Skip navigation
Prinsjesdag

Regeerprogramma: oude wijn, nieuwe zakken

Dit artikel verscheen in de editie van Manifest van dinsdag 1 oktober 2024

Binnenhof in Den Haag
bron: Tove Liu / Pexels

In de juli-editie van Manifest schreven we al dat "meer dan een halfjaar later, [we] zien dat er bar weinig gaat veranderen" op het gebied van het beleid van de Nederlandse regering. De kaarten zijn inmiddels geschud, de posten verdeeld en we hebben Prinsjesdag en de Algemene Beschouwingen achter de rug. Wat is de balans tot nu toe voor de PVV, VVD, NSC en BBB onder leiding van minister-president Schoof en wat kunnen we verder verwachten van deze regeringsploeg?

Arbeid, sport en cultuur

Er wordt al maanden door de vakbonden actiegevoerd voor de verlenging van de Regeling Vervroegde Uittreding. Deze regeling zorgt ervoor dat mensen met zware beroepen eerder kunnen stoppen met werken. Zij hebben jarenlang zwaar werk gedaan en bijgedragen aan de samenleving. Het is niet meer dan normaal dat deze mensen, die vaak ook eerder komen te overlijden, niet versleten door hoeven te werken tot hun 68e. In verschillende sectoren in het hele land hebben arbeiders hierom het werk neergelegd om te eisen dat deze regeling wordt verlengd en verbeterd. Het huidige kabinet vertikt het namelijk om deze hardwerkende arbeiders tegemoet te komen.

We zien dat het kabinet sleutelt aan belastingschijven waardoor veel mensen er een aantal tientjes op vooruit zullen gaan in 2025. Aan de andere kant zien we wel dat het geld waarmee dit bekostigd moet worden niet komt vanuit de zakken van het grootkapitaal. Het komt voort uit bezuinigingen op sport en cultuur. Hier wordt namelijk de BTW verhoogd van 9% naar 21%, waardoor sport en cultuur nog minder toegankelijk worden voor grote delen van de werkende klasse.

In de plannen van het nieuwe kabinet worden ook studenten benadeeld door de invoering van een langstudeerboete. Wie meer dan een jaar studievertraging oploopt, moet bovenop het reguliere collegegeld van €2530 nog eens €3000 extra betalen. Dit creëert een barrière voor studenten die hun studie moeten verlengen, vaak juist omdat ze door gebrek aan inkomen moeten werken naast hun studie.

Migratie en integratie

Op het gebied van migratie stelt het kabinet het strengste asielbeleid ooit te gaan voeren. Hiervoor wil de minister een noodwet in het leven roepen om vergaande maatregelen te treffen. Hoe deze wet precies ingevoerd moet worden en de inhoud ervan is nog niet duidelijk. Het doel van de nieuwe migratiepolitiek zou zijn om de instroom van asielzoekers te verminderen, hiervoor zou namelijk geen plek zijn in opvangcentra, en asielzoekers zouden zogenaamd druk zetten op onze sociale voorzieningen zoals huisvesting. Een makkelijk gekozen zondebok die het falen van de vorige kabinetten op het gebied van volkshuisvesting en asielopvang verbloemd. Bovendien zegt PVV-minister Faber dat ze de spreidingswet wil intrekken. Maar hierdoor blijven opvangcentra in Ter Apel en Budel overvol, met alle narigheid voor de migranten en lokale bevolking van dien.

Hier bovenop horen we vanuit het kabinet ook weinig over de integratie van mensen die hier wél mogen blijven. Er staat in het regeerprogramma niks concreets over het oplossen van de kwetsbare posities waar migrantengemeenschappen zich soms in bevinden zonder kennis van de taal, cultuur en zonder betaald werk. Laat het kabinet daar de portemonnee trekken zodat we deze mensen samen met Nederlanders uit achtergestelde situaties kunnen verheffen.

Sociale voorzingen

Tijdens de verkiezingscampagne hadden alle partijen hun mond vol over bestaanszekerheid, ook de partijen die nu de nieuwe regering vormen. Uiteindelijk zien we dat er bar weinig over is gebleven van deze retoriek. Het eigen risico wordt over twee jaar gehalveerd maar zien we terugkomen in de verhoging van de zorgpremies, private equity (bedrijven die als doel hebben binnen korte tijd zoveel mogelijk winst te maken op hun investeringen) in de zorg is volgens PVV-minister Agema opeens geen probleem meer, en het sluiten van ziekenhuizen zoals die in Heerlen wordt vooralsnog niet gestopt.

De woningcrisis, waar overigens geen noodwet voor nodig is blijkbaar, wordt onder dit kabinet niet opgelost. Minister Keijzer van de BBB heeft het plan om ieder jaar 100.000 woningen te bouwen. Er is echter weinig tot niets concreets te vinden over hoe dit gerealiseerd moet gaan worden. Verder dan in de komende vier jaar vijf miljard euro te investeren en afspraken met gemeentes, provincies en woningcorporaties komt het in ieder geval niet. Waar ook eerder vanwege een verwachte torenhoge huurstijging in 2025 de huurtoeslag nog kon rekenen op een investering van 500 miljoen euro in het hoofdlijnenakkoord, is hier inmiddels 225 miljoen van over.

Repressie

Volgens het nieuwe kabinet is ook het demonstratierecht niet heilig. Zo wil de nieuwe VVD-minister Van Weel grenzen stellen aan dit demonstratierecht. Concreet zullen gemeenten harder mogen ingrijpen tijdens demonstraties, nog meer beperkingen op mogen leggen en nog sneller demonstraties mogen verbieden. Een zorgelijke ontwikkeling die volgens burgemeesters van de grote steden overigens ook niet nodig is. Hiernaast wordt gesproken over een verbod op gezichtsbedekkende kleding. Wij bedekken onze gezichten niet bij demonstraties, maar we zien wel in dat dit een verdere stap is in de inperking van het demonstratierecht, waarmee de overheid nieuwe aanleidingen creëert voor repressie tegen demonstraties in het algemeen.

Voortzetting

Het huidige kabinet zet de afbraak van de vorige kabinetten voort. Welke partij ook regeert onder het kapitalisme, ze zijn gebonden aan belangen van de burgerij en nooit aan die van de arbeidersklasse.

Het is dan ook alleen de werkende klasse, georganiseerd in vakbonden en andere strijdorganisaties, die een stokje kan steken voor de sociale afbraak die dit kabinet wil voortzetten. Van groot belang is om de NCPN en CJB te versterken, zodat die strijd zich ook kan richten tegen het kapitalisme als geheel. Sluit je aan!

Wil je een abonnement op Manifest?

Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland

Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.

Abonneer Nu!