Opening viering 30 jaar NCPN

Inleiding namens Partijbestuur op de viering dertig jaar NCPN, door Aris.

Beste kameraden en aanwezigen,

Namens het Partijbestuur wil ik jullie van harte welkom heten. Vandaag vieren we het dertigjarig bestaan van onze partij, de Nieuwe Communistische Partij van Nederland. Dertig jaar waarin we als partij veel strijd hebben geleverd op uiteenlopende thema’s. Strijd om de constante aanvallen op het levenspeil van de bevolking af te wenden en de wereld tot een betere plek te maken.

En die strijd is broodnodig! In 1991 werd besloten de Communistische Partij van Nederland op te heffen door de reformisten die de overhand hadden gekregen. Al eerder in de jaren ’80 hield de CPN eigenlijk op een communistische partij te zijn, aangezien het marxisme-leninisme overboord werd gegooid. Een communistische partij was niet meer nodig, zo vonden de opportunisten. Maar nu, dertig jaar later, tonen de ontwikkelingen steeds meer het belang van een sterke communistische partij. Want we zien allemaal dat de problemen voor de mensen uit de arbeidersklasse zich opstapelen.

Toenemende strijdbaarheid

Hoewel de arbeidersbeweging over het algemeen nog relatief zwak is, zijn er de afgelopen tijd steeds meer signalen, dat de werkende klasse niet langer genoegen neemt met de constante achteruitgang en het almaar moeten inleveren. Er is toenemende strijdbaarheid te merken. Dat laten de recente stakingen zien bij de spoorwegen, het streekvervoer en de handel. Ook in de andere sectoren wordt geknokt voor cao’s, loonsverhoging en rechten.

Dit zien we niet alleen in Nederland. Afgelopen woensdag nog, waren er nationale stakingen in België en in Griekenland, in navolging van eerdere stakingen in verschillende sectoren. Donderdag werd er gestaakt in een hele reeks sectoren in Frankrijk, met demonstraties in het hele land. In Groot-Brittannië wordt een stakingsstrijd gevoerd door werkers in het vervoer, de verpleging en de logistiek. Ook in bijvoorbeeld Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland zijn er stakingen en andere acties gaande in allerlei sectoren.

Het is niet toevallig dat werkers in de verschillende sectoren en landen strijd leveren. Die strijd is immers hard nodig. Steeds meer mensen zitten in de knel. Het wordt steeds moeilijker om de eindjes aan elkaar te knopen. De gemiddelde loonstijging loopt ver achter op de inflatie. Daarbij komen de uit de pan gerezen prijzen voor gas en energie. De tekorten aan woningen en de idioothoge huren, die soms wel het halve inkomen opslokken. Al die problemen komen bovenop de achteruitgang en de afbraak van publieke voorzieningen en arbeidsrechten die al veel langer aan de gang is.

De huidige regering en haar voorgangers hebben samen met de Europese Unie het beleid uitgestippeld dat deze problemen mede gecreëerd heeft. De energiemarkt is door hen geliberaliseerd en zij hebben de keuzes gemaakt waardoor er afhankelijkheid van geïmporteerde bronnen is. De inflatie is slechts de keerzijde van het beleid van de EU en de regering om vele miljarden in de economie te pompen als antwoord op de kapitalistische economische crisis van 2020, en op wat kruimels na zijn die miljarden in de zakken van het grootkapitaal verdwenen. De wooncrisis heeft haar oorzaak in het beleid om de volkshuisvesting compleet over te laten aan de markt. De publieke voorzieningen zijn door de EU en de achtereenvolgende regeringen wegbezuinigd, gecommercialiseerd en geprivatiseerd. Met als gevolg de afbraak van het sociale zekerheidsstelsel en het publieke pensioenstelsel, evenals de commercialisering van de zorg en het onderwijs die steeds minder toegankelijk worden.

Nieuwe crisis en het 'groene' beleid van de kapitalistenklasse

Ondertussen zijn er indicaties dat er een nieuwe kapitalistische economische crisis op de loer ligt. Ook burgerlijke economen en financiële instellingen uiten daarover hun zorgen. De economische crisis betekent in het kapitalisme nog verdere verscherping van de internationale concurrentie en de conflicten, en ook toenemende problemen voor de bevolking in ons land.

Als we kijken naar de strategie van de EU voor de komende jaren, waar de zogenaamde ‘European Green Deal’ een belangrijk onderdeel van is, en de plannen van de regering in het regeerakkoord, dan is het kenmerkend dat ze hun beleid verpakken onder de mantel van de ‘groene transitie’ en ‘verduurzaming’. De aantasting van het milieu, waaronder de verandering van het klimaat, is een reëel probleem. Maar het wordt door de regering en de EU slechts als voorwendsel gebruikt voor verder afbraakbeleid. De verarming van de arbeidersklasse neemt toe, en ze gebruiken de ‘groene transitie’ als voorwendsel zodat mensen dat accepteren. We moeten minder eten, rijden en douchen en de verwarming moet uit, en daar worden hippe woorden op geplakt zoals ‘consuminderen’ en ‘degrowth’. En ondertussen gaat het grootkapitaal vrolijk door met de aantasting van het milieu op steeds grotere schaal.

De ‘groene transitie’ is het voorwendsel om het grootkapitaal met miljarden te subsidiëren voor zogenaamd ‘groene’ investeringen, die vaak helemaal niet zo groen zijn. Zelfs technologieën die oplossingen kunnen bieden voor reële problemen, zoals windmolens, zonnepanelen en batterijen, worden door het kapitalisme oorzaken van problemen. Zo vindt in Europa momenteel op grote schaal ontbossing en aantasting van beschermde natuurgebieden plaats voor het plaatsen van windmolen- en zonnepanelenparken. Het winnen van lithium voor batterijen gaat gepaard met water- en grondvervuiling.

Dit gebeurt omdat deze technologieën niet worden toegepast op een centraal geplande wijze, met als criteria wat goed is voor de mens en zijn omgeving, maar via de markt en met als criterium hoe deze zogenaamd ‘groene’ bedrijven de hoogste winst kunnen pakken. De winsten van het grootkapitaal – dat is het kompas waarmee de Europese Unie en de Nederlandse regering hun beleid uitstippelen, en zolang de economie in handen is van private eigenaren, zolang het kapitalisme overeind blijft, zal dat ook zo blijven.

Tegenstellingen van het kapitalisme

De oplossing voor de problemen waarmee de werkende klasse wordt geconfronteerd, is dan ook niet een andere regering. Landen met sociaaldemocratische, ‘groene’ of zogenaamd ‘links-radicale’ regeringen, bewandelen immers hetzelfde pad. Ondanks allerlei verschillen, zien we in heel Europa dat de richting hetzelfde is: achteruitgang.

De ontwikkeling van de technologie en de wetenschap bieden steeds meer mogelijkheden om te voorzien in behoeften en mensen minder te laten werken, terwijl de werkende klasse er juist op achteruit gaat, steeds meer moet inleveren, en steeds langer en harder moet werken. Dat is een tegenstelling die het kapitalisme voortbrengt. De welvaart neemt toe, maar tegelijkertijd ook de verarming.

De bron van die tegenstelling is het private eigendom van de productiemiddelen. Het feit dat fabrieken, havens, kantoren, alles wat nodig is om welvaart voort te brengen, in handen is van private eigenaren, de kapitalistenklasse. Het private eigendom stelt de kapitalistenklasse in staat om zich te verrijken over de rug van de werkende mensen die met hun arbeid de rijkdom voortbrengen.

Met haar strijd kan de arbeidersklasse wel degelijk verbeteringen afdwingen. De stakingen en acties van de afgelopen periode bieden hoop en perspectief. De communisten, de NCPN’ers en CJB’ers, zijn de afgelopen tijd steeds zichtbaarder aanwezig in de beweging, in de vakbondsstrijd, de strijd voor hoger minimumloon, de strijd tegen het schuldenstelsel voor studenten, de woonprotesten, acties tegen discriminatie van of geweld tegen vrouwen of minderheden uit de arbeidersklasse.

Binnen die bewegingen is het contrast te zien, tussen enerzijds de communisten die zich onvermoeibaar inzetten voor de belangen van de werkende mensen, en anderzijds de politieke partijen die enkel aan bewegingen deelnemen voor het eigen gewin, om die voor hun eigen kar te spannen en zodra de verkiezingen geweest zijn de boel laten vallen.

Voor de versterking van de beweging, op een klassengeoriënteerde lijn en op niet een lijn van klassencollaboratie, is de versterking van de communistische partij en jongerenbeweging van het grootste belang. Wij zullen in ieder geval al onze krachten inzetten om de strijd van de arbeidersklasse te versterken!

Komende weken zullen partij- en CJB-afdelingen in het hele land posters plakken, met een duidelijke boodschap voor de mensen: we moeten niet accepteren dat onze koopkracht omlaag gaat en hun winsten omhoog! Door het kapitaal te breken, kunnen we het tij keren!

***

Internationale ontwikkelingen

De ontwikkelingen in Nederland kunnen we niet los zien van de zeer zorgwekkende internationale ontwikkelingen.

In Oekraïne worden al sinds 2014 duizenden mensenlevens opgeofferd in een conflict, dat verder escaleerde met de invasie door de Russische federatie in februari. De VS, NAVO en EU gooien constant olie op het vuur, door het leveren van enorme hoeveelheden wapens en ander militair materieel, huurlingen, militaire trainingen en financiële steun aan het reactionaire regime in Kiev.

We moeten geen illusies hebben over het karakter van deze oorlog. De VS, NAVO en EU bemoeien zich niet met Oekraïne omdat zij zich bekommeren om de ‘vrijheid’ of ‘zelfbeschikking’ van de Oekraïense bevolking. Maar ook Rusland, dat tegenwoordig een kapitalistisch land is, voert de oorlog niet voor de ‘zelfbeschikking’ van Russischsprekende bevolkingsgroepen, ‘denazificatie’ of ‘strijd tegen fascisme’ – alsof ze zelf niet gebruikmaken van reactionaire groepen. Dit zijn slechts voorwendselen. Beide zijdes vertegenwoordigen de belangen van hun monopolies, die concurreren voor de controle over grondgebieden, markten, grondstoffen, transportroutes en invloedsferen. Het betreft een imperialistische oorlog; dat wil zeggen een oorlog die wordt gevoerd voor de belangen van de monopolies.

De grootschalige bewapening, militarisering en uitbreiding van de NAVO, waar de ook de Nederlandse regering enorme bedragen voor heeft uitgetrokken, dragen niet bij aan de beëindiging van het conflict. Ook garanderen ze niet de veiligheid van de bevolking in de lidstaten. In tegendeel! Zulke ontwikkelingen gooien juist olie op het vuur. De Nederlandse regering is medeverantwoordelijk voor het bloedvergieten, door het sturen van vele miljoenen aan wapens, en door troepen, marineschepen en straaljagers te sturen naar Oost-Europa, Scandinavië en de Middellandse Zee.

Als NCPN strijden we tegen imperialistische oorlogen en interventies. Tegen imperialistische verbonden zoals de NAVO en de EU. Tegen deelname van Nederland aan oorlogen en interventies. Nederlandse troepen hebben niets te zoeken buiten onze landsgrenzen.

Ook elders in de wereld zijn er brandhaarden. Zorgwekkend zijn de spanningen rondom Taiwan en de Stille Oceaan. Die spanningen tonen de verscherping van de tegenstellingen tussen de VS en China, aangezien China een steeds grotere concurrent is voor de VS.

De spanningen en oorlogen zijn een onvermijdelijk gevolg van imperialisme, het kapitalisme dat zich in zijn laatste stadium bevindt, waarin monopolies de economie domineren. Het kapitalisme kenmerkt zich door ongelijkmatige ontwikkeling van landen, die daardoor steeds opnieuw in conflict komen voor de herverdeling van de taart. Bovendien voedt het kapitalisme ook constant reactionaire krachten, zoals racistische en zelfs fascistische organisaties en politieke partijen, waar we ook in Nederland ondertussen een hele reeks van hebben. De reactionaire trend zien we ook terug in de druk op de rechten van vrouwen en allerlei minderheden in veel landen.

Hoog de internationale solidariteit!

Over de hele wereld betekent het imperialisme voor de mensen uit de arbeidersklasse niets anders dan onderdrukking, oorlog en reactie. Solidariteit is ons wapen tegen het imperialisme.

Solidariteit met alle volkeren die lijden onder imperialistische oorlogen, waarbij duizenden mensenlevens verloren gaan, miljoenen moeten vluchtelingen en enorme verwoestingen worden aangericht. Solidariteit met de bevolking van Iran, waar de mensen massaal de straat op zijn gegaan tegen het reactionaire regime, na de wrede moord op een jong meisje door de zedenpolitie. Solidariteit met de bevolking van Palestina, dat al decennia lijdt onder de Israëlische bezetting en agressie. Solidariteit met alle mensen die lijden onder onderdrukking, reactionaire regimes en oorlogen. Solidariteit met de bevolking van Cuba, dat al meer dan 60 jaar lijdt onder de misdadige imperialistische blokkade van de VS! Ze zijn zo standvastig met hun aanvallen op Cuba omdat ze weten dat de strijd die het Cubaanse volk levert tegen het imperialisme een bron van inspiratie en hoop is voor de hele wereld.

De NCPN heeft in de afgelopen dertig jaar consequent solidariteit met Cuba getoond, en daarbij diepe banden ontwikkelt met de Cubaanse ambassade, die we vandaag ook verwelkomen op deze viering. Ze weten dat ze op onze steun kunnen rekenen. De strijd tegen het kapitaal is internationaal. We verwelkomen ook de vertegenwoordigers van zusterorganisaties uit Europa waarmee we over de jaren warme banden hebben opgebouwd.

***

De liquidatie van de CPN en de oprichting van de NCPN

In aanloop naar en tijdens ons 7e Congres hebben we uitvoerig de actuele binnenlandse en internationale ontwikkelingen besproken. De besluiten en de resoluties die we hebben vastgesteld, bieden handvaten om de wereld te begrijpen de strijd aan te gaan om die te veranderen. De geschiedenis is daarbij voor Marxisten een grote leerschool.

Zowel de geschiedenis als de actualiteit, tonen de onmisbare rol van de communistische partij in de strijd tegen achteruitgang en tegen het afbraakbeleid dat door de heersende klasse wordt uitgestippeld ten gunste van haar belangen. Het besluit om op 14 november 1992 de Nieuwe Communistische Partij van Nederland op te richten, was van historisch belang.

Daaraan vooraf ging natuurlijk de liquidatie van de Communistische Partij van Nederland. Formeel gebeurde dat in 1991, maar ook dat was weer het resultaat van een complex historisch proces. In een notendop, kunnen we zeggen dat de naoorlogse periode het zogenaamde eurocommunisme opkwam in de internationale communistische beweging. Het was een reformistische stroming. In essentie was het eurocommunisme een herleving van de sociaaldemocratische opvatting dat het mogelijk zou zijn het kapitalisme via hervormingen om te vormen tot socialisme, zonder revolutionaire omverwerping van het kapitalistische eigendom en de burgerlijke staat. Vanuit die strategie, richtte men zich niet langer op de strijd voor de eenheid van de arbeidersklasse en andere onderdrukte lagen van de bevolking tegen het kapitalisme, maar op bondgenootschappen met sociaaldemocratische partijen om een zogenaamde ‘linkse regering’ te vormen binnen de kaders van het kapitalisme. Deze reformistische stroming ging gepaard met het liquidationisme. Dat is de positie dat een communistische partij niet nodig is, dat de arbeidersklasse niet haar eigen revolutionaire partij nodig heeft, maar dat de communistische partij zich moest opheffen of liquideren om op te gaan in een zogenaamd ‘brede’ en ‘linkse’ – dat wil dus zeggen sociaaldemocratische – partij.

De CPN wist zich in de jaren ’50 en ’60 nog aardig tegen te beschermen tegen deze reformistische stroming, maar in de jaren ’70 en ’80 kreeg die benadering de overhand. Op het 26 e Congres van de CPN in januari 1978 werd besloten een nieuw partijprogramma op te stellen. Zo werd eigenlijk het startschot gegeven om de beginselen van de partij ter discussie te stellen. De partijleiding, waarin de reformisten de overhand hadden, had een nieuw ontwerpprogramma klaarliggen in 1981, waarin het marxisme-leninisme werd afgedaan als ‘star’ en ‘dogmatisch’. Het democratisch centralisme werd afgewezen ten gunste van de ‘pluraliteit’. Er werden allerlei ‘horizontale overleggen’ opgericht door groepen met een gedeelte interesse zoals vrouwenemancipatie of milieu. Die overleggen handelden niet volgens de collectieve besluiten en onder leiding van het Partijbestuur, maar als horizontale, onverkozen, autonome organen.

Zo werd aangestuurd op de geleidelijke complete opheffing van het marxisme-leninisme en het democratisch centralisme door de zogenaamde ‘vernieuwers’, zoals de reformisten in de CPN zich noemden, maar in wezen eerder ‘vernielers’ waren.

Nadat het democratisch centralisme was opgeheven, richtten de communisten binnen de CPN in 1982 het Horizontaal Overleg Communisten (HOC) op, om zich te verzetten tegen de georganiseerde poging van de meerderheid van de partijleiding om de partij om te vormen en op te heffen. In februari 1984 vond een buitengewoon Congres plaats, met drie weekenden van hevige interne strijd. Daar werd het nieuwe reformistische partijprogramma werd vastgelegd en deed de CPN formeel afstand deed van het marxisme-leninisme. Tijdens het laatste weekend van dat Congres, op 25 februari, werd op een massale bijeenkomst van het HOC het Verbond van Communisten in Nederland (VCN) opgericht. Nadat de CPN zichzelf ontbond in 1991 om op te gaan in GroenLinks, nam het VCN het initiatief om samen met groepen oud-CPN’ers die wel vonden dat een communistische partij in Nederland nodig is, de NCPN op te richten. Dat gebeurde op 14 november 1992. Morgen dertig jaar geleden dus. De oprichting van de NCPN was geen gemakkelijke opgave. Het was een zeer moeilijke en verwarrende periode. De contrarevoluties voltrokken zich in een reeks landen waarin het socialisme was opgebouwd. De ideologische eenheid in het HOC en VCN en vervolgens de NCPN was nog zeer zwak. Het was echt een strijd om de NCPN te funderen op basis van het marxisme-leninisme.

De betrokkenheid van de NCPN bij de internationale communistische beweging, waar we als communistische partij onlosmakelijk deel van uitmaken, was van groot belang voor de versterking van onze partij. Ook de heroprichting van de CJB heeft een enorme bijdrage geleverd aan de partijopbouw.

Het Partijbestuur heeft een brochure opgesteld voor dertig jaar NCPN. Daarbij schetsen we niet alleen de laatste dertig jaar sinds de NCPN is opgericht, maar kijken we vanaf het begin van de communistische beweging in Nederland. De oprichting en ontwikkeling van de NCPN is immers onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van haar voorlopers.

De brochure is absoluut geen compleet overzicht en ook geen definitief oordeel van onze partijgeschiedenis. Het is slechts een zeer beknopte en onvolledige schets van de voornaamste ontwikkelingen in de Nederlandse communistische beweging. Het dient als aanzet tot verdere studie, terwijl het ook een aantal voorlopige lessen noemt die we kunnen leren van de geschiedenis.

We bestuderen de geschiedenis niet vanuit een abstracte interesse. De studie van de geschiedenis is een strijdwapen voor de toekomst. Gewapend met de lessen uit het verleden, kunnen we de strijd aangaan voor de versterking van de beweging, de partij en de krant.

De partijkrant Manifest, bestaat in februari veertig jaar. Het begon als de krant van het HOC, die waarschuwde voor de reformistische koers van de CPN. Vandaag blijft Manifest een onmisbaar middel voor partijgenoten, CJB’ers maar ook talloze sympathisanten om de ontwikkelingen in de wereld te begrijpen en de strijd collectief te maken.

De afgelopen dertig jaar kende hoogtepunten. Op enkele daarvan zullen we vandaag in het programma nog terugkijken. Natuurlijk kent de strijd ook tegenslagen. Vaak lijkt het heel moeizaam te gaan. Maar meer een meer nieuwe mensen sluiten zich aan bij de communistische beweging, wat laat zien dat die strijd op de lange termijn zeker zijn vruchten afwerpt. Daaraan hebben ook veel kameraden hun steentje bijgedragen die niet meer in leven zijn. Deze kameraden zullen wij niet vergeten.

Gewapend met de lessen uit het verleden, strijden we voor de toekomst!

We kijken met trots terug op de afgelopen dertig jaar en op de geschiedenis van de Nederlandse communistische beweging in zijn geheel. Want vanaf het ontstaan van de communistische beweging in Nederland in de 19e eeuw, is er één rode lijn die onze hele geschiedenis doorloopt: de onvermoeibare strijd tegen onrecht!

• Voor de rechten en inkomens van de mensen uit de arbeidersklasse en andere onderdrukte lagen van de bevolking.
• Voor publieke voorzieningen, gratis en kwalitatief hoogwaardig onderwijs en zorg.
• Voor emancipatie en gelijkwaardigheid van vrouwen en minderheden
• De strijd tegen het fascisme en discriminatie op basis van geslacht, afkomst, huidskleur, religie, seksuele oriëntatie of welke grond dan ook, met als hoogtepunt de heldhaftige activiteiten van de communistische verzetsstrijders tijdens de fascistische bezetting in de Tweede Wereldoorlog.
• De strijd voor democratische, politieke rechten en vakbondsvrijheden.
• De strijd voor vrede en tegen imperialistische oorlogen en interventies. De communisten waren de enigen die de strijd van de koloniën voor onafhankelijkheid vanaf het begin steunden.

Dat is de rode lijn in de geschiedenis van de Nederlandse communistische beweging! Van de hele internationale communistische beweging. Een lijn die rood is gekleurd door het bloed van vele duizenden communisten die zelfs hun leven opofferden in de strijd voor een betere wereld.

Met verschillende activiteiten hebben we dit jaar aandacht besteedt aan de Oktoberrevolutie, die 105 jaar geleden plaatsvond, en de oprichting van de Sovjet-Unie 100 jaar geleden.

Daar waar de werkende mensen, ondanks allerlei zwaktes en tekortkomingen, veel rechten en voorzieningen verwierven waar we vandaag niet eens van durven te dromen. Waar werkloosheid en armoede werden uitgebannen. Waar iedereen vast werk had. Waar gratis toegang was tot goede gezondheidszorg, onderwijs, cultuur, sport en vakantie. Waar sprongen werden gemaakt in de rechten van vrouwen en minderheden. Onze partij levert inspanningen om ook de geschiedenis van de socialistische opbouw te bestuderen en daar lessen uit te trekken voor de toekomst.

Want één ding is zeker, we zullen de constante achteruitgang en afbraak van rechten en voorzieningen niet accepteren. Samen gaan we de strijd aan om onze inkomens en rechten te verdedigen. Samen gaan we strijd aan om de NCPN en de CJB te versterken. Samen strijden we voor het socialisme!

Kameraden,

Gewapend met de lessen uit het verleden, strijden we voor de toekomst!

Leve de communistische partij van Nederland, de NCPN!

Leve het marxisme-leninisme!

Leve het proletarisch internationalisme!

Aris is politiek secretaris van het Partijbestuur.