Skip navigation
Milieu

Stand van zaken klimaat- en energietransitie in Nederland

Dit artikel verscheen in de editie van Manifest van donderdag 7 oktober 2021

Placeholder
NCPN

Nederland heeft al twee jaar een klimaatakkoord, maar loopt achter op zijn eigen planning. Doelstelling: Tegen 2030 min 49 procent emissie, maar haalt de eigen planning niet. Dat terwijl de EU een hogere emissievermindering van 55 procent voorstaat tegen 2030. De wetenschappers van het IPCC stelden dat het veel ambitieuzer moet: om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn en ergere klimaatrampen als overstromingen door stortregens en bosbranden door langdurige droogtes te vermijden, zullen we met 65 procent naar beneden moeten tegen 2030. Dat is over 9 jaar.

Het moet dus allemaal sneller. Er gaan geruchten dat de Nederlandse regering 6 miljard extra voorziet in het budget voor komend jaar. Hoe zullen die besteed worden?

Subsidies voor koolstofopslag in de Noordzee, dat is de verkeerde weg

Subsidies zouden gaan naar 'CCS, carbon capture and stockage'. Er zijn heel wat plannen om koolstof af te vangen bij bedrijven die op steenkool of aardgas draaien en die op te slaan in de bodem van de Noordzee. Ik lees dat wereldwijd deze CCS-projecten mislukken. De efficiëntie zou slechts op 65 procent liggen. De prijs zou boven de 80 euro per ton CO2 gaan. Dus enkel economisch mogelijk als er een algemene CO2-prijs komt op alle producten, die veel hoger is. Marktfundamentalisten pleiten daarvoor. Dat is een uiterst asociaal doorschuiven naar de eindgebruikers.

Met diezelfde miljarden zou de overheid er beter aan doen rechtstreeks te investeren in de uitbouw van een energie-infrastructuur van de toekomst. Beter zelf investeren en eigenaar en beheerder zijn van de nieuwe installaties. Dan komen de voordelen ook terug naar de publieke schatkist. Dan kan er strak gepland worden volgens de sociale en ecologische belangen van de bevolking en ook de prijs aan de consumenten beperkt blijven.

CCS is een manier om niet grondig te moeten nadenken over hoe we het anders gaan aanpakken. Goed nieuws is dat Tata Steel in IJmuiden aankondigde af te zien van CCS en te kiezen voor waterstof. Dat zou dan groene waterstof moeten zijn geproduceerd door elektrolyse van water met behulp van zon en wind.

De beurs Solar Solutions in Expo Haarlemmermeer

Van 28 tot 30 september vond in Expo Haarlemmermeer Solar Solutions plaats, een beurs voor professionelen. Ik ging er naar toe om mijn kennis op peil te houden. De beurs maakte duidelijk dat het niet aan de bestaande technologische kennis ligt dat Nederland sukkelt met zijn energietransitie. Alles wat we nodig hebben bestaat en is aanwezig. Het moet dan wel gedaan worden! Nu is het steeds wachten opdat een individueel persoon bereid is te investeren. We dienen over te schakelen naar collectieve oplossingen. Er moet beheer en sturing komen vanuit de overheid.

Een eerste debatpunt is de bewering dat we nooit genoeg hernieuwbare energie uit zon en wind kunnen produceren om nucleaire en fossiele energie te vervangen. Klopt niet. Installeren van zonnepanelen kan snel gaan. Zonnepanelen kunnen esthetisch verwerkt worden, niet enkel op daken, maar ook op muren. Het dak van de Expo Haarlemmermeer is een mooi bewijs: volledig met licht doorlatende zonnepanelen. Parkeerplaatsen, spoorwegen, autostrades zouden er mee overdekt kunnen worden.

Een tweede debatpunt is de vaststelling dat het huidig elektriciteitsnet de vermeerdering van elektrische stroom niet aan kan. Klopt. Daarvoor zijn verschillende uitwegen. Zoals hernieuwbare energie opslaan door omzetting naar andere energiedragers, zo dicht mogelijk bij de windmolens of verzamelde zonnepanelen. Bij omzetting verlies je wat efficiëntie, dat is waar, maar anders had je die energie ook niet kunnen transporteren naar de eindgebruiker. Omzetting naar groene waterstof maakt dat de oude gasleidingen benut kunnen worden. Je kan ook omzetten naar perslucht, of naar warmte voor warmtenetten. Allemaal zeer bruikbaar om onze zware industrie te vergroenen.

Het vereist verder dat er collectief gedacht wordt en gepland volgens de noden van de bevolking. In plaats van individuele installaties per huis, kun je het beter per geheel huizenblok bekijken, of per wijk, of per gemeente. Denemarken is daarmee begonnen zo'n dertig jaar geleden en geeft het voorbeeld van wat nog kan, zelfs in een kapitalistische maatschappij.

Nee, kernenergie is niet nodig voor de klimaattransitie

Het blijkt dat Nederland tot nu toe maar 11 procent 'duurzame' energieproductie heeft. Nederland bengelt daarmee aan de staart van Europa. Dezelfde marktfundamentalisten die voor CCS pleiten, lobbyen ook voor het bouwen van nieuwe kerncentrales. Bijzonder onwijs vindt de vereniging WISE dat. Kernenergie is bijzonder risicovol. Denk aan Fukushima in 2011 en Tsjernobyl in 1986! Op zich is dat een argument om kernenergie te weren. Bovendien is het CO2-arm zijn van kernenergie een grote leugen, als je de hele toeleveringsketen én de afvalverwerking ook in beschouwing meeneemt. Die miljarden zullen veel meer resultaat geven door het bouwen van een zon en wind infrastructuur.

WISE-actievoerders tegen het bouwen van nieuwe kerncentrales fietsten van 24 tot 26 september 200km van Middelburg naar Den Bosch. Mijn kameraden Marc en Luc van de Belgische Elf Maart Beweging fietsten een dag mee. Marc legde omstandig uit hoe we juist door een transitie naar een hernieuwbare energie infrastructuur de werkgelegenheid op peil kunnen houden voor de arbeiders van de kerncentrales.

Wil je een abonnement op Manifest?

Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland

Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.

Abonneer Nu!