Op een bijeenkomst in 's-Hertogenbosch werden op 5 mei twee documentaires vertoond over Operatie Gladio, de informele naam voor een reeks geheime anticommunistische netwerken van de NAVO. Uit vrees voor socialistische revoluties, die gesteund zouden kunnen worden door de Sovjet-Unie, was het doel om verschillende ‘ondergrondse verzetsgroepen’ in tal van Europese landen, zelfs zij die geen NAVO-lidstaat waren.
In de eerste documentaire die de Brabantse afdelingen van de NCPN en CJB vertoonden werd ingezoomd op de rol van Gladio in Nederland, met speciale aandacht voor de rol die het netwerk en de geheime dienst speelden in de illegale wapenhandel. Oud-minister Ruud Lubbers stelt in 1992, na jarenlang totale ontkenning, dat Gladio volledig is ontmanteld. Toch meent de verslaggever “niet anders te kunnen dan concluderen dat het Gladio-monster op de een of andere manier nog onder ons aanwezig is.”
Hoewel er in de documentaire zeer spraakmakende feiten naar boven kwamen, werden er maar weinig vraagtekens gezet bij de ideologische wortels van dit fenomeen. De bijzonder grote rol van extreemrechts en zelfs voormalige nazi's werd nauwelijks benoemd: het is alsof men daar de handen niet aan wilde branden.
In een tweede documentaire werd het bredere Europese perspectief op Gladio behandeld. Hier kwamen allerlei oud-medewerkers van geheime diensten aan het woord, die bijzonder openhartig spraken over het gebruik van nazi’s en andere fascisten omdat deze "harder vechten tegen het communisme". Hoewel de officiële lijn over Gladio stelt dat deze slechts was opgericht in het geval van een hypothetische Sovjet-inval, werd de algemeen reactionaire rol van het netwerk uit deze documentaire dus duidelijk.
Een voormalige CIA-functionaris verklaarde dat Gladio "geactiveerd" zou zijn als de Communistische Partij van Italië (PCI) in 1949 de verkiezingen had gewonnen, wat onder andere werd voorkomen doordat de CIA miljoenen doneerde aan burgerlijke partijen. Toen de arbeidersbeweging desondanks maar bleef groeien voerde Gladio onder valse vlag terreuraanvallen uit, met tientallen doden als gevolg, als poging om toenemende repressie tegen 'extreemlinks' te rechtvaardigen en de populariteit van de PCI te dempen.
In de nabespreking werd uitvoerig ingegaan op het klassenkarakter van de geheime diensten en de NAVO. Dit soort geheime operaties zijn zeker geen afgesloten hoofdstuk in de geschiedenis. Onder de naam Gladio of niet, repressie tegen de arbeiders- en studentenbeweging wordt gestaagd opgevoerd, waarbij communisten vaak het voornaamste mikpunt zijn. Wat wel opviel was dat aanwezigen die deze periode bewust hebben meegemaakt, zich weinig tot niets konden herinneren van de vondst van wapendepots in Nederland of zelfs van Gladio in het algemeen.
De documentaires maakten duidelijk dat het imperialistische systeem fascisme als wapen inzet wanneer dat in haar belang is. Voor de ons was de conclusie helder: er is geen echte bevrijding onder het kapitalisme. Want wat betekent het vieren van de vrijheid als achter de schermen fascistische structuren aanwezig blijven? Of wanneer onze vrijheid wordt gebruikt om de genocide op het Palestijnse volk van wapens en financiering te voorzien?
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die maandelijks verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!
