Op 27 februari publiceerde het IPCC haar zesde rapport over de toestand van de klimaatontaarding. Het is weer een rood alarm. Ondanks de toezeggingen sinds Parijs, namen de emissies van broeikasgassen nog steeds toe. De lichte afname in 2020 als bijeffect van de corona-maatregelen werden geheel te niet gedaan doe de toename verleden jaar, 2021. Ook in Nederland, meldt de actiegroep Urgenda: het vonnis van juni 2015 verplichtte de Nederlandse staat tot een emissievermindering van 25% ten opzichte van 1990. Dat is noppes geworden.
Rood alarm, want vele ecosystemen staan op kantelen, samen met de biodiversiteit. Dat heeft zware gevolgen voor ons gehele voedingssysteem. De extreme weerfenomenen nemen nu al toe, zoals we zelden zagen, overal in de wereld, ook hier, zoals de overstromingen van verleden zomer ons toonden. De bestaande maatschappelijke ongelijkheid wordt door de klimaatontaarding nog meer versterkt, zegt het rapport.
Er dient nu op korte termijn gehandeld te worden. In 2030, over 8 jaar is dat, dient de emissie aan broeikasgassen meer dan gehalveerd te zijn. Voor de rijke landen nog meer. Dat vergt gecoördineerde en solidaire actie tussen alle landen. Dat vergt een planmatige aanpak door alle overheden met weerslag op alle domeinen. Dat vergt een mobilisatie van het volk.
Het IPCC-rapport kreeg nauwelijks aandacht in de media. Eén dag werd het genoemd. Noch Europa, noch onze regeringen in België en in Nederland reageerden. Alle aandacht ging naar de oorlog in Oekraïne.
Ingrijpen van de overheid in de 'vrije markt'-economie kon niet voor het klimaat
Als de Europese commissie of onze regeringen over klimaatbeleid spreken, dan is steeds hun eerste bezorgdheid ‘de competiviteit van onze bedrijven’. Dwingende maatregelen opleggen aan de monopolies, dat is uit den boze. Je mag hen ten hoogste verlokken met subsidies. Openbaar geld wordt hen geschonken om hun winsten op peil te houden. Terwijl een steeds hoger deel van de bevolking zwarte sneeuw ziet.
Met de sancties tegen Rusland kan er nu ineens wel ingegrepen worden in de economie. Stel je voor, in Antwerpen had het chemiebedrijf BASF haar kunstmestafdeling verkocht aan Eurochem. Eurochem behoort toe aan een Russische kapitalist. Europa verplichtte tot sluiting van het bedrijf. Vierhonderd arbeiders zijn werkloos.
Nu willen onze regeringen plots onafhankelijk worden van Russisch aardgas en olie. Nederland voert 45% Russisch aardgas in. Daarom kijken ze nu onder andere naar hernieuwbare energie uit zon en wind. Maar ook naar kernenergie. Plots worden wel miljarden euro’s vrijgemaakt. Al kan het gauw keren: de verleiding is groot om het Russisch aardgas gewoon te vervangen door Amerikaans schaliegas. Daarmee zijn we weer verder van huis.
Tegelijk zie je een ongeziene mobilisatie van de bevolking om solidair te zijn met Oekraïne. Mensen worden door radio en televisie bewerkt om te geven. Meestal wel vanuit anti-Russische oorlogsophitsing. In plaats vanuit een waar vredesverlangen. Wat voor de Oekraïense vluchtelingen nu kan, kon niet voor de vele vluchtelingen uit Azië en Afrika…
Energiebeleid bestaat zowel uit een sociaal-politieke visie als uit een technische visie
Klimaat en energiebeleid zijn sterk versmolten. We hebben een sociaal-politieke visie nodig, waar we naar toe willen. Een duurzame en sociale samenleving of het veiligstellen van de winsten van de één percent, van onze kapitalistische banken en beurzen? Gaan we voor planmatige en collectieve oplossingen of laten we alles over aan het private initiatief van elk individu?
Energiebeleid heeft een sterk technisch aspect. We hebben ook een technische visie nodig, in welke richting we de ontwikkeling willen sturen. Gaan we gewoon alle huidig fossiel energiegebruik één op één vervangen door elektrische stroom? Dan wordt er gedacht aan het nucleaire. Dat gecombineerd met de visie dat alles gecontroleerd blijft door de grote monopolies. Of gaan we naar een paradigmashift? We zetten alles op 100% hernieuwbare energie. Technisch kan het, mits dit gepaard gaat met de uitbouw van diverse opslagmogelijkheden. Piekproductie van groene stroom kan omgezet worden in warmte, in perslucht, in waterhoogte, en vooral in groene waterstof, die langdurig kan opgeslagen worden.
In onze eigen milieubeweging merken we vaak een gebrek aan kennis van de technische mogelijkheden, wat hen zonder argumenten laat staan tegenover het overspoelen met nucleaire propaganda. De technische kennis en technische visie naar een ander geïntegreerd en 100% duurzaam energiesysteem is daarentegen wel aanwezig bij de grote hoop aan technisch geschoolde intellectuelen in bedrijven en onderzoekinstellingen. Spijtig genoeg combineren die vaak een juistere technische visie met de asociale politieke visie, dat alles via de ‘vrije markt’ moet gaan.
Heropnemen van een sociaal vredesbeleid en van de antinucleaire strijd
Voor hernieuwbare energie zijn er grote investeringen nodig in de hele infrastructuur. In België raamde de minister Tinne Van der Straeten dat op acht miljard. De regering bracht dat terug tot één miljard. Acht was veel te veel, zeiden ze, tegelijk keurden ze tien miljard extra goed voor de oorlogskosten.
Holland Solar schrijft dat in Nederland zonneparken blijven steken op 50% van hun piekcapaciteit, omdat er te weinig infrastructuur (kabels en opslag) uitgebouwd wordt.1 Minister Rob Jetten heeft een plafond van 33,5 terawattuur ingesteld. Holland Solar herinnert eraan dat het huidige elektriciteitsverbruik van 110 terawattuur zal toenemen tot ongeveer 200 terawattuur in 2030.2 Door elektrificatie van de industrie, meer elektrische mobiliteit, verduurzaming van de gebouwde omgeving en de omzetting van grijze naar groene waterstof.
De regeringen kozen voor meer nucleaire energie, terwijl die pas over een tiental jaar iets kan opbrengen. Voor datzelfde geld kan wel de hele hernieuwbare infrastructuur uitgebouwd worden, in een twee à drie jaren tijd. Met een veel grotere waarborg op efficiëntie en betaalbaarheid.
De huidige oorlog maakt veel kapot en zorgt voor veel leed, bij de werkende klasse in de eerste plaats. Daarom strijden we voor de-escalatie en rechtvaardige vrede.
Laten we tegelijk de antinucleaire strijd heropnemen. Stop de uitgespaarde miljarden van oorlog en nucleair in de uitbouw van de hernieuwbare infrastructuur.
Gerelateerde artikelen
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
