KLM zoekt zondebok, grondpersoneel eist rechtvaardige cao

Het KLM-grondpersoneel heeft de stakingen voorlopig opgeschort. FNV en CNV kiezen voor bemiddeling, maar benadrukken dat het ultimatum overeind blijft: zonder structurele afspraken over koopkracht en zekerheid voor het grondpersoneel volgen nieuwe acties. “Bemiddeling werkt alleen als er ruimte is, niet als we met een pistool op het hoofd zitten”, laat FNV weten.

Dat is geen overbodige luxe. Voor de zomer kregen grondwerkers te horen dat zij er in de nieuwe cao niet op vooruit zouden gaan omdat het bedrijf in ‘zwaar weer’ zit. Tegelijkertijd keerde de KLM-top zichzelf vorstelijke bonussen uit, terwijl piloten en ander personeel de afgelopen jaren wél loonstijgingen ontvingen. Het contrast kon nauwelijks schrijnender. De bonden lieten het er niet bij zitten, zeker niet nadat de directie een principeakkoord met een aantal kleine bonden had afgesloten over een zeer karige cao. Waar eerdere stakingspogingen nog door de rechter werden verboden, staakte het grondpersoneel afgelopen maand meerdere keren. Met het oog op een grote actie op 1 oktober, stapte KLM opnieuw naar de rechter met een verhaal over ‘veiligheid’ – eerdere acties verliepen overigens compleet veilig – maar die vlieger ging niet op. In een toenaderingspoging gaan KLM en de bonden komende maand samen met een bemiddelaar proberen tot een eerlijke cao te komen. Lukt dat niet, volgen opnieuw acties.

Niettemin is de kou nog niet uit de lucht: in een slinkse poging om de publieke opinie tegen de stakers te keren probeert de KLM de aandacht te verleggen: het vertrek van partners Delta en Air France bij de bagageafhandeling van hun vluchten zou een direct gevolg zijn van de acties. FNV bestrijdt dat fel: “We hebben de Delta-vluchten de afgelopen weken telkens keurig afgehandeld, ook op dagen dat er gestaakt werd. Ze zoeken gewoon naar de goedkoopste afhandelaar”, vertelde een woordvoerder aan AD. Zijn CNV-collega bevestigt dat er al maanden ‘performanceproblemen’ bij de afhandeling van vliegtuigen van Air France en Delta zijn. De kwestie speelt dus al langer en niet sinds het begin van de acties. Tot 1 november krijgt de KLM-directie de kans om met echte oplossingen te komen. Lukt dat niet, dan kan de luchtvaartmaatschappij zich opmaken voor nieuwe acties en grotere problemen. Want zonder grondpersoneel stijgt er geen toestel op en kan er geen vliegtuig landen.

Waar KLM-medewerkers strijden voor hun welverdiende cao, krijgen honderdduizenden andere arbeiders in Nederland te maken met een nieuw belastingdienstgeintje op hun loonstrook: de BuffelBoete. Sinds januari 2025 betalen zo’n 800.000 werknemers met een bruto maandinkomen tussen de 900 en 2000 euro tientallen euro’s méér belasting dan in 2024. Voor de meeste mensen betekent dat een verlies van 400 euro per jaar, oplopend tot 600 euro in 2026: denk aan zorgverleners, schoonmakers, distributiewerkers en winkelpersoneel. Tijdens de coronacrisis kregen deze ‘onmisbare werkers’ nog applaus vanaf het balkon, nu een financiële trap na.

Het kabinet – inmiddels dubbel-demissionair maar nog altijd daadkrachtig wanneer het tijd is om cadeautjes aan de kapitalisten uit te delen – noemt dit een ‘rechtvaardige herverdeling’. Premier Schoof beweerde zelfs met droge ogen dat ‘niemand erop achteruit zou gaan’. In werkelijkheid vloeit 1,5 miljard naar de rijksten, betaald door mensen die nauwelijks rondkomen door een verlaging van arbeidskorting en heffingskorting voor de laagste inkomens. Parttimers worden extra geraakt. Wie zorgt voor kinderen of ouders, wordt afgestraft met hogere lasten. “Veel mensen weten niet eens dat zij geraakt worden door de Buffelboete’, stelt FNV-bestuurder Linda Vermeulen. “Zij merken alleen dat er aan het eind van de maand minder of zelfs helemaal geen geld overblijft, zonder dat duidelijk is waarom.”

Officieel is de BuffelBoete bedoeld als ‘prikkel’ om meer uren te maken, maar feitelijk is het een verdeel-en-heersoperatie volgens FNV: waar voltijds- en deeltijdswerkers naar elkaar wijzen omdat de ene groep iets meer gaat verdienen zogenaamd ten koste van de andere groep, kijkt de kapitalistische klasse lachend toe hoe ze 1,5 miljard euro extra binnen harken dankzij cadeautjes zoals belastingvrij aankopen van eigen bedrijfsaandelen, en directeur-grootaandeelhouders die minder belasting hoeven te betalen. FNV voerde onder andere op Prinsjesdag en later in september in Groningen al actie tegen de BuffelBoete, maar beseft zich goed dat meer acties nodig zijn vanuit de vakbeweging en de arbeidersklasse. Want de BuffelBoete is geen rekenfoutje van de belastingdienst of een natuurlijk fenomeen wat we nu eenmaal moeten accepteren met zijn allen. Het structureel benadelen van de armste lagen van de werkende bevolking ten gunste van de rijksten zijn politieke keuzes die kunnen worden aangevochten en teruggedraaid.