Skip navigation
Milieu

Over ons 'Recht op een goed leven', een les uit de coronacrisis

Coronacrisis en klimaatcrisis, vergelijking en lessen

Dit artikel verscheen in de editie van Manifest van donderdag 9 april 2020

Placeholder

We kunnen heel wat lessen trekken uit de aanpak van de coronacrisis en deze vergelijken met de aanpak van de klimaatcrisis. De coronadreiging was eerst een nieuwsfeit op de achtergrond die de meeste mensen niet raakte, ook nog niet toen het virus al aan zijn opmars bezig was. Net zoals voor de meeste mensen de klimaatdreiging een bericht op de radio is, dat zij niet meteen aan den lijve ervaren. Het coronavirus zorgde en zal nog zorgen voor tienduizenden doden meer of sneller dan normaal. Het wordt van dag tot dag gevolgd in de media. De noodtoestand werd uitgeroepen. Er is een mobilisatie van de bevolking. Allerlei maatregelen worden uitgevaardigd op korte termijn...

De klimaatcrisis doodde door de extreme weersomstandigheden die zij verergerde evengoed al tienduizenden mensen. Zij zal door de ontwrichting van onze voedselvoorziening nog meer het menselijk bestaan bedreigen. Maar hiervoor wordt nog geen 'noodtoestand' uitgeroepen, terwijl dit meer dan gerechtvaardigd zou zijn. De ontwrichting en de doden zijn niet te vangen in grafieken van dag tot dag. Er is een spreiding over langere termijn... De resultaten van de maatregelen zijn niet zo meteen zichtbaar.

Als de coronacrisis achter de rug is, zou de klimaatcrisis weer alle aandacht verdienen. De bevolking mobiliseren is hoognodig. De klimaatcrisis heeft dat met de coronacrisis gemeen dat hoe sneller en hoe radicaler de maatregelen in het begin zijn, hoe efficiënter het antwoord en hoe lager de maatschappelijke kostprijs, zowel in slachtoffers als in kostprijs voor de economie.

Er zijn heel wat verschillende lessen te trekken uit deze coronacrisis en de vergelijking met de klimaatcrisis, meer dan ik kan behandelen in dit artikel. Laat ik me beperken tot één punt: de bevolking eist actie van haar overheid om goed te kunnen leven in het land. Dat recht op goed leven in zijn verschillende vormen gaat voor de mensen vóór op het draaiend houden van de kapitalistische economie. Het gaat vóór op de logica dat 'onze bedrijven' de 'meest winstgevende', de 'meest concurrerende' moeten zijn op de wereldmarkt.

Wat verstaan we onder dat 'Recht op een goed leven'?

Het politiek begrip 'Goed Leven', ontstond in de internationale klimaatstrijd van de jaren 2009-2010. De wereldtop van Kopenhagen in 2009 werd een flop, juist omdat de rijke landen alles zagen in een neoliberale benadering van de 'vrije markt'. In april 2010 organiseerde Evo Morales, president van Bolivia een door 30.000 mensen bijgewoonde tegentop in Cochabamba. In de eindverklaring 'Het Akkoord der Volkeren over de Klimaatverandering en de Rechten van Moeder Aarde' werd het kapitalisme met zijn kapitalistische logica zonder omwegen de oorzaak van het klimaatprobleem genoemd. Het begrip 'Bien Vivir' of 'Goed Leven' werd daar tegenovergesteld. Goed leven is iets heel anders dan veel geld verdienen om van alles en nog wat te kopen. Verwar 'Goed Leven' niet met grote rijkdom. Ik heb dit begrip zo proberen te verduidelijken:

Goed Leven, Bien Vivir..?

Geboren worden, opgroeien en leven in een land zonder oorlog. Vrij zijn van onzekerheid over het dagelijks bestaan en de oude dag. Sociale zekerheid voor iedereen. Deel kunnen nemen aan sociaal nuttige arbeid. Een comfortabele en hygiënische woning hebben. Zichzelf en het gezin degelijk kunnen voeden en kleden. Goede medische verzorging. Onderwijs en vorming beschikbaar op korte afstand. Actief kunnen deelnemen aan het gemeenschapsleven. Zichzelf artistiek, cultureel of sportief kunnen ontwikkelen. Rustige of avontuurlijke ontspanningsvormen in ieders bereik. Dit zijn basisrechten voor iedereen.

Toegepast op de klimaatstrijd betekent dit zo snel mogelijk matigen van de klimaatverandering, het waarborgen van het voortbestaan en het heropleven van de diverse ecosystemen, waar ons bestaan van afhangt. Het beschermen van de biodiversiteit. Het zuiver houden van lucht, water en bodem...

En ja, de bevolking eist dat de overheid dit in naam van alle bewoners aanpakt. Zie de rechtszaken die aangespannen werden tegen de overheid omdat ze dit niet of niet voldoende doet. In Nederland door Urgenda, dat ook in beroep gelijk kreeg van de rechter. In België heeft de overheid met procedurekwesties over taalgebruik de rechterlijke debatten met jaren vertraagd.

Het failliet van de kapitalistische staat in de zorg en de dienstverlening

Besparen op de zorgsector, besparen op alle openbare dienstverlening, om ze te ontmantelen en te privatiseren. Alle nonprofitsectoren openbreken om er winstmachines van te maken. Dat was de trend van de laatste decennia. In Nederland al wat meer dan in België, waar het vakbondsverzet wat sterker was. De coronacrisis doet alle tekortkomingen van dit kapitalistisch model in het gezicht van de overheid openspatten. Een tekort aan beschikbare bedden, een tekort aan medisch personeel, een tekort aan mondmaskers en ontsmettingsmiddelen. China, Cuba en Rusland moeten met hulp bijspringen! Stel je voor!

Voor een socialistische democratische staat voor én door het volk

Angst en wantrouwen in de overheid uitten zich in het hamsteren en leegroven van de grootwarenhuizen. De mensen hebben er geen vertrouwen in dat de overheid de bevoorrading in stand zal kunnen houden. De overheid schiet te kort in het waarborgen van het recht op goed leven. De overheid zou de verspreiding van het coronavirus onder de bevolking moeten verminderen door aangepaste maatregelen. Akkoord met de maatregelen van hygiëne en afstand houden. Dat lukt met de nodige uitleg en mobilisatie onder de bevolking. Het kan zonder dwang. De politie zou hier overbodig moeten zijn.

Maar naargelang we met ministers van het meer rechtspolitieke kamp te maken hebben, ontaarden de maatregelen in een natiewijde politie-oefening op het onder controle houden van de bevolking. Met wetenschappelijk onzinnige pestmaatregelen en hoge boetes verdoezelen die rechtse krachten hun eigen failliet.

De mensen willen een nuttig beleid, waarbij ze zelf wat in de pap te brokkelen hebben. Een socialistische overheid kan ook met strenge of drastische maatregelen optreden, maar dan wel mee besloten en mee uitgevoerd door de mensen zelf.

Wil je een abonnement op Manifest?

Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland

Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.

Abonneer Nu!