Macht van de arbeidersklasse in de strijd tegen fascisme en imperialisme

De onderstaande bijdrage voor de herdenking van de Februaristaking, voorgedragen namens de Commissie Bedrijven- en vakbondswerk, gaat nader in op de lessen van de Februaristaking voor de arbeidersbeweging.

Op internationaal vlak nemen de tegenstellingen tussen imperialistische machtsblokken toe terwijl ze onderling strijden om de controle over markten, grondstoffen, transportroutes en invloedssferen. Dit zien we terug in de proxyoorlog tussen Oekraïne en Rusland, in de oorlog en genocide in Palestina, in de recente bombardementen op Jemen, Syrië en Irak door NAVO-leden, en in de oorlog in Sudan. Maar ook in de uistpraken van de secretaris-generaal en de voorzitter van het Militair Comité van de NAVO en generaals uit allerlei Europese landen die sinds kort publiekelijk oproepen tot de voorbereiding op decennia aan conflicten, op het versterken van de oorlogsindustrie en de nationale defensie. De hongerige moordmachine van het kapitaal begint zich warm te draaien voor het verslinden van nog meer mens en milieu.Ook in de politiek zien we dat deze imperialistische tegenstellingen niet te onderschatten gevolgen hebben. In veel landen zien we de versterking van reactionaire en expliciet fascistische krachten, bijvoorbeeld in Spanje, Portugal, Frankrijk en Duitsland. Dit zien we ook in Nederland. Zo heeft de PVV, een partij steunend op fascistoïde ideeën, de hoofdrol weten te grijpen bij de laatste verkiezingen.

Het belang

Tegenover deze ontwikkelingen kunnen wij als individuen weinig doen. Alleen al tegenover de eigen baas staan we als individuele arbeider zwak. Maar er zijn vele arbeiders! En ondanks de vele verschillen binnen de arbeidersklasse kunnen we deze gewelddadige ontwikkelingen samen aan. Ieder van ons, elke arbeider, heeft belang bij de strijd tegen imperialisme en fascisme. Imperialisme en fascisme verschijnen op een bepaald punt in de ontwikkeling van de maatschappij. Het imperialisme verscheen na een proces binnen de ontwikkeling van het kapitalisme waarbij, als een gevolg van vrije markt concurrentie, het bezit van industrie en banken in handen kwam van een steeds kleiner wordend groepje mensen. Met als gevolg een samensmelting van de twee sectoren en een verstrengeling van hun eigenaren welke als verslaafden nog grotere winst gingen najagen. Dit deden ze in eigen land, maar ook door de rest van de wereld onder te verdelen op basis van hun invloed. Invloeden botsen, met allerlei conflicten tot gevolg. De Eerste Wereldoorlog werd zo de eerste imperialistische oorlog in een tot nu toe hele reeks. Deze oorlogen leidden tot enorm verzet vanuit de georganiseerde arbeidersklasse, de klassenstrijd stond op het scherpst van de snede. Als reactie hierop deed het liberale kapitalisme zijn masker af: het fascisme kwam op. Wanneer de schijn van onder andere democratie en vrijheid van meningsuiting niet meer genoeg zijn om de kapitalisten tegen het eigen volk te beschermen trekt het fascisme de handschoenen uit. Het beschermt kapitaal niet met wortel en stok maar middels dodelijk geweld.

Ondanks de verschillen tussen imperialisme en fascisme zijn ze beiden, in de economische kern, het kapitalisme. Een maatschappijvorm waar wij als arbeiders moeten werken voor ons dagelijks brood en de kapitalisten rijk worden door een deel van de door onze gecreëerde waarde voor zichzelf te houden. Een maatschappijvorm die, als het zijn gang mag gaan, alles wat leeft opoffert voor een hogere winst, zo ook het milieu. Een maatschappijvorm die ons fascisme, oorlog en globale milieuverandering biedt is een maatschappij waar elke arbeider, ongeacht onderlinge verschillen, een belang heeft dat deze wordt omvergeworpen. De arbeidersklasse heeft niet alleen belang bij het omverwerpen van het kapitalisme, maar is ook de enige die dit kan. Juist als arbeiders, zonder hen stellen de kapitalisten niets voor. De miljarden werkende mensen die de wereld maken, tegenover een handje vol kapitalisten die over onze ruggen rijk worden en ons misleiden. Zij zijn afhankelijk van ons en onze arbeid. Dat is onze kracht. Door ons samen te voegen kunnen we betere arbeidsomstandigheden realiseren, het fascisme vernietigen, een einde brengen aan imperialistische oorlogen en het kapitalisme vervangen met een andere maatschappijvorm: het socialisme-communisme. Een einde aan onnodig leed, de redding van de mensheid zelf, deze historische progressieve rol is er een van de arbeidersklasse. Alleen zij biedt uitkomst. Het benutten van deze machtige positie vereist het vermogen van de arbeidersklasse om specifiek voor hun eigen belangen en georganiseerd op te treden. Dit vermogen en de machtsopbouw van de arbeidersklasse vragen om een groep arbeiders die een voortrekkersrol hierin nemen, de communistische partij.

De geschiedenis, ook in eigen land, leert ons dat de strijd van arbeidersklasse onder leiding van de communistische partij tegen het kapitalisme en daaraan verbonden tegen het fascisme en imperialisme, zal worden tegengewerkt door de staat en ieder die het kapitalisme in stand wil houden. Of zij hierin nu hun eigen klassenbelang volgen of de illusie ervan. Aanvallen van de kapitalisten zullen pogen de arbeidersklasse te onderdrukken, tegen elkaar uit te spelen, of middels anticommunisme de strijd geheel te laten staken. Juist hierom is de machtsopbouw van onze arbeidersklasse tegen fascisme en imperialisme van groots belang. Door op de werkvloer, op de scholen en in de buurten op te komen voor de belangen van de arbeidersklasse smeden wij duurzame onderlinge banden, creëren we klassenbewustzijn, waardoor wij samen stand kunnen houden tegen de aanvallen van zij die de wereld reduceren tot een rokende vlammenzee. In de vorige eeuw was het dit klassenbewustzijn dat in Nederland bijdroeg aan de strijd tegen fascisme. Al vanaf de jaren twintig, toen in Italië de fascisten de macht overnamen wees de CPN erop dat de fascisten steun kregen van het grootkapitaal, grootgrondbezitters en andere reactionaire krachten. De CPN bleef erop wijzen dat fascisme ook in Nederland mogelijk was.

Februaristaking als historisch voorbeeld

Uiteindelijk bracht de Duitse bezetter met hun invasie het fascisme ook naar Nederland. De arbeidersstrijd tegen fascisme nam nog grote proporties aan. De Februaristaking, 25 en 26 februari 1941, is een historisch voorbeeld van de arbeidersklasse die haar macht inzette. Een staking die niet spontaan ontstond in de wijken van Amsterdam, maar een bewuste zet was van haar voortrekkers. Van één partij die het lukte deze woede aan te voelen, te bundelen aan de bredere strijd en vervolgens te vertalen in eenheid van verzet. Een partij die dit überhaupt kon door zich al jaren boven- en ondergronds in te zetten aan de machtsopbouw van de arbeidersklasse, het vooroorlogse werk van de bedrijfscellen, waarin de communisten zich hadden opgeworpen als verdedigers van de arbeidersklasse bij o.a. de Amsterdamse ambtenaren, havens en werkverschaffing; die zich inzette tegen racisme, kolonialisme en werkeloosheid; een partij die de praktijkervaring kende van de gevluchte kameraden uit Duitsland via de Rode Hulp, de strijd in de Internationale Brigades tijdens de Spaanse burgeroorlog en de theorie over het fascisme begreep vanuit de Comintern. Hiermee positioneerde de CPN zich als dé partij om de Februaristaking te kunnen organiseren. Als leidende kracht in het verzet. Ondanks al haar pogingen om klassenstrijd met rassenstrijd te vervangen, bleken de Duitse en Nederlandse fascisten niet in staat het verzet van de arbeiders- en sociale beweging te breken, noch die van de eenheid van joden en niet-joden. De Februaristaking zorgde ervoor dat Nederland niet meer zomaar kon worden ingelijfd bij Nazi-Duitsland. Nederlandse mannen konden niet het Duitse leger ingestuurd worden en boeren konden niet gedwongen worden om te verhuizen naar Oost-Europa om het land daar te ‘germaniseren’ nadat de voormalige inwoners vermoord of verdreven waren door de legers van de Duitse fascisten. De Februaristaking liet het belang van de machtsopbouw van de arbeidersklasse zien in de strijd tegen het fascisme en imperialisme. Alleen dankzij deze machtsopbouw kon zij plaatsvinden.

Arbeidersmacht in het hier en nu

In navolging van de CPN en de Februaristaking als historisch voorbeeld is het nu aan de NCPN en CJB om haar voorhoederol te kunnen vervullen, te werken aan de machtsopbouw van de arbeidersklasse tegen de versterkende fascistische krachten en het moordlustige imperialisme. De NCPN en CJB hebben de afgelopen jaren stappen gezet in het organiseren van acties voor vrede. We strijden tegen iedere betrokkenheid van de Nederlandse staat bij de plannen van de imperialisten. Nederlandse militairen hebben niets te zoeken buiten de Nederlandse grenzen. We verzetten ons tegen militarisering en bewapening, tegen het lidmaatschap van NAVO. Zo stonden we laatst nog bij de vliegbasis in Woensdrecht, om te protesteren tegen F-35 onderdelen die aan Israël worden geleverd om daar gebruikt te worden in de genocide in Gaza. De strijd voor vrede en tegen oorlog kan niet succesvol zijn zonder een machtige arbeidersklasse. Daarom richten we onze pijlen op het opbouwen van deze macht. De basis van deze machtsopbouw is het bedrijvenwerk, waarbij we als communisten wortelen op de werkplekken, met collega’s praten, problemen aankaarten. Zo kunnen collega’s georganiseerd worden in de vakbond, betrokken raken bij de klassenstrijd en gaan sympathiseren met de NCPN en CJB. We gaan het gesprek aan over alle maatschappelijke kwesties die hen bezighouden en proberen hen waar mogelijk te mobiliseren voor acties op andere maatschappelijke kwesties, zoals oorlog, discriminatie en aantasting van de natuur. Op die manier bevorderen we naast klassenbewustzijn ook het communistische bewustzijn en werken we toe naar de mogelijkheid van het organiseren van collega’s in de CJB en afdelingen op het niveau van bedrijven. Ditzelfde zal verder moeten gebeuren binnen het studentenwerk waarmee we studenten uit de arbeidersklasse klaarstomen voor de strijd in de bedrijven.

Voor het vervullen van deze rol zullen de NCPN en CJB blijvend versterkt moeten worden met de voortrekkers, de leiders, uit de arbeidersklasse en met sympathisanten. Sluit u aan! De geschiedenis bewijst dat we deze rol samen kunnen vervullen, de CPN heeft het ons voorgedaan. Laten we bescheiden, maar met trots in haar voetsporen treden en onze arbeidersklasse gezamenlijk kracht inblazen. Samen kunnen wij het fascisme bestrijden en een einde brengen aan imperialistische oorlogen, kunnen wij de mensheid van haar ketenen bevrijden. Breekt de rijen mede-arbeiders, hier is uw kamp!

Luuk is lid van de Commissie Bedrijven- en Vakbondswerk van de NCPN en CJB.