Bezuinigingen kosten tientallen universiteitsmedewerkers de kop

Maar liefst 63 medewerkers van de Twentse faculteit Technische Natuurwetenschappen (TWN) moeten afscheid nemen van de instelling, 46 daarvan krijgen een gedwongen ontslag. Door de bezuinigingen op hoger onderwijs ziet het universiteitsbestuur zich hiertoe gedwongen en naar verwachting is dit pas de eerste harde reorganisatie bij een universiteit.

Op universiteiten door het hele land begint personeel zich zorgen te maken – voor zover dat niet al eerder het geval was. Universiteit Twente is bovendien nog maar een relatief kleine universiteit, waar alleen TWN al 6,2 miljoen euro moet besparen en daarom een aanzienlijk deel van haar personeel rücksichtslos de deur wijst.

Zo moet de Technische Universiteit Delft de komende jaren 79 miljoen euro bezuinigen, dat zou het ontslag van 800 medewerkers betekenen, zo rekent een lokale vakbondsman van de TU Delft universiteitsblad Delta voor.

Staatsschuld

Het bezuinigingsbeleid is bovendien, zelfs volgens het favoriete argument van de burgerij - een te hoge staatsschuld, geheel onnodig: de staatsschuld bevindt zich namelijk op het laagste punt sinds tijden. Bovendien zou men kunnen verwachten, gezien het toenemende belang van de hightechindustrie, dat het hoger onderwijs juist versterkt wordt, zodat er geen braindrain naar andere landen ontstaat om te voldoen aan de vraag naar werkers van de hightechindustrie.

Chipsector

Ten dele wordt deze logica overigens wel gevolgd, zo gaan er dankzij Project Beethoven honderden miljoenen naar onderwijs, maar die moeten wel uitgegeven worden om de chipsector te versterken. Het grootste deel van die miljoenen gaat naar de Technische Universiteit Eindhoven, waar niet geheel toevallig oud-ASML-topman Peter Wennink in de raad van toezicht zit.

Op die manier wordt een klein deel van deze onnodige bezuiniging gericht geherinvesteerd. De rest van het geld wordt ongetwijfeld gestoken in het spekken van het bedrijfsleven en het verhogen van het defensiebudget.

Dat terwijl het hoger onderwijs in Nederland juist geld en middelen nodig heeft. Nederland bungelt onderaan de lijstjes als het gaat om geletterdheid en technische vakken.

Werkdruk

Wetenschappelijk personeel ervaart een enorme werkdruk: papers moeten in hoog tempo geschreven worden en in prestigieuze tijdschriften worden gepubliceerd, het aanvragen van beurzen voor wetenschappelijk onderzoek is een dusdanig onmogelijke opgave dat er zelfs bedrijven zijn die universiteiten in de arm kunnen nemen om dergelijke beursaanvragen te doen. Ondertussen moeten steeds meer studenten onderwezen worden, hun tentamens beoordeeld worden en begeleid worden bij het schrijven van hun scriptie.

Verwaarloosd

Daarbij wordt fundamenteel onderzoek verwaarloosd, net als de onderwijstaak van universiteiten. De focus ligt bovenmatig op ‘toegepaste wetenschap’ en het vinden van ‘oplossingen’ voor maatschappelijke problemen. Maar het idee van ‘toegepaste wetenschap’ is een holle marketingterm omdat diezelfde toegepaste wetenschap een product is van de fundamentele wetenschap. Die laatste wordt al langer verwaarloosd en zal door de bezuinigingen ongetwijfeld een nieuwe klap te verwerken krijgen, dit omdat ze niet direct geld in het laatje brengt.

Het kabinet én de oppositie die deze bezuiniging hebben goedgekeurd, tonen de crisis aan waarin het kapitalisme zich bevindt. Wie zich met zoveel overtuiging voorbereidt op oorlog als Nederland en de EU, heeft immers geen baat bij de langetermijninvestering die onderwijs per definitie is.

Socialisme

Het enige antwoord op deze uitwas van het op geldbeluste cynisme van de burgerij, is een socialistische staat, waar hoger onderwijs wordt gegeven voor en door de werkende klasse. Waarin wetenschappers tijd hebben hun natuurlijke nieuwsgierigheid opvolging te geven en waar gepassioneerde docenten een nieuwe generatie kunnen klaarstomen om hun bijdrage aan de maatschappij te leveren, zonder dat ze continu afgerekend worden op, of rekenschap hoeven af te leggen voor hetgeen ze doen.

Maar ieder moment waarop de verworvenheden uit het verleden verder worden afgebroken, is een nieuwe kans om een stap dichterbij die socialistische staat te komen omdat het een kans biedt de werkende klasse te organiseren.

Stakingen, protesten en andere vakbondsacties alsmede de oprichting van een CJB-afdeling op een tweede universiteit in Nederland, namelijk de Radboud Universiteit in Nijmegen, tonen aan dat de organisatiegraad van werkers en studenten in het hoger onderwijs ook daadwerkelijk toeneemt.