Ikea-personeel ergert zich blauw en geel

Terwijl de internationale tegenstellingen het nieuws domineren, is ook binnen Nederland de afgelopen maand opnieuw genoeg gebeurd op de werkvloeren. In de vorige krant werd al kort aandacht besteed aan de situatie bij Ikea, waar Ikea Nederland probeert medewerkers af te schepen met een minimale loonsverhoging. Manifest sprak met Ikea-medewerker en partijlid Yannick over de strijd voor goede arbeidsomstandigheden: “Op dit moment zitten we halverwege de escalatieladder.”

De onderhandelingen zitten namelijk muurvast, geeft Yannick aan: “Onze cao liep eind 2024 af, maar Ikea komt met helemaal niks op tafel: een loonsverhoging van 0,4 procent in januari en 2 procent in juli.” Een aanbod waar vakbond FNV en zelfs WIM (een gele bond opgezet door het bedrijf zelf) zich blauw en geel aan ergeren. FNV eist minstens 7 procent, terwijl WIM inzet op 4,1 procent, het meest recente inflatiecijfer. “Daarnaast willen we een automatische inflatiecorrectie inbouwen”, vertelt Yannick. “Dan hoeven we niet elk jaar weer te vechten voor een minimale loonsverhoging.” Die grilligheid is het Ikea-personeel namelijk een doorn in het oog. Ze hopen dat de percentages voor een loonsverhoging op basis van individuele voortgangsgesprekken worden verhoogd en vastgelegd. “Zou je nu in dienst gaan bij Ikea, dan moet je minstens twintig jaar werken om door te groeien naar het maximumloon binnen je functieschaal. En dan moet je ook maar hopen dat je die verhoging krijgt op basis van je voortgangsgesprek.”

Ikea zelf geeft aan dat hogere lonen zouden leiden tot duurdere producten, een typisch ‘loon-prijsspiraal’ fabeltje waar Yannick doorheen prikt. “De strategie die Ikea hanteert is die van ‘marktdominantie’. Ze houden de prijzen zo laag dat ze de grootste speler blijven op de markt door meer te verkopen. Daardoor berekenen ze de kosten juist door aan hun medewerkers.” Dat zorgt niet alleen voor problemen met het salaris: “De werkdruk is nu al hoog en wordt alleen maar hoger als we meer omzet moeten draaien. Door bijvoorbeeld de 80-90-100 regeling in te voeren voor oudere medewerkers (80 procent uren, 90 procent loon, 100 procent pensioen, red.) is er minder uitval en wordt de werkdruk voor jongere collega’s niet nog hoger”, legt Yannick uit. De eisen zijn in ieder geval kraakhelder, en Yannick ziet om zich heen dat steeds meer collega’s zich organiseren. “We hebben al 25 jaar niet zo’n groot conflict gehad over arbeidsomstandigheden, dus voor veel collega’s is dit nieuw. Gelukkig vinden ze steeds vaker de weg naar de vakbond.” Dat is ook hard nodig: waar afgelopen maanden ludieke acties plaatsvonden (een grote opblaasbare FNV-badeend in Delft en het uitdelen van FNV-keycords op de werkvloer) vond afgelopen week de eerste staking plaats in Haarlem. Ikea zelf riep daarna extra werknemers op in vaste dienst, tot grote ergernis van FNV en de stakers. Uitzendkrachten inzetten als stakingsbrekers is namelijk illegaal, maar dit zijn medewerkers in vaste dienst. “Op het randje”, volgens FNV.

Waar Ikea zich wellicht kan gaan opmaken voor een pittige periode, hebben de apotheekmedewerkers laten zien dat collectief actie voeren wel degelijk voor resultaat kan zorgen. Deze groep arbeiders is de dupe van een financieel spel tussen zorgverzekeraars, overheid en apotheekeigenaren. Inmiddels hebben de ministers van Volksgezondheid en van Sociale Zaken beloofd om te bemiddelen in het conflict. Als een teken van goede wil hebben FNV en CNV aangekondigde acties voorlopig opgeschort. Niettemin weten de apotheekmedewerkers als geen ander dat zachte heelmeesters stinkende wonden maken: “We hopen het niet, maar mocht het onverhoopt toch nodig zijn, dan zullen we het actietraject gewoon weer oppakken”, stelt FNV.

In de komende maanden zal FNV ook aan de slag gaan met tal van cao-onderhandelingen; onder andere bij de NS, de sector Textielverzorging en de distributiecentra van de Albert Heijn gaat de bond in gesprek. Belangrijkste speerpunt: de 7 procent looneis moet in de cao’s worden verwerkt. Dat wil de bond doen door een loonsverhoging af te spreken die gelijk staat aan het inflatiepercentage. Het overgebleven gedeelte van die 7 procent moet worden omgezet in een vast bedrag voor elke medewerker. Deze methode moet voor een nivellerend effect zorgen volgens de vakbond, waardoor iedereen eerlijker wordt beloond in de nieuwe cao’s. Een interessante strategie, waar we de komende maanden ongetwijfeld meer over zullen horen.