De genocide van zwarte mensen in Brazilië

In 2020 zagen we massa's mensen de straat op gaan na de moord op George Floyd door een politieagent in Minneapolis. Vorige maand in Brazilië protesteerden er ook massa's mensen na een vergelijkbare gebeurtenis. Maar in Brazilië, aan de rand van het kapitalistische systeem, is politiegeweld nog verschrikkelijker dan in Amerika.

De shockerende getallen van braziliaans politiegeweld

Op donderdagavond 19 november werd de zoveelste zwarte man bruut vermoord in Brazilië. Joao Alberto Silveira Freitas, 40 jaar oud, werd doodgeslagen door een politieagent en een bewaker in een Carrefour supermarkt in de stad Porto Alegre. Dit soort toestanden zijn verre van zeldzaam in Brazilië. Zo werd in 2019 een zwarte man genaamd Evaldo Rosa dos Santos vermoord in Rio de Janeiro door legerofficieren, die het vuur openden en zijn gezinsauto 80 keer beschoten. In de eerste maanden van 2020 zijn zes zwarte kinderen door politie vermoord. Al deze gevallen ontmaskeren de bruutheid van de Braziliaanse politie en het leger, alhoewel het van belang is om op te merken dat deze gevallen niet op zichzelf staan, maar een symptoom zijn van de oorlog die gevoerd wordt door de burgerlijke staat tegen de zwarte werkers.

In Brazilië wordt 75 procent van de moorden gepleegd op zwarte mensen, ook al is maar 56 procent van de bevolking zwart. Alleen al vorig jaar werden er 35.000 zwarte Brazilianen vermoord. Elk jaar worden minstens 23.000 jonge zwarte mensen vermoord, dat betekent gemiddeld een moord elke 23 minuten. Zevenenzestig procent van de moorden op vrouwen betreft zwarte vrouwen. Deze absurde getallen worden zelden genoemd door de media in imperialistische landen, en er waren bijna geen solidariteitsacties in deze landen na de moorden op zwarte Brazilianen. Geweld in landen die niet aan de top van de imperialistische piramide staan wordt gezien als iets volslagen normaals en de genocide van zwarte werkers in Brazilië wordt meestal genegeerd.

De morbide symptomen van braziliaans kapitalisme

Om de oorzaak van deze genocide beter te begrijpen moeten we de etnische aspecten van de Braziliaanse werkende klasse beter bestuderen. Velen wijten het geweld aan gericht beleid van specifieke overheden. Sommige geven zelfs bepaalde politici de schuld. Het is waar dat de reactionaire regering van Jair Bolsonaro de bruutheid tegen de zwarte werkende klasse volledig heeft ontketend, maar we moeten wel begrijpen dat Bolsonaro slechts een symptoom is van een rottend kapitalistisch systeem. Terwijl de Partido dos Trabalhadores (Arbeiderspartij), een partij die zichzelf 'links' noemt, aan de macht was, schoot de hoeveelheid opgesloten zwarte werkers omhoog door een nieuwe drugswet, die aangenomen werd door de sociaaldemocraat Lula in 2006.

Feit is dat een groot deel van de Braziliaanse werkende klasse zwart is, en dat het geweld een concrete vorm van onderdrukking is van het proletariaat door de burgerij. Deze onderdrukking heeft historische wortels, en is onherroepelijk verbonden met de ontwikkeling van kapitalisme in Brazilië. In een land als Brazilië zijn de tegenstellingen van het kapitalisme wat beter te zien dan in de imperialistische landen. Het uitroeien van werkers, in het bijzonder zwarte werkers, is een vorm van controle, die voorkomt dat de meest onderdrukte delen van de samenleving zichzelf kunnen organiseren. Met andere woorden, we hebben hier te maken met een 'permanente contrarevolutie'.

Alleen een radicale oplossing kan een uitweg bieden

"De ideeën van de heersende klasse zijn in elk tijdperk de heersende ideeën, dat wil zeggen dat die klasse die de heersende materiële macht in de maatschappij vormt, tegelijk haar heersende geestelijke macht is", stellen Karl Marx en Friedrich Engels, in 'De Duitse Ideologie'.

Een aantal opportunisten gebruiken gebeurtenissen zoals de gruwelijke moord op Joao Alberto om de kapitalistische tegenstellingen te maskeren door met liberale 'oplossingen' te komen die gebaseerd zijn op het toelaten van enkele zwarte mensen in de top van het bedrijfsleven, de burgerlijke politieke partijen, en de regering. Dit wordt ook wel 'zwart kapitalisme' genoemd.

Maar dit lost niets op voor zwarte mensen die deel uitmaken van de werkende klasse. De genocide, het racisme, de massale opsluiting en massale werkloosheid van zwarte mensen komt voort uit de tegenstellingen van het Braziliaanse kapitalisme. Liberaal antiracisme, dat de materiële voorwaarden die onderdrukking en discriminatie veroorzaken negeert, probeert onderdrukte groepen te bevrijden zonder het kapitalistische systeem aan te vallen. Dit kan niet en zal niet werken, want 'identiteit' komt niet voort uit het individu, maar uit een reeks sociale verhoudingen, die historisch zijn ontstaan.

In een kapitalistische samenleving is het ideaalbeeld van identiteit een weerspiegeling van de identiteit van de heersende klasse, die haar identiteit in de eerste plaats baseert op het bezit van privaat kapitalistisch eigendom. De Braziliaanse burgerij, die ontstaan is tijdens de koloniale heerschappij, is historisch gezien een witte burgerij. Daarom wordt het ideaalbeeld van deze burgerij gevormd door witte individuen met privaat bezit, dat wil zeggen bezit dat afkomstig is van de uitbuiting van werkers. Daarom overheersen racistische ideeën.

Zolang de kapitalisten - ongeacht van welke kleur - de baas zijn, zullen racistische ideeën worden gereproduceerd om de uitbuiting van zwarte mensen en andere minderheden die onderdeel zijn van de werkende klasse veilig te stellen. Enkel het eisen van meer 'representatie' of 'vertegenwoordiging' in de cultuur of politiek is zo goed als nutteloos, als het niet gekoppeld is aan de strijd om het kapitalistische systeem, dat gebaseerd is op uitbuiting, omver te werpen door een socialistische revolutie die een einde maakt aan de heerschappij van de burgerij.

Strijd tegen racisme is verbonden met strijd voor socialisme

Als we de voorgaande klassenanalyse in overweging nemen kunnen we vaststellen dat racisme onderdeel uitmaakt van de kapitalistische structuur in Brazilië. Dit betekent dat het onmogelijk is om het probleem op te lossen met enkel hervormingen of meer representatie. In landen als Brazilië, waar de autoritaire aard van de dictatuur van de burgerij wordt ontbloot, wordt duidelijk dat een nieuwe samenleving noodzakelijk is, waar de werkers de oude structuur van de staat vernietigen en deze door een nieuwe vervangen.

Voor communisten betekent dit dat we opportunistische ideeën over antiracisme moeten verwerpen. Tegelijkertijd moeten we begrijpen dat een klassenanalyse bijzondere eigenschappen heeft in verschillende landen. In landen als Brazilië heeft klasse een etnisch-raciaal aspect, aangezien de proletarische klasse niet homogeen is. In elk geval moeten we solidariteit tonen met de zwarte bevolking in Brazilië in de strijd tegen de genocidale heersende klasse aldaar. Mogen de zwarte werkers van Brazilië in deze strijd hun weg naar emancipatie vinden, en met hun eigen handen een land zonder uitbuiting bouwen waar mensen met waardigheid kunnen leven!