Over de ontwikkelingen in Polen en de internationale spanningen

Hieronder publiceren we de bijdrage van de Communistische Partij van Polen (KPP) aan de digitale conferentie van de Internationale Bijeenkomst van Communistische en Arbeiderspartijen (IMCWP), die plaatsvond in december. In deze bijdrage gaat de KPP o.a. in op de conflicten en spanningen in Oost-Europa, rondom de Poolse buurlanden Wit-Rusland en Oekraïne. Ook gaat de bijdrage in op de situatie in Polen en de vervolging van Poolse communisten, waarvoor de NCPN en CJB de afgelopen jaren regelmatig aandacht vroegen en acties hebben georganiseerd. Het thema van de conferentie was: ‘De internationale economische, politieke en militaire ontwikkelingen. De ervaringen van de strijd van de Communistische en Arbeiderspartijen en de volkeren. Solidariteit met Cuba, het Palestijnse volk en alle volkeren die strijden tegen sancties, intriges en imperialistische agressie.’

Communistische Partij van Polen (KPP)

Beste kameraden,

Het imperialisme blijft wereldwijd een toenemende dreiging tegen vrede. Imperialisme is, zoals Lenin zei, het hoogste stadium van het kapitalisme. Dit stadium wordt in tijden van crisis bereikt. Het streven naar dominantie en expansionisme zijn inherente eigenschappen van het kapitalisme. Enorme militaire bedrijven halen steeds grotere winsten uit spanningen die door de NAVO en diens bondgenoten worden veroorzaakt. Het onlangs gesloten AUKUS-pact tussen de Verenigde Staten, het VK en Australië vormt een basis voor multimiljoenencontracten voor het grootkapitaal.

Internationale wapenhandel blijft dichtbij het hoogste niveau sinds het einde van de jaren ’80. Volgens gegevens van het Stockholm International Peace Research Institute is de Amerikaanse wapenuitvoer in recente jaren aanzienlijk toegenomen. Bedrijven uit de VS hebben het merendeel van de 531 miljard dollar van de globale wapenhandel in 2020 gegenereerd. De voornaamste wapenkopers zijn staten uit het Midden-Oosten, met Saoedi-Arabië aan de top. Deze handel is een resultaat van de imperialistische oorlog van de Saoedi’s tegen het volk van Jemen. We zijn ook getuigen van een wapenwedloop in Turkije, een van de staten die betrokken zijn bij de Syrische burgeroorlog met steun aan islamitische terroristen. Erdoğan, de president van Turkije, bedrijft een agressieve buitenlandpolitiek, ontwricht het Midden-Oosten en draagt zo bij aan de migrantencrisis.

Imperialisme en oorlogen dwingen een groeiend aantal mensen ertoe hun huizen te verlaten en vluchtelingen te worden. Amerikaanse krijgsmachten hebben erin gefaald enige stabiliteit in Irak te waarborgen en hebben zich recentelijk uit Afghanistan teruggetrokken, nadat ze dit land geplunderd hebben. De zogenaamde War on Terror heeft meer dan een miljoen doden veroorzaakt, de economieën van deze landen geruïneerd, sektarisch geweld doen ontbranden en lokale infrastructuur vernietigd. De door de VS aangestelde Afghaanse overheid, die als een democratische oplossing voor deze staat werd gepresenteerd, is ten gevolge van corruptie, incompetentie en interne conflicten ineengestort. Na decennia aan geweld is het probleem van islamitisch terrorisme niet opgelost. Hierdoor verkeert het land nu onder het bewind van de reactionaire Taliban – nakomelingen van de voormalige anticommunistische VS-bondgenoten, bewapend en gesteund door Pakistan.

Centraal- en Oost-Europa is ook een regio met toenemende spanningen en wapenwedloop. De NAVO rukt oostwaarts op en probeert invloed in Oekraïne te winnen. Dit wakkert conflicten aan, omdat zij militair de Oekraïense autoriteiten steunt. Deze concurrentie tussen kapitalistische machtscentra bedreigt vooral de werkende klasse in de regio.

Het andere confrontatiepunt ontstaat aan de Pools-Wit-Russische grens. Polen heeft samen met andere Centraal-Europese staten de imperialistische oorlogen in Afghanistan en Irak gesteund en hier ook aan deelgenomen. De Poolse autoriteiten voerden tientallen jaren de wil van de Amerikaanse regering uit. Polen had enige tijd de verantwoordelijkheid over bezettingszones in Irak en Afghanistan. Deze imperialistische oorlogen hebben enorme hoeveelheden geld uit het staatsbudget gekost. Nu wordt Polen geconfronteerd met de migrantencrisis die een gevolg is van dit agressieve buitenlandbeleid. Het sluiten van grenzen, het vergroten van de militaire aanwezigheid en plannen om een muur aan de grens te bouwen hebben de dood van migranten als gevolg. Negentien doden zijn al bevestigd, maar het werkelijke dodental ligt zeker veel hoger.

Het vijandelijke Poolse beleid jegens de Wit-Russische autoriteiten komt ook tot uitdrukking in financiële steun voor de Wit-Russische oppositie en de bemoeienis met de interne aangelegenheden van het land. De Poolse autoriteiten hebben in de grensregio’s de krijgswet in werking gezet en hebben wetgeving aanvaard om de bewegingsvrijheid van burgers in te perken, alsook toegang voor journalisten en medische en humanitaire hulp. Dit conflict is onderdeel van de plannen van het kapitaal om winsten te vergroten en de publieke aandacht weg te leiden van het probleem van de kapitalistische crisis.

Polen ervaart dat de effecten van de COVID-crisis gepaard gaan met het instorten van de globale economie. Een gebrek aan fatsoenlijk loon, toegang tot huisvesting en werkloosheid vormen een steeds grotere dreiging. De autoriteiten vergroten echter de bewapeningsuitgaven. In 2018 bedroeg de waarde van de wapeninvoer uit de VS 18 miljoen dollar. In 2019 is dit door een aantal grote contracten naar 149 miljoen verhoogd en in 2020 naderde het de 79 miljoen. Het jaar 2020 was een crisistijd voor het merendeel van de industrie. De wapenbedrijven zetten echter hun groei voort. Er is zelfs geld uit de begroting voor sociaal onderzoek en ontwikkeling doorgesluisd naar militaire projecten. Er moet ook benadrukt worden dat de Poolse autoriteiten elk jaar instemmen met het verhogen van het militaire budget, dat al meer dan 2,2 procent van het bbp bedraagt. In 2020 en 2021 zijn er aanvullende geldmiddelen aan de krijgsmacht gegeven onder voorwendsel van pandemiebestrijding. Het leger bevond zich echter niet aan de frontlinie van deze strijd. De grootste last droeg het zorgpersoneel. We kunnen zeggen dat de wapenwedloop niet alleen mensen in conflictgebieden en vluchtelingen aan de grenzen om het leven brengt, maar ook in ondergefinancierde en onderbemande ziekenhuizen.

De militaire uitgaven van Polen zullen volgend jaar (dwz. in 2022 – vert.) veel groter worden dan in 2021. De autoriteiten zijn van plan het aantal soldaten op te schalen en nieuwe contracten met Amerikaanse wapenfabrikanten te sluiten. Dit zal leiden tot verruiming van de krijgsmacht en het bevorderen van militarisme. Door de staatspropaganda wordt dit soort agressief beleid goedgepraat. De Territoriale Defensiemachten (Territorial Defence Force; Wojska Obrony Terytorialnej – vert.), gesticht door de huidige overheid, zijn van cruciaal belang om het militarisme aan te wakkeren. Ze worden momenteel aan de grens als politiemacht gebruikt. Deze troepen worden ook klaargestoomd om ingezet te worden bij binnenlandse onlusten. Ze worden niet getraind om een vijandelijk leger in conventionele oorlogsvoering te bestrijden, maar juist opposities en protesten uit verschillende sociale lagen.

Toenemend militarisme en imperialisme worden nauw geassocieerd met hardhandige optredens tegen de oppositie. De Poolse autoriteiten baseren hun interne beleid onder andere op decennia aan anticommunisme en vallen daarom elk revolutionair idee aan. Ze bevorderen het ahistorisch gelijktrekken van nazisme en communisme en vernietigen de herinnering aan de overwinningen van de arbeidersbeweging uit de tijd van het socialisme.

Dit houdt in dat communisten door de staat worden vervolgd en dat pogingen worden gedaan de Communistische Partij van Polen illegaal te veklaren. In kctober 2020 is na bijna vijf jaar een einde gekomen aan het proces tegen de KPP en de redactieleden van diens krant Brzask – de aanklachten zijn ingetrokken maar de aangeklaagden is toch een boete opgelegd. De redactieleden werden beschuldigd van „het promoten van totalitaire ideeën”. Kort hierna hebben de minister van Justitie en de procureur-generaal het constitutioneel hof bevolen om uit te zoeken of de doelen en politiek van de KPP de grondwet niet schenden. Het hof is momenteel geheel onder het bewind van de heersende partij en voert diens politieke bevelen uit.

De Communistische Partij van Polen gaat door met haar strijd. Wij verwerpen het antidemocratische, nationalistische en militaristische beleid van de autoriteiten, dat in dienst staat van het grootkapitaal en monopolies. Het kapitalisme brengt oorlogen en ellende voor de werkende klasse. Onze taak is om het te bestrijden en de bevolking te vormen. Een gevormde en bewuste arbeidersklasse kan het systeem omverwerpen door gebruik te maken van internationale solidariteit met de onderdrukten, met de kennis dat de grootste vijanden de kapitalistische klasse en diens dienaren zijn.