Spoorwerkers krijgen loon en rvu na strijd

Met de zomervakanties achter de rug, kunnen we beginnen met een positief bericht voor treinreizigers. Dankzij een cao-akkoord tussen de NS en vakbonden FNV, CNV en VVMC krijgen spoormedewerkers loon na een maandenlange strijd, al moet de cao nog worden voorgelegd aan de leden. Niet alleen het salaris wordt verbeterd; vanaf nu komt er een puntensysteem – ontwikkeld door FNV Spoor – waardoor medewerkers effectief gebruik kunnen maken van de zwaarwerkregeling (rvu).

De invoering van de rvu was de afgelopen jaren een van de meest heikele punten waar vakbonden voor streden. Nadat een akkoord tussen bazen, arbeiders en de minister in het najaar van 2024 werd getroffen over de opzet van de regeling, is het aan de bonden dat deze regeling tijdens cao-onderhandelingen goed wordt geïmplementeerd. NS-medewerkers die lang in zware functies hebben gewerkt kunnen op basis van het puntensysteem maximaal drie jaar eerder stoppen met werken. Verder zien we een loonsverhoging van in totaal 7 procent over twee jaar; per 1 maart 4 procent erbij, en volgend jaar tussen de 3 en 3,5 procent afhankelijk van de functie. Saillant detail: afgelopen maanden schermde NS-baas Wouter Koolmees ten onrechte met het punt dat hogere lonen zouden leiden tot duurdere treinkaartjes. Na de aankondiging van het onderhandelingsresultaat bevestigde de NS, zoals de bonden al meermaals aangaven, dat dit juist niet het geval is. Verder kunnen NS-medewerkers vanaf volgend jaar worden vrijgesteld van nachtdiensten na hun 63ste verjaardag. De NS moet zo’n systeem nog wel optuigen. Ook het onderzoek naar kortere diensten van vier uur is van de baan; deze diensten zouden namelijk nadelig kunnen uitpakken voor medewerkers die gebruik willen maken van de zwaarwerkregeling.

Hopelijk kunnen de resultaten die behaald zijn met actie en strijd door spoorwerkers ook het KLM grondpersoneel inspireren. Voor de zomer kregen de medewerkers te horen dat zij op geen enkele manier erop vooruit zouden gaan in de nieuwe cao, omdat het bedrijf in financieel in zwaar weer verkeert. Des te schrijnender dat de KLM-top zichzelf riante bonussen uitkeerde, terwijl ook piloten en ander personeel afgelopen jaren erop vooruitgingen. Genoeg redenen om in actie te komen, maar tot twee keer toe werd een staking verboden door de rechter onder het mom van ‘veiligheid’ nadat KLM een kort geding had aangespannen. Hoewel FNV besloot niet in hoger beroep te gaan tegen de beslissingen van de rechter, plant de vakbond in september nieuwe acties die elkaar in korte tijd moeten opvolgen. Deze stakingen worden opgebouwd van twee naar vier uur om vervolgens zes en zelfs acht uur het werk neer te leggen. FNV geeft te kennen te hebben geleerd van de vorige actiepogingen. Mochten KLM en Schiphol opnieuw de stakingen verbieden via de rechter, zorgt de bond dat er alternatieve acties worden gehouden ‘binnen de afspraken van het veiligheidsoverleg’.

Een andere cruciale vervoerssector, namelijk zorgvervoer en taxi hoopt komende maanden een nieuwe cao af te spreken. FNV en andere bonden zijn inmiddels in gesprek met de bedrijven voor een ‘volwassenere’ cao, die vanaf januari volgend jaar moet ingaan. Dat houdt in dat de zorgchauffeurs alle gewerkte uren betaald worden, dat er toeslagen komen voor onverwacht werk en dat bijvoorbeeld reiskosten standaard worden vergoed. Bovendien hoopt de vakbond dat er meer waardering komt voor deze groep binnen de samenleving. Op dit moment bieden zorgchauffeurs namelijk broodnodige mobiliteit aan kwetsbare groepen in de samenleving, maar de maatschappelijke waarde zien zij nog niet terug in hun beloning. “Cliënten met intensieve zorgbehoefte vervoeren zonder begeleiding, voor een uurloon dat lager ligt dan dat van een pakketbezorger is gewoon niet oké”, stelt FNV. De oplossing is dan helder: beter loon, duidelijke afspraken over werktijden, goede opleidingen en eerlijke toeslagen. Niet alleen is dat prettig voor de medewerkers, maar zo hopen ze ook meer collega’s aan te trekken, wat de werkdruk ten goede komt. Vanwege de beoogde ‘volwassen’ aard van de nieuwe cao waarbij opdrachtgevers (meestal gemeentes) opeens fors meer zouden moeten betalen, zet FNV in op een langlopende cao, waar wel stapsgewijs eerlijkere arbeidsomstandigheden worden ingevoerd.

We sluiten af met een korte update vanuit FNV zelf: de vakbond besloot om de voorzitters- en bestuursverkiezingen van 15 september tot nadere orde uit te stellen. Na de zomer komen de tijdelijk toezichthouders van de Raad van Toezicht (Lodewijk Asscher en Ton Heerts) met een nieuwe planning voor een betrouwbaarder verkiezingsproces. Eerder klonk er al onvrede over het doorgaan van de verkiezingen, aangezien interne onderzoeken naar het handelen van bestuursleden nog niet zijn afgerond. Tot die tijd heeft het interim-bestuur ingestemd langer aan te blijven, zodat het werk voor vakbondsleden door gaat.