Schandalen, 'ongelukken' en lobby's in de neprechtstaat

De afgelopen weken was er veel protest in Griekenland op diverse gebieden van de samenleving: protest van de boeren (beslist niet alleen in Griekenland) tegen het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) van de Europese Unie, protest van de academische wereld tegen de privatisering van de Griekse universiteiten (vooral studenten gingen massaal de straat op), protest tegen de manier waarop het onderzoek naar de treinramp van 28 februari 2023 met 57 doden wordt aangepakt (zie Manifest 3-23, JvdB).

Juist op 28 februari werd een algemene landelijke staking georganiseerd om op deze manier de ramp te herdenken en tegelijkertijd alle andere sociale problemen aan de kaak te stellen. De leiding van de GSEE (Algemene Arbeidersconfederatie van Griekenland) in handen van de Pasok (een sociaaldemocratische politieke partij, red.), stelde alles in het werk om die stakingsdag te ondermijnen. Niets lijkt goed te gaan, terwijl de regering zich op de borst blijft kloppen over de successen van het land. O ja, natuurlijk, sinds 2019 heeft de regering van de Nea Dimokratia (een liberale partij, red.) Griekenland weer een zichtbare positie gegeven op de aandelenmarkten...

De doofpot

Kort voor het schrijven van dit artikel diende de 'socialistische' Pasok samen met de andere sociaaldemocratische partijen een motie van wantrouwen in tegen de regering. Deze werd vooral geïnspireerd door de manier waarop de regering het ernstige 'ongeluk', of eigenlijk misdaad, in de doofpot probeert te stoppen. Op voorstel van de Communistische Partij (KKE) was er vier maanden geleden een onderzoekscommissie ingesteld naar de ware oorzaken van de misdaad, zoals de treinramp door de oppositie wordt genoemd. Dit onderzoek ging terug tot 1997, omdat de toestand bij de spoorwegen niet een kwestie is van de laatste regering (nogmaals: zie Manifest 3-23). In dat jaar begon namelijk het liberaliseringsproces van de Griekse spoorwegen. De verantwoordelijke ministers waren sindsdien van Nea Dimokratia, Pasok en Syriza (een sociaaldemocratische partij, red.). Het onderzoek werd overhaast stopgezet op het moment dat de gerechtelijke stukken binnenkwamen. De regering weigerde belangrijke getuigen voor de commissie uit te nodigen. De officiële conclusie die van overheidswege werd gepubliceerd, was dat niemand strafrechtelijk en politiek verantwoordelijk kan worden gesteld…

Verder biedt de wet omtrent ministeriële verantwoordelijkheid aangeklaagde ministers de mogelijkheid de justitiële dans te ontspringen, ondanks de aanklachten tegen ministers ingediend door familieleden van de slachtoffers. Toen de KKE bij de laatste grondwetsherziening voorstelde het betreffende artikel van de grondwet af te schaffen, stemden alle andere partijen tegen, waarmee zowel de regering als de consensus verlenende ‘oppositie’ het beleid dat tot de ramp leidde onschuldig verklaarde. De plek van de ramp werd met cement overdekt en geluidsbanden zodanig gemonteerd dat de nadruk kwam te liggen op de ‘menselijke fout' en de schuld gegeven kon worden aan één stationschef. Zo vergeleek een voormalig minister van Syriza de treinramp met een straatongeval teweeggebracht door een gewetenloze chauffeur...

Veel meer dan één motie

De algemene secretaris van het Centraal Comité van de KKE, Dimitris Koutsoumbas, wees er in zijn toespraak voor het parlement op dat er veel meer punten voor moties van wantrouwen zijn. Hij maakte gebruik van de Griekse term ‘motie van afkeuring/verwijt’. Dit was de term in Griekenland die in de loop der jaren veranderde in ‘motie van wantrouwen’. Negen speerpunten van afkeuring van het regeringsbeleid, die een motie van wantrouwen waard zijn, passeerden de revue:

• De regering verwikkelt het land steeds meer in de oorlog in Oekraïne en geeft daar handenvol geld aan uit, terwijl de bevolking zucht onder de drukkende kosten van levensonderhoud.
• De regering is met Zelensky overeengekomen - of de onderhandelingen daarover zijn in een vergevorderd stadium - om wapensystemen te sturen voor de luchtafweer. Het gaat om systemen die van cruciaal belang zijn voor de bescherming van de Griekse grenzen en de territoriale onschendbaarheid van het land.
• Het fregatschip Hydra van de oorlogsmarine is 3.500 kilometer ver van de Griekse grenzen naar de Rode Zee gestuurd om diverse redersbelangen te bewaken.
• De regering maakt het leven steeds duurder voor de bevolking. De verhoging van het minimumsalaris die voorgesteld wordt, is iets meer dan dat van 2012, dus allang in rook opgegaan door de inflatie, terwijl het modale salaris 26% lager ligt dan in 2009. De 500 meest winstgevende Griekse bedrijven hadden in 2022 een winstverhoging van 75,5%: 25,1 miljard euro.
• De ferro-nikkel producerende Algemene Mijn- en Metallurgische Onderneming NV LARCO, waar de banen van zo’n 850 arbeiders op de tocht staan. Na jaren strijd is de datum van opzegging van de arbeidscontracten van eind maart verschoven naar 7 mei aanstaande.
• De privatisering en voortschrijdende commercialisering van zorg en gezondheid.
• De monsterlijke wet op de privatisering van de universiteiten, waarmee de hogere opleidingen als een stuk commercie worden opgenomen in de kosten-batenlogica.
• Het landbouwbeleid met zijn forse inkrimping van de landbouwbevolking, vooral in Thessalië na de grote overstromingen van de nazomer (zie Manifest 8-23, JvdB).
• Kortom een motie van wantrouwen tegen het hele regeringsbeleid en vooral ook tegen de arrogantie, de belangenverstrengeling, de schandalen en het verdoezelen van verantwoordelijkheid.

Nogmaals de sociaaldemocratische consensus

Alle kritiek op de regering van de sociaaldemocratische partijen komt erop neer dat zij het EU-beleid niet goed toepast, terwijl de meeste ellende uit dit beleid voortvloeit. De algemeen secretaris van de KKE kwam nog met een paar interessante cijfers: in het Griekse Parlement stemde Syriza op 50% en de Pasok op 70% van de volksonvriendelijke wetsontwerpen van de Nea Dimokratia. In het Europese Parlement was dat 74,6% door Syriza en 92,6% wat de Pasok betreft! Gefeliciteerd, zei Koutsoumbas, als je dergelijke percentages hebt van overeenstemming, waarom dan nog verschillende europarlementaire fracties... Maak er toch een van.

Een neprechtstaat

Wat is er niet nep in de uitgeholde burgerlijke democratie? Voor de aanstaande Europese verkiezingen kan voor het eerst onbeperkt per brief gestemd worden in binnen- en buitenland. Voor het binnenland is het nieuw. Voor het buitenland zijn de beperkingen helemaal opgeheven (zie Manifest 1-24, JvdB). Dat gaf aanleiding tot hevige discussies en de krant Rizospastis (krant van de KKE) publiceerde alle slechte ervaringen in landen waar het systeem was toegepast.

Een klein schandaaltje brak al uit gevolgd door hypocriete ontkenningen, toen europarlementslid van de Nea Dimokratia Anna Asimakopoulou naar de Griekse migranten in het buitenland, van wie de emigratie van familieleden en voorouders wel terug kan gaan tot honderd jaar geleden, propagandamateriaal voor de Europese verkiezingen stuurde en de vraag rees hoe zij aan hun mailadressen en andere persoonlijke gegevens kwam. Deze bleken 'uitgelekt' te zijn bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Wie weet aan hoeveel anderen die persoonlijke gegevens nog zijn doorgegeven. Zo werden de vermoedens van de KKE al snel bevestigd dat het stemmen per brief allesbehalve onberispelijk zou verlopen en dat het onbeperkt stemrecht geven aan eenieder met een verre Griekse afkomst die in het buitenland woont, wel degelijk een snode bedoeling heeft.

Een ander aspect van de neprechtstaat is dat de leiding van Justitie in Griekenland door de regering wordt benoemd en niet met verkiezingen binnen het juridische corpus. Een voorstel van de KKE tegen dit soort benoemingen, waardoor elke regering rechtstreeks het juridische gebeuren onder haar controle heeft, werd door alle andere partijen verworpen. Voor alles wordt als excuus aangehaald dat de EU garant staat. De EU waar ná het lobbyschandaal met Qatar van vorig jaar, waar ook een met de Pasok verkozen europarlementslid bij betrokken was, in het europarlement een resolutie werd aangenomen. Daarin stond letterlijk dat het vermogen van zulke lobby’s “om de besluiten in het Parlement te beïnvloeden een vitaal element in de Europese democratie is”. Van de Griekse europarlementariërs stemden de Nea Dimokratia, de Pasok, Syriza en de ultrarechtse Griekse Oplossing vóór. En dan nog niet te vergeten de nepmeerderheid in het Griekse Parlement van de regeringspartij met die bonus van 50 zetels, waarover herhaaldelijk in Manifest (b.v. 6-23 en 7-23).

De burgerlijke democratie holt steeds verder uit en je kunt met recht de vraag stellen in hoeverre degenen die aan de macht komen nog de bevolking vertegenwoordigen. De bevolking heeft (nog) stemrecht en zou hier juist gebruik van moeten maken, ook al hebben radicale systeemveranderingen in de geschiedenis nog nooit via verkiezingen plaatsgevonden. Anders zouden deze meteen afgeschaft worden (zie Manifest 6-23, JvdB, over de ‘dodelijke legaliteit’).