‘Natuurrampen’ en 'arbeidsongevallen'

Het was te verwachten. Na de vernietigende bosbranden van de zomer (zie Manifest 7) volgden in september de overstromingen. Een al jaren gebruikelijk verschijnsel, maar dit jaar was het wel heel erg. Geen wonder, want waar bosbranden toenemen, worden ook overstromingen steeds erger. De provincie Thessalië, dat voor een derde van de Griekse landbouwproductie zorgt, zal de komende jaren niet meer kunnen produceren. De streek is onleefbaar geworden als gevolg van de overstromingen en wat er zichtbaar werd, nadat het water gezakt was en huizen weer boven water kwamen, tart alle beschrijvingen.

Duizenden dode dieren in staat van ontbinding moesten opgeruimd worden om een sanitaire bom te vermijden. Desondanks waren er nog vele besmettingen. De stank was niet te harden. Het woord Thessalië betekent “waar vroeger zee was”. Het was een groot meer dat zich verenigde met het zeewater. In de Oudheid had men daar een waterafvoersysteem. Tegenwoordig niet. Een minister zei uiterst cynisch iets in de trant van: ‘zie je wel, er waren altijd al overstromingen’. Maar als die kennis er al was en men in de Oudheid een oplossing had, waarom dan nu niet? Dit werd dan ook het onderwerp van een hevige confrontatie.

Een onthullend document bracht aan het licht dat er miljoenen beschikbaar waren gesteld voor werken voor overstromingspreventie. Wat er met dat geld gebeurd is, wordt niet hardop gezegd, maar het is in elk geval niet gebruikt ter bescherming tegen eventuele overstromingen. Van de 271 miljoen van het Technische Programma voor de Regio Thessalië was slechts 5,5 miljoen bestemd voor overstromingen, waarvan 4,5 miljoen voor het herstel van oudere rampen. De begroting voor de werken die onder de ESPA vallen (Partner Akkoord voor Ontwikkeling, onderdeel van de Europese Structuurfondsen) voor de periode 2014-2020 was ruim 2,17 miljard euro, waarvan 24,3% bestemd was voor technische werken en infrastructuur en daarvan slechts 0,58% voor klimaatverandering en preventie!

Er is oneindig veel meer dat erop wijst dat het winstcriterium voor grote bedrijven een reeks van noodzakelijke werken voor de infrastructuur ‘niet ontvankelijk’ maakt voor Europese financiering, om in de terminologie van de EU te blijven. Er is geen ruimte om in dit artikel verder in te gaan op de talloze voorbeelden van financiering van grote belangen ten koste van rampenbescherming en/of -preventie. Dus ten gunste van de bevolking, die gedurende een paar uur getuige was van de vernietiging van alles dat zij in hun leven opgebouwd hadden.

Uit de formulering van bovengenoemd document blijkt duidelijk, dat de oorzaak van de ramp niet de klimaatsverandering is, maar de afwezigheid van werken voor overstromingspreventie. Door de regering wordt constant gehamerd op het klimaat en nog eens het klimaat als oorzaak van alles. Die verandering is er natuurlijk wel, maar dan toch veroorzaakt (al een paar eeuwen lang) door een kapitalistische rooftocht ten koste van moeder natuur met nu ook ‘groene roofvogels’ (een term van de krant Rizospastis die wijst op de echte bedoelingen van de veelgeprezen overgang naar groene energie).

Thessalië is dus doodgewoon aan haar lot overgelaten. Hetzelfde geldt voor het vorig jaar half verbrande (ook dit jaar ging er weer een mooi stuk bos in vlammen op) Euboia (Evia met de nieuwgriekse uitspraak). Ook daar stortten alle beloften en aankondigingen omtrent overstromingsbescherming in als een kaartenhuis. Kortom: alles was bekend bij de overheid. Het mag duidelijk geworden zijn waarom in de titel van dit artikel het woord ‘natuurramp’ tussen aanhalingstekens staat.

Een record aantal doden

Hetzelfde geldt voor het woord ‘arbeidsongeval’ door de communisten altijd als ‘arbeidsmisdaad’ bestempeld. Volgens het rapport van de Bond van Informatica en Communicatie Bedrijven voor de periode 2018-2022, hebben er 55.590 ‘ongelukken’ op de werkplek plaatsgevonden, waarvan 460 met dodelijke afloop. Er is elk jaar sprake van een stijging. In 2021 zijn zo 100 werknemers op hun werk gestorven door een ‘ongeluk’ en 103 in 2022. Voor het eerst sinds 2009 meer dan 100. Dit officiële cijfer geeft maar een fractie van de realiteit weer, want de sterfgevallen als gevolg van beroepsziektes tellen niet mee. Die worden in Griekenland niet eens geregistreerd. Verder worden een aantal gevallen niet opgegeven, omdat ze niet onder de bevoegdheid van de Arbeidsinspectie vallen, zoals bijvoorbeeld de ‘ongelukken’ in mijnen.

De Arbeidsinspectie is zwaar onderbezet. Ondanks alle inspanningen kunnen de mensen die daar werken niet alles effectief controleren. Ook hebben ze te weinig materiële middelen ter beschikking. Zo hebben werkgevers vrij spel. Het werken in ploegendiensten en deeltijd bleken enorm toegenomen. Dat is niets nieuws. Griekenland is daarin niet het enige land, maar de omstandigheden waaronder er gewerkt wordt, en voor hoeveel geld verschillen wel van land tot land. Tegenover de 100 nieuwe tewerkgestelden staan 95 ontslagen. Ondanks het feit dat het aantal bedrijven is toegenomen, is het aantal arbeidsinspecteurs dat nauwelijks. Volgens het rapport waren er in 2022 meer dan 277.000 bedrijven, die gecontroleerd moeten worden door 249 inspecteurs voor gezondheid en veiligheid op de werkplek en 387 inspecteurs voor arbeidsrelaties. Dat zijn er in totaal 18 meer dan in 2017. Op grond van die gegevens kan elk van die 277.000 bedrijven maar eens in de tien jaar gecontroleerd worden op handhaving van gezondheids- en veiligheidsmaatregelen en eens in de zeven-en-een-half jaar op arbeidsrelaties!

Daarbij komt nog dat de instelling arbeidsartsen stelselmatig ondermijnd gezien ook artsen met niet relevante specialisaties op de werkplek afgestuurd worden. Maar de belangrijkste oorzaak voor de ondermijning van de gezondheid van de werkende mens zijn de steeds groeiende werkdagen, die in Griekenland vaak al 13 uur bedragen, overwegend zonder betaling van overuren, die geen overuren meer heten. Vooral in de sector toerisme is de werknemer een slecht betaalde ‘galeislaaf’ geworden met een meestal tot in het oneindige uitlopende arbeidsdag. Daar wordt geen grens aan gesteld.

Werknemers worden heen en weer gesleurd tussen verschillende bedrijven om hun salaris aan te vullen. Vaak staan ze elk moment van hun leven ter beschikking van de werkgevers die hen op het laatste moment kunnen berichten om de volgende dag ergens te gaan werken. Bedrijven met afdelingen of filialen op verschillende plekken, steden of zelfs provincies kunnen werknemers van hot naar her sturen. Vaak is er nauwelijks genoeg tijd om op die andere plek te komen. Op 21 september jl. vond dan ook een grote staking plaats over het hele land tegen een nieuw wetsontwerp dat al deze praktijken legaal zal maken.

De ‘nieuwe’ orde en haar tegenpool

De regering beweert dat met dit nieuwe wetsontwerp: zij orde schept in een toch al bestaande situatie; de werknemer kan kiezen en niemand wordt gedwongen; het recht op werk wordt gegarandeerd, terwijl het recht op staken sowieso al wettelijk is vastgelegd; doet wat de EU voorziet. Het is toch niet mogelijk dat de EU slavernij en barbarij bevordert?

De beweringen zijn makkelijk te ontkrachten. Die ‘orde’ is duidelijk een smoes, want de chaos in de samenleving en in het leven van het gros van de bevolking groeit. Een werknemer kiest niet, want die kan allang niet meer rondkomen met acht uur werk of met één baan. De noodzaak tot overleven van een gezin is geen kwestie van keus. Bij dat ‘recht op werk’ zit een addertje onder het gras. Staken wordt door de overheid gekenschetst als geweld. Ook wil zij verhinderen dat stakers niet-stakers verhinderen naar hun werk te gaan, wat een door het PAME (klassengeoriënteerd front in de vakbeweging, red.) toegepaste praktijk is. Het nieuwe wetsontwerp stelt het door de werkgevers opgezette stakingsbrekingsmechanisme voor als het ‘slachtoffer’ van stakingen en daarmee natuurlijk ook de werknemers die niet willen staken. Wat de EU betreft: Nea Dimokratia en Syriza stemden voor 50% van dezelfde wetsontwerpen. Als excuus wordt genoemd dat het in de meeste gevallen om EU-richtlijnen gaat. Net alsof die per definitie gunstig voor de bevolking zijn. Nee, het Europa van de kapitaalkrachtigen kan niet barbaars zijn, noch slavernij bevorderen. Een blik op de geschiedenis van het continent kan iedereen tot andere gedachten brengen…

De EU is een gemeenschappelijk uitgangspunt. De meeste hervormingen die de rechten van de werkers afbreken zijn door de EU ondertekend. Dat neemt niet weg dat de toepassing van land tot land verschilt, soms zelfs sterk. Dat hangt af van hetgeen tientallen jaren geleden al bereikt was, maar ook van de houding van vakbonden. Griekenland is een recordland wat corruptie en volksbedrog betreft, maar bezit ook in hogere mate dan de andere Europese landen een sterke, incorrupte, goed georganiseerde tegenpool tegen al deze ontwikkelingen: de Communistische Partij met haar onverschrokken geschiedenis en een groeiende dynamiek in de Griekse samenleving.