Ter herinnering: 12 december 2015 werd in Parijs het Klimaatakkoord aangenomen. Die historische internationale onderhandeling droeg de naam COP21. Ondanks de dringendheid van het klimaatprobleem kregen de landen vijf jaar de tijd om zich voor te bereiden. Het Akkoord zou definitief in werking treden in november 2020 op de COP26, die in Glasgow in Schotland zou worden gehouden.
Maar toen werd Trump verkozen, die de VS uit het Akkoord terugtrok. Het gaf een schokgolf in de wereld. Veel staten en persoonlijkheden zeiden toen hun ambitie in de klimaatstrijd te verhogen. Oorspronkelijk wilden de rijke kapitalistische landen zich alleen verbinden tot een beperking van de opwarming tot een gemiddelde van 2 graden C boven de voorindustriële tijd. Nu is de eis van onder de 1,5 graad C te blijven meer algemeen. Daarna volgde ook de coronacrisis. Om corona-redenen werd de COP26 met een jaar uitgesteld. Hij zal nu plaatsvinden van 1 tot 12 november, in de 44ste en 45ste week van dit jaar.
De emissiekloof tussen wens en werkelijkheid wordt nog steeds dieper
De vijfde verjaardag van het Akkoord werd wel gevierd met een bijeenkomst van 75 landen op 12 december 2020 in Parijs. Het werd de 'Climate Ambition Summit 2020' genoemd. Antonio Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, riep op een brede coalitie te vormen om de wereld koolstofneutraal te maken tegen 2050 en al in 2030 de emissies met 45 procent omlaag te brengen t.o.v. de cijfers van 1990.
De UNEP, de klimaatorganisatie van de Verenigde Naties, kwam ook in december met haar verslag 'Emissions GAP Report 2020'. Ze stelt vast dat met optelling van de aangekondigde voornemens van de 193 landen de opwarming naar de 3 graden C gaat in plaats van 'ver onder de 2 graden' te blijven, zoals het Akkoord van Parijs stelt.
De WMO, World Meteorological Organisation, bracht het verontrustende bericht dat op 18 november het CO2 gehalte in het Mauna Loa Observatorium op Hawai, 412,19 ppm bedroeg. Elke vijf jaar steeg de concentratie op dit referentiepunt met ruim 10ppm. In 1990 bij het begin van de internationale onderhandelingen was dit nog 350 ppm, en was de doelstelling om nooit boven de 400 ppm te raken. Sinds 1990 is het broeikaseffect, de warmte instraling van de wereld met 45 procent toegenomen in plaats van gedaald, zoals de bedoeling.
Ze bespraken ook het effect van de corona-maatregelen op de broeikas emissie. Jawel, er was door de lockdown een zekere vermindering, maar niet genoeg. Het viel binnen de marge van de natuurlijke fluctuaties. Wel zouden de drastische maatregelen van de strengste lockdown als ze een jaar volgehouden werden een vermindering van 17 procent emissie opgeleverd hebben. Bij de voorstelling zei een topman van het WMO dat de klimaatverslechtering alleen kan worden tegengehouden door "een complete transformatie van onze industriële, energie- en transportsystemen."
De komende tien jaren zijn cruciaal
Al jarenlang spreken officiële organen over klimaatneutraliteit tegen 2050. Toentertijd was dit nog zo veraf, dat maatregelen steeds naar volgende generaties of ambtsperiodes werden doorgeschoven. Sinds kort is het besefdoorgedrongen dat er tussentijdse doelstellingen nodig zijn om resultaat te hebben. Het Europese Parlement stemde op 11 december vorig jaar in met een vermindering van 55 procent tegen 2030, in vergelijking met 1990. Het Verenigd Koninkrijk spreekt zelfs van 68 procent.
De verkiezing van Joe Biden leidt ertoe dat de VS weer deelneemt aan het Akkoord van Parijs. Joe Biden zei dat de VS ook voor koolstofneutraal gaat tegen 2050. Met tussenstappen van min 26 tot 28 procent tegen 2025 en min 52 procent tegen 2030. Echter wel tegenover de referentie van 2005, en niet die van 1990. China's president Xi kondigde aan dat China ook voor klimaatneutraal gaat, maar dan tegen 2060. Tien jaar later, maar wel met zware tussenstappen: min 65 procent in 2030 ten opzichte van 2005. Staatsbedrijven in de zware industrie moeten plannen voorleggen. Hoge lokale functionarissen van het Chinees energie-agentschap werden bekritiseerd dat ze nog teveel op steenkool bouwden.
Klimaatneutraal zal niet genoeg zijn
Ik wil waarschuwen voor de termen 'klimaatneutraal', 'koolstofneutraal' of 'Netto zero emissies'. Uiteraard is dat beter dan wat er nu is. Maar het is volstrekt onvoldoende, door de opgelopen achterstand. De reeds uitgestoten CO2 blijft honderden jaren nawerken. Lees de IPCC-rapporten. Om een verdere ontaarding van het klimaat tegen te gaan, zullen we ook massaal weer CO2 uit de atmosfeer moeten halen. Dat kan door herstel van vele natuurlijke ecosystemen. Dat kan door technische maatregelen waarbij CO2 uit de atmosfeer gebruikt wordt als grondstof. Dat zijn 'klimaatpositieve' maatregelen. Het moet uitgesloten worden dat die klimaatpositieve zaken als alibi of aflaat gebruikt worden voor emissies elders. Daarom kanten we ons zo tegen de organisatie van een 'koolstofmarkt' of 'emissiemarkt'. Dat wordt een strijdpunt op de COP26.
De onderhandelingen blijven een strijdtoneel tussen arm en rijk
Het jaar 2020 was globaal een van de warmste jaren ooit. Met ondraaglijke temperaturen in gematigde streken. Met orkanen waar je ze niet verwacht. Met bosbranden in de Amazone, van Australië tot in de toendra's van het hoge Noorden. Met een afwisseling van droogtes en overstromingen bijna overal.
Daarom eisen de armere landen dat de rijkere over de brug komen om de schade en het verlies dat ze lijden te compenseren. Ze eisen bovendien dat er eindelijk de 100 miljard dollar zouden komen om hen bij te staan. Een strijdpunt op de COP26 zal ook de eis zijn om de schuldenlast te verlichten. Door de hoge afbetaling van schulden, verliezen de armere landen de middelen die ze nodig hebben om klimaatpositief te worden.
Laten we verder ook niet vergeten dat de vakbonden strijden voor een sociaal rechtvaardige transitie, waarbij niemand achtergelaten wordt. Ook een strijdpunt op de COP26.
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
