ‘te veel' mensen met vroegpensioen gaan volgen er ‘gesprekken’ tussen vakbonden, bazen en minister. De komende jaren zal moeten blijken, hoeveel mensen daadwerkelijk vervroegd met pensioen gaan. De verwachting is dat er meer mensen in de zorg moeten werken, een branche met fysiek werk en onregelmatige diensten. Dat werk voldoet aan de definitie van zwaar werk en komt dus in aanmerking voor de rvu. Het is dus maar de vraag of dit maximum niet alsnog op een moment voor een knelpunt zorgt. Dit maakt de overwinning van de vakbonden echter niet minder. Ondanks dat een minister altijd eenzijdig kan beslissen om wetten aan te passen, doet het akkoord geen enkele toegeving in de richting van daadwerkelijke beperkingen. Wel geldt, zoals altijd onder het kapitalisme, dat de arbeidersklasse niet op haar lauweren moet rusten. We moeten waakzaam en strijdbaar blijven om alle goede regelingen te verdedigen. In de eerste plaats om de verhoogde financiële ruimte uit de wet ook daadwerkelijk te realiseren in cao-afspraken.

Ondertussen gaat de strijd voor betere arbeidsomstandigheden aan de cao-tafels door. Zo behaalden de medewerkers van baksteenfabrieken dankzij wekenlange estafette-acties een mooie overwinning met een verbeterd cao-eindbod. Een bijzonder resultaat omdat in de recente geschiedenis van de sector nog nooit was gestaakt. Sinds eind september legden arbeiders in Friesland, Groningen, Gelderland en Limburg om de beurt het werk neer; de laatste week ook steeds langer (48 uur). Dankzij de acties stijgen de salarissen binnen anderhalf jaar met 7,5 procent en komt er een betere seniorenregeling voor werkers. “Als onze leden instemmen met de cao dan trakteren wij op taart in de baksteenfabrieken. De mensen hadden nul ervaring met actievoeren en stakingen, het is top wat zij samen hebben neergezet. Door hun moed om voor zichzelf en voor hun collega’s op te komen liggen er nu goede afspraken”, stelt de FNV tevreden.

Terwijl de baksteensector zich mag verheugen op taart, zijn de bierbrouwers van Heineken het zat dat de directie weigert water bij de wijn te doen in onderhandelingen. De FNV beraadt zich op vervolgstappen om een loonsverhoging van 7 procent uit het vuur te slepen: “Niet zo gek als je bedenkt dat Heineken de mensen in de brouwerijen zoet denkt te houden met 5,5 procent meer salaris in twee jaar. De werknemers houden een flinke kater over aan de houding van de directie.” Medewerkers eisen ook dat lonen in de toekomst automatisch meestijgen wanneer de boodschappen duurder worden, en klagen over het slechte gebruik van maatwerkroosters. Daarmee regelt het bedrijf de seizoensgebonden pieken en dalen. Daardoor kan Heineken mensen op bepaalde dagen minder betalen, wat natuurlijk een stuk voordeliger is voor de kapitalist. “Ze misbruiken dit rooster door het ook in te zetten als productielijnen voor onderhoud even stil komen te liggen of voor bedrijfsspecifieke evenementen waardoor de toeslagen lager worden”, stelt FNV. Heineken wil sommige toeslagen zelfs dusdanig aanpassen dat een werker in het weekend tot wel 20 procent minder toeslag ontvangt. Zolang de directie weigert in te zien dat deze eisen meer dan redelijk zijn, zit er volgens de vakbond een staking in het vat. Tijd voor wat leven in de brouwerij.