Sinds de oprichting van de Communistische Partij van Vietnam (CPV) in 1930, en vooral na het begin in 1986 van 'DoiMoi' (de Vernieuwing met als doel een socialistisch georiënteerde markteconomie), heeft de realiteit in Vietnam overduidelijk laten zien dat het marxisme-leninisme slechts de algemene kenmerken van een toekomstig socialisme in kaart heeft gebracht. Het heeft nagelaten om voor landen zoals Vietnam, een relatief onderontwikkeld land in het Oosten, een gedetailleerde weg naar het socialisme uit te stippelen.
Het zoeken, verkennen en optekenen van een socialistische weg is altijd moeilijk, maar voor Vietnam nog extra, omdat het land zelf deze weg moet vinden uitgaande van zijn eigen specifieke omstandigheden.
1. 'De socialistische weg in Vietnam is een sociale ontwikkelingsweg, een verkorte weg, dialectisch, korte termijn, historisch, specifiek en in overeenstemming met de wet.'
In de geschiedenis van de moderne wereld is de verkorte ontwikkelingsweg al door veel landen bewandeld. Vietnams versie is evenwel uniek en onderscheidt zich van die van andere socialistische landen. In haar kort politiek programma van februari 1930 maakte de CPV duidelijk dat ze van plan was een burgerlijke burgerrechtenrevolutie en een landrevolutie door te voeren om stappen te zetten in de richting van het socialisme. In haar 'Politieke thesis' van oktober 1930 was het uitdrukkelijke doel van de CPV: de door de arbeidersklasse geleide burgerlijke burgerrechtenrevolutie realiseren, op een proletarisch-revolutionaire weg voortgaan, de periode van het kapitalisme overslaan en stappen zetten in de richting van het socialisme.
Tijdens het 2de Nationale Congres van februari 1951 herhaalde de CPV dit: het ontwikkelingsproces van de Vietnamese revolutie is een proces van een gekoloniseerde, halffeodale samenleving via een periode als democratische samenleving naar een socialistische samenleving. In haar 'Programma voor nationale opbouw van overgangsperiode naar socialisme' (1991, aanvullingen en veranderingen 2011) herhaalde de CPV: Vietnam gaat voort op de weg naar het socialisme zonder vanuit een gekoloniseerde, halffeodale samenleving met geringe productiekrachten een kapitalistische fase te doorlopen.
Vermeldenswaard is dat de CPV met haar enthousiasme voor vernieuwing zich sinds haar 6de Congres in 1986 gedurende een zestal congressen dialectisch heeft beziggehouden met de verkorte ontwikkelingsperiode en de historisch-natuurlijke ontwikkeling. In geen enkele historische periode accepteerde de CPV de ontwikkeling van het kapitalisme in Vietnam. Het 'overslaan' van het kapitalisme wordt geïnterpreteerd als het 'overslaan' van een kapitalistisch politiek regime, niet als het 'overslaan' van de verworvenheden van de menselijke beschaving, die door het kapitalisme werden voortgebracht of benut (zoals bijvoorbeeld het ontwikkelingsniveau van de productiekrachten, wetenschap en technologie, staats- en maatschappelijk bestuur). Dit is de dialectiek van de CPV-methode van het 'overslaan'. De partij is evenwel voorzichtig in verband met het risico van voluntarisme en de willekeurige 'verkorting van de ontwikkeling' die in tegenspraak zou kunnen zijn met het historisch-natuurlijke ontwikkelingsproces.
2. 'De socialistische weg in Vietnam komt voort uit de Vietnamese realiteit en bevat Vietnamese karakteristieken op basis van de onafhankelijke ontwikkeling van het marxistisch-leninistisch denken in het land.'
De realiteit laat zien dat de partij creatieve ideeën heeft en altijd dan succesvol is, wanneer ze zelfbewustheid en zelfbeschikking serieus in stand houdt en bevordert. Onder welke historische omstandigheden ook, wij wijken nooit af van de marxistisch-leninistische principes en de gedachten van Ho Chi Minh laten het socialisme nooit ontsporen of verloochenen vroegere wegen, maar respecteren, behouden en eren alle eerdere verworvenheden. Dit betekent: principes strikt in praktijk brengen en stappen zetten die passen bij de werkelijke situatie van het land.
In het algemeen respecteert Vietnams ontwikkelingsweg naar het socialisme het historisch-natuurlijk ontwikkelingsproces en houdt uitdrukkelijk rekening met interne en externe krachten. Op deze manier houdt de CPV in gedachten dat in de huidige internationale situatie voor elke communistische en arbeiderspartij de nationale bijzonderheden en de specifieke omstandigheden van elk land steeds belangrijker worden bij de ontwikkeling van beleid. De Vietnamese natie bijvoorbeeld, moet haar eigen methoden en maatregelen uitwerken. Daarom moet de weg naar het socialisme uit veel onderdelen bestaan, waarbij elk onderdeel veel kleine overgangsstappen omvat en elke richtlijn en alle beleid rekening houdt met de specifieke opgaven van elke stap.
Op het 11de Congres van januari 2011 heeft de CPV op basis van de socialistische oriëntatie, de werkelijke kracht van het land en de trends van het tijdperk de begripsmatige inhoud van het socialisme samengevat en verrijkt, en plannen ontworpen die passen bij de routekaart en het tempo van de voortgang naar het socialisme onder het motto "zelfbewust, van deze tijd, niet-subjectief, niet-illusionair en niet-verontrustend." Dit laat zien dat Vietnam de weg van de vernieuwing naar het socialisme, die doorlopen moet worden, duidelijk heeft gedefinieerd.
3. 'De socialistische weg in Vietnam is een onderdeel en concrete uiting van de huidige onvermijdelijke ontwikkelingstrend - de overgang van kapitalisme naar socialisme.'
Men kan zeggen dat de menselijke evolutie onvermijdelijk voortgaat in de richting van het socialisme. "Wij geloven dat de socialistische optie niet verouderd is, maar onvermijdelijk", aldus kameraden uit Europa, "omdat de socialistische weg een erfenis is die iedereen inspireert die strijdt voor nationale en sociale bevrijding." De socialistische weg zoals die door de Communistische Partij en het volk van Vietnam gekozen en uitgestippeld is, beoogt niets anders dan dit nobel doel en strookt met de onvermijdelijkheid van de menselijke evolutie. Er bestaat een sterke verbondenheid tussen Vietnam en de strijd van de progressieve wereld en het feit dat de Socialistische Republiek van Vietnam na de socialistische ineenstorting van Europa een socialistisch-georiënteerde weg volgt, zorgt voor optimisme en vertrouwen.
In de afgelopen 90 jaar van leiding geven aan de Vietnamese revolutie, inclusief de 35 jaar van de Vernieuwing, heeft de CVP voortdurend geprobeerd de weg naar het socialisme in Vietnam helderder, concreter en correcter te definiëren en op een passende en effectieve manier aan te vullen en te verfijnen. Dit heeft de Vietnamese revolutie geholpen om aan de stormen van het tijdperk te ontsnappen (zoals een Amerikaanse krant schreef), het heeft grote historische resultaten opgeleverd en het land in een periode van versterkte industrialisatie en modernisering en van proactieve internationale integratie gevoerd. Vietnam heeft de belegering door de boycot gebroken, sociaaleconomische crises overwonnen en met meer dan 170 landen en regio's diplomatieke betrekkingen aangeknoopt. Dit plaveit de weg voor een socialistisch, welvarend en modern Vietnam, bevestigt het grote en dynamische potentieel van het socialisme onder de condities van de Vernieuwing en levert een voorbeeld en waardevolle les voor minder ontwikkelde landen in de keuze van de weg naar voorspoed.
In algemene termen: "De vereiste overeenstemming tussen socialistische doelen en de weg naar het socialisme bepaalt de ontwikkelingstrend van het socialisme in Vietnam".
Bronnen: Marxistisch Blätter 6-2020, pag. 77-86 (Duits); The path to socialism and continued reform of theory on socialist construction in Vietnam - 30 years of renewal under review - Politics - COMMUNIST REVIEW (tapchicongsan.org.vn) (Engels).
Vertaling en bewerking: Louis Wilms.
Noot van de redactie
De standpunten van de NCPN zijn constant in ontwikkeling. Dit stuk is geplaatst in het kader van de studie en discussie omtrent het socialisme en weerspiegelt niet de standpunten van de NCPN. De NCPN verwerpt de theorie van 'socialistische markteconomie'. De NCPN zet de studie voort om lessen te trekken uit de ervaringen van socialistische opbouw.
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!