EU-strategie voor de digitale transitie: ‘een instrument voor nog grotere uitbuiting, armoede en onderdrukking’

De georganiseerde inspanning van de EU, om de strategische ambities van de monopolies voor de zogenaamde ‘gemeenschappelijke (kapitalistische) digitale markt’ te bevorderen, is al meer dan vijftien jaar aan de gang. Het uitgangspunt van de strategie van de transnationale imperialistische unie van kapitaal is het besef dat de Europese concerns achterlopen op hun concurrenten in de VS, China, enzovoorts. Om het tij te keren, haast zij zich om haar eigen normen en standaarden vast te stellen, in eerste instantie op haar eigen grondgebied, met als doel deze op grotere schaal op te leggen. Zo wil zij het zichzelf gemakkelijker maken en extra obstakels opwerpen voor haar concurrenten. Daarom roept de EU op tot de verdediging van haar ‘digitale soevereiniteit' door de gemeenschappelijke Europese markt te versterken. (...)

De escalatie van de tegenstellingen wordt gekenmerkt door het feit dat de EU toegeeft dat haar economie in staat van oorlog is geraakt. De uitkomst van de controle over netwerken die van strategisch belang zijn en multimodale AI-systemen spelen een doorslaggevende rol in de uitkomst van imperialistische oorlogen en de plannen van de monopolies van de EU. Ook hier probeert de EU, die achterloopt in de internationale kapitalistische concurrentie, onder valse en zogenaamd morele voorwendselen normen op te leggen aan de plannen van de VS, China en Rusland, die vooroplopen op het gebied van AI-systemen voor oorlogvoering. De EU beweert dat wapens niet autonoom zouden moeten zijn, maar ‘menselijk toezicht’ zouden moeten hebben en chirurgische precisie, in een poging om haar eigen imperialistische plannen en die van de NAVO goed te praten. Ze doet zich zelfs voor als humaan, omdat zij zogenaamd de cynisch genoemde ‘collateral damage’ vermindert, terwijl er miljoenen slachtoffers vallen in Oekraïne, Palestina en de Rode Zee. (...)

In deze fase, waarin veel van de ontdekkingen op het gebied van kunstmatige intelligentie en robotica zich nog in een experimentele fase bevinden, probeert de EU de winstgevendheid van de bedrijven te beschermen tegen de kosten van mislukkingen, schade en nadelige effecten bij de implementatie. Doel is dat hun winstgevendheid niet in het minst wordt geschaad. Naar aanleiding van ‘aanbevelingen’ van de bedrijven in de sector, werd er niet overgegaan tot ‘buitensporige regulering’. "Deze optie beperkt de nalevingskosten tot een minimum." (…)

Vooraf zullen alleen de monopolies zelf het risico inschatten, met boetes die letterlijk kruimels zijn voor de monopolies vergeleken met de omvang van hun winsten (4 tot 6 procent van hun omzet). Ondertussen wordt men op provocerende wijze voorzien in gedragscodes, met zelfs ‘vrijwillige verbintenissen’ van de monopolies, ‘menselijk toezicht’ en ‘informatie voor werknemers’.

Kortom, door de slachtoffers te informeren over hun uitbuiting, beweren de EU en het Europees Parlement dat de bedrijven 'transparant' worden en zo worden ze van elke verplichting ontheven. Maar zelfs de implementatie van deze verordening heeft nog een extra garantie dat het grootkapitaal ongemoeid wordt gelaten, omdat wordt bepaald dat fabrieken, kantoren en magazijnen buiten het toepassingsgebied vallen. Werkplekken zijn dus verboden terrein voor de regels, zodat het kapitaal ongestoord de modernste uitbuitingsmethoden kan toepassen.

Trouwens, hoeveel duidelijker kon de Europese Commissie het zelf zeggen in een resolutie die reeds in 2017 werd aangenomen: toen eiste de Commissie dat de EU wetgeving zou maken onder andere in de richting van ‘aanpassing en optimalisatie van mensen (...) met systemen voor directe implantatie in het menselijk lichaam (...) software-upgrades voor mensen die vitale en geavanceerde apparaten dragen’, waarbij ‘toenemende interactie tussen mensen en robots op de werkplek’ werd gesignaleerd. (…)

Maar ook op het gebied van repressie tilt de EU deze met de AI-verordening naar een hoger plan door letterlijk te spreken over: “AI-systemen die door of in naam van overheidsinstanties worden gebruikt om sociale scoring van natuurlijke personen voor algemene doeleinden uit te voeren (...) Dergelijke AI-systemen beoordelen of classificeren de betrouwbaarheid van natuurlijke personen op basis van hun sociale gedrag in meerdere contexten of op basis van bekende of voorspelde persoonlijke of persoonlijkheidskenmerken.” Weliswaar wordt gesteld dat zulke systemen ‘moeten worden verboden’, maar omwille van de ‘veiligheid’, het zoeken naar potentiële slachtoffers van misdaden, de strijd tegen terrorisme, enzovoorts, zullen zulke systemen overal worden ingezet om iedereen altijd en overal in de gaten te houden, en voor het onderdrukken van stakingen, demonstraties en de strijd van de arbeiders, de bevolking en al diegenen die onvoldoende scoren op de ‘sociale scoring’ van de EU en de monopolies.

Dus in plaats van dat de nieuwe technologie enorme positieve effecten heeft voor arbeiders (vermindering van arbeidstijd, van de fysieke belasting op het werk, enzovoorts), wordt het in de handen van de kapitalisten die het gebruiken voor hun eigen belangen een instrument voor nog grotere uitbuiting, armoede en onderdrukking tegen arbeiders.

Niet alleen kan en wil de EU de rechten van werkende mensen niet beschermen tegen de digitale aanval van de grote bedrijven. De EU is één pot nat met de grote bedrijven en haar wetten bewijzen dat. Immers staat aan het einde van deze verordening, zoals bij alle EU-wetgeving, een gedetailleerde lijst van de lobby's die, door middel van hevige concurrentie, mee hebben geschreven aan de tekst. Die lijst is een parade van groepen die miljarden verdienen aan deze verordeningen en de normen die daarin worden gesteld. (…)

Kostas Papadakis is europarlementariër en lid van het Centraal Comité van de Communistische Partij van Griekenland.

De citaten komen uit: Europese Commissie, Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad (2021/0106(COD)).