Keuze voor kerncentrales is leugen en bedrog

Al dertig jaar strijden volksbewegingen voor de sluiting van de kerncentrales in Borsele in Nederland, dichtbij de Belgische grens, en in Doel en Tihange in België, dichtbij de Nederlandse grens. Het onverantwoord risico is op zich al voldoende reden om kernreactoren te weigeren.

Kernreactoren zijn fundamenteel onveilig. Denk aan de rampen van Tsjernobyl in 1986 en Fukushima in 2011. Compleet onverantwoord in onze dichtbevolkte streken. Bij een ramp zouden miljoenen mensen geëvacueerd moeten worden. Half België, half Nederland zou plat liggen, onbewoonbaar zijn voor vele generaties. Een kernramp is iets anders dan een andere grote industriële ramp. Bij brand en ontploffing vallen er ook doden, maar de schade is beperkt in de tijd en kan nadien opgeruimd worden. Radioactieve straling valt niet op te ruimen. Het is niet voor niets dat geen enkel verzekeringsmaatschappij kerncentrales wil verzekeren.

Rechtse partijen duwen verkeerde keuzes door; ga in verzet!

De Nederlandse regering koos om in Borsele de huidige kerncentrale te verlengen en er bovenop twee nieuwe te bouwen. Ondanks dat er voldoende bewijs is dat er geen technische noodzaak is.

Vlaams minister Zuhal Demir van de NVA, de grootste rechtse partij in België, was er als de kippen bij om Vlaams geld aan te bieden voor de bouw van die 2 Nederlandse kernreactoren.

Bij de vorming van de huidige Belgische regering werd in het regeerakkoord beloofd dat tegen 2025 alle 7 Belgische kernreactoren worden stopgezet. Zeker de twee scheurtjesreactoren, Doel 3 en Tihange 2, zouden eerst aan de beurt zijn. Vanuit alle rechtse partijen, zowel binnen als buiten de Belgische regering, werd een zwaar propaganda offensief gelanceerd om de centrales tientallen jaren langer open te houden. Er werd geschermd met het klimaat en het bevoorradingstekort. Veelal met een groot gebrek aan feitenkennis. Maar het pakte. De regering werd gedwongen te praten met de uitbater Electrabel, die notabene zelf al de bladzijde had omgeslagen en al had ingezet op de nucleaire uitstap. Nu kan deze multinational haar eisen stellen: de overheid laten betalen en haar verantwoordelijkheid voor de berging van kernafval ontlopen.

Kerncentrales goed voor de klimaattransitie? Dat is een leugen!

De bouw van zware kerncentrales is ook een alibi om niet te werken aan de energietransitie van het industriële productiesysteem.

Kernenergie zou CO2-vrij zijn. Het werd overal rondgebazuind. De Europese commissie nam het over, en tot onze spijt trapt een belangrijk deel van de klimaatactivisten in de val door een gebrek aan feitenkennis. Uit de koeltorens ontsnapt geen CO2, dat is waar. Maar wel in heel het voortraject om uranium uit arm erts te winnen en op te waarderen tot bruikbaar uranium. Ook in de bouw van de infrastructuur, en dan zeker ook in de verdere opslag van radioactief afval, dat eeuwen bewaakt moet worden, komt CO2 vrij.

Kernreactoren hebben geen hoge efficiëntie: van de primaire energie wordt slechts een derde omgezet in bruikbare stroom. De rest gaat verloren als warmte in de atmosfeer en in het koelwater; hier de Schelde.

Kernreactoren van 1600 MW vormen een sterk gecentraliseerde massaproductie van stroom, die niet moduleerbaar is volgens de noden. Daarom worden, voor het noodzakelijk evenwicht op het net tussen productie en afname, steeds windmolens stilgelegd.

De bouw van de 2 kernreactoren zou 12 tot 18 miljard kosten, wat nog verder kan oplopen, zoals ze in Finland ervaarden. Dat zijn enorme bedragen die aan de maatschappij onttrokken worden en niet meer beschikbaar zijn voor de energietransitie naar zon en wind en de bijbehorende infrastructuur, zoals verschillende vormen van stroomopslag in piekmomenten en voor gebruik in dalmomenten.

De keuze moet andersom zijn: energie uit zon en wind als basis nemen. Bovendien kan de bouw van hernieuwbare energie-infrastructuur bijzonder snel gaan, in enkele jaren. De bouw van kernreactoren duurt daarentegen tientallen jaren. Met de urgentie van het klimaat, zou de keuze duidelijk moeten zijn. Aangezien er rechtstreeks elektrische stroom en warmte wordt opgewekt, is de efficiëntie hoger, mits er geen of minder verlies is bij de transformatie van primaire energie naar bruikbare vormen.

Kerncentrales voor zekerheid van energiebevoorrading? Dat is bedrog!

Als kernreactoren uitvallen voor onderhoud of door incidenten, dan is dat meestal langdurig. Daar kunnen ze in België over meespreken. Hoe dan ook zal er steeds een back-up installatie nodig zijn van dezelfde grootte orde, om de stabiliteit van het stroomnet te waarborgen. Zie de artikels van de Belgische Elf Maart Beweging.

Het verrijkte uranium dat als brandstof dient, komt uit het buitenland. En ja, als er hoogverrijkt uranium nodig is, dan komt die doorgaans uit Rusland. Onafhankelijkheid van het buitenland? Dit kan enkel met energie uit zon en wind.

Betaalbaarheid voor de bevolking? Kernenergie is één van de duurste vormen van elektriciteitsproductie, die niet kan zonder een minimumprijsgarantie door de staat.

Ja, investering in zon en wind als basis van het energiesysteem, het kan!

Het vergt wel een gehele omschakeling van het denken. Het vergt een systeembenadering van de vele componenten die op elkaar inwerken. Dat botst wel met sommige private belangengroepen. De energietransitie vraagt om een democratische en collectieve benadering.

Volksverzet bloeit op tegen de nieuwe kernreactoren in Borsele

Bewoners van de Zeeuwse dorpen zijn begonnen zich te organiseren in ‘Borsele tot de kern’. Deze maand organiseren ze samen met de kennisorganisatie WISE World Information Service on Energy, een Zeeuwse informatie week om druk te zetten op de Provinciale Statenverkiezingen. Ze worden ook gesteund door ‘Stroom naar de toekomst’ die veel argumenten en achtergrond geven over een duurzame energietransitie.