Ik wil jullie graag vertellen over een persoonlijke ervaring en de lessen die ik daar meer algemeen mee kan aantonen. Bij mij om de hoek, aan de bushalte, stroomt de Eethuisbeek onder de weg door. De bermen en het voetpad werden overwoekerd door de Japanse Duizendknoop, een invasieve exotische plant. Huiseigenaars en gemeenteoverheid wezen naar elkaar en deden niets. Twee jaar geleden nam ik zonder iemand te vragen het stukje grond onder mijn hoede. Met riek, spade en houweel pakte ik het aan. Vandaag bloeien hier de wilde boshyacinten en broedt een koppeltje wilde eenden.
Ik kreeg algemene goedkeuring van passanten en buurtbewoners. Er ontstond een mailgroep 'Eethuisbeek'. Mensen komen praten en soms wat helpen.
De Japanse Duizendknoop
Wikipedia schrijft: "De plant is tussen 1829 en 1841 in Europa ingevoerd door de bekende botanicus Philipp Franz von Siebold. Om die reden staat er in de Japanse tuin van de Hortus botanicus te Leiden ook een oud exemplaar van die plant. Zijn kwekerij in Leiden is waarschijnlijk de bron van de meeste, zo niet alle, Japanse duizendknopen in Europa geweest."
De Japanse Duizendknoop groeit metershoog met witte bloemenpluimen. Hij werd begeerd als sierplant en was in Azië bekend om zijn medische eigenschappen. Je kunt hem ook eten. Ik maak van de bladeren een zoetzure groene jam die naar rabarber smaakt. Je kan hem als veevoer gebruiken. De Japanse duizendknoop is een opportunist. Hij kruipt ondergronds verder met zijn wortels en schiet omhoog waar de grond losser is, meestal door de wortelkluit van andere planten heen. Hij groeit razendsnel en overschaduwt en verdringt de andere planten. Daarom is de Japanse Duizendknoop een gevaar voor de bestaande plantenfamilies en ecosystemen. Vogels en insecten kunnen er niets mee. De biodiversiteit gaat sterk achteruit.
Grootschalige bestrijding faalt
Ik lees in een krantenartikel: "Niets is opgewassen tegen de woekerende Japanse Duizendknoop... een nachtmerrie voor groenbeheerders... Met geen stokken weg te krijgen..." Noch maaien, noch uitgraven, noch chemische bestrijding helpt. De Duizendknoop overleeft zelfs het beruchte glyfosaat (je weet wel: Round-up van Monsanto). Sinds juli vorig jaar is in Nederland toestemming gegeven aan biologische bestrijding. Een Japanse bladvlo, die enkel op de Japanse Duizendknoop leeft in Azië, wordt nu in Nederland getest. Welke nieuwe biodiversiteitsrisico's worden hier binnengehaald?
De grootschalige bestrijding faalt door de kapitalistische logica die er achter schuilt. Met grote machines en zo weinig mogelijk menskracht (want te duur) grootschalig aanvallen. Als je wacht tot er een groot veld Japanse Duizendknoop staat, dan is ondergronds een groot wortelnetwerk ontstaan. Moederplanten hebben diepe penwortels en vertakken met armdikke wortels in alle richtingen, zowel aan de oppervlakte als op grotere diepte. Dat krijg je niet kapot door één of twee keer per jaar te maaien. Laat je nieuwe scheuten opkomen, dan wint het wortelstelsel aan kracht.
Uitfrezen dan maar? De wortels zijn echter zeer broos. Ze breken vlug af. Blijft er een stukje ter grootte van een vinger in de bodem steken, dan is de plant zo weer terug. Zo wordt machinale bestrijding vaak een bron van verdere verspreiding.
Fijnschalige bestrijding met mankracht loont
De VELT (Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze) beveelt het uitputten van de wortels aan, door regelmatig weghalen van de scheuten, voordat ze te hoog worden en voordat ze in bloei komen. Dat is met menskracht wieden tussen de andere planten. Hoed eventueel schapen, geiten of runderen op het veld, of scharrelkippen. Ik composteer de stengels en bladen. Groendiensten sturen dat liever naar de verbranding. Uiteraard moet je de volledige kompostering goed in de gaten houden.
De oppervlakkige wortels haalde ik weg met de riek en legde die te drogen. De diepere wortels ging ik te lijf met het pikhouweel tot 80cm diep. Dat loont. Je haalt er stronken uit van vele kilo's zwaar. Het hout is broos en mooi geeloranje. Varkens zouden het eten. Ik laat ze drogen en stapel ze op tot een houtwal.
Handenarbeid en volksmobilisatie
Die handenarbeid in mijn titel is zo wel duidelijk. En die volksmobilisatie? Ik kreeg heel veel sympathie. Omwoners brachten mij tuinmateriaal of wat te drinken. Veel gesprekken. We hebben vele amateurtuiniers nodig die meehelpen. Die vullen een gat dat commerciële groendiensten niet kunnen invullen. Mobilisatie van de bevolking is een kenmerk van de vruchtbare aanpak in socialistische landen als Cuba of Vietnam. Daar meestal wel met de steun van de overheid. Hier is mobilisatie van de bevolking voor milieuvraagstukken ook een politieke strijd.
"Je moet vraagstukken benoemen én de weg laten zien waarlangs je dat wil aanpakken", Jaques Wallage, FD, dinsdag 20 april 2021.
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
