De regeringsformatie pruttelt rustig verder, het uitvallen van een grofgebekte informateur daargelaten. Maar die relatieve rust in politiek Den Haag zal niet oneindig voortduren. Er zal nog aardig wat politiek theater nodig zijn om eruit te komen welke partijen en poppetjes de nieuwe regering gaan vormen.
Want er zijn reële tegenstellingen in de belangen van verschillende kapitaalsgroepen. Over het te voeren economisch, fiscaal en monetair beleid. Over de internationale positie van Nederland, in het bijzonder hoe Nederland precies moet staan in de relatie tot de VS en EU. Maar tegelijkertijd is er wel degelijk een gemeenschappelijke basis. Dat uitte ook Ingrid Thijssen, die als voorzitter van lobbyorganisatie VNO-NCW de belangen van het Nederlandse grootkapitaal behartigt, in een interview waarin ze zei wat het kapitaal wenst: een ‘stabiel’ kabinet, gesteund door een ‘brede Kamermeerderheid’.
Met D66 en CDA heeft het kabinet in ieder geval een liberale en christendemocratische basis, maar verder zijn er genoeg welwillenden uit zowel sociaaldemocratische als extreemrechtse hoek om het aankomend kabinet aan te vullen. Voor het kapitaal is de ideologische aankleding van dat kabinet van secundair belang. Vooral interessant is welke partijen nu het beste een rol kunnen spelen om het aankomende afbraakbeleid door te voeren, liefst met zo min mogelijk weerstand van de bevolking. Onafhankelijk van de ideologische aankleding is het karakter van de moderne staatsmacht namelijk altijd hetzelfde: een comité dat de gemeenschappelijke zaken van de gehele burgerlijke klasse beheert.
Wat zijn die gemeenschappelijke zaken, die momenteel door de formerende politici besproken worden? De overgang naar een oorlogseconomie. De verdere bezuinigingen en afbraak van publieke voorzieningen die daarvoor nodig is. De militarisering. De inperking van politieke rechten en toename van repressie. De Nederlandse bourgeoisie internationaal beter op de kaart zetten, waarbij de Nederlandse betrokkenheid bij de oorlogsplannen van de NAVO steeds grotere veiligheidsrisico’s oplevert voor de Nederlandse bevolking.
Maar ook de regels omtrent het minimumloon van arbeidsmigranten, bijvoorbeeld. Uitzendbureaus mogen een kwart van het loon inhouden, als ze ook de huisvesting regelen. Uitzendbureaus gebruiken deze regeling door grote groepen werkers in kleine, onhygiënische of zelfs gevaarlijke woningen te proppen, zodat ze arbeidsmigranten onder het minimumloon kunnen betalen. Door het Kabinet Schoof was een wet aangenomen die deze uitbuitende regeling zou afschaffen – wel met een riante afbouwtermijn van 5 jaar, om het winstverlies te minimaliseren. Maar dat besluit is teruggedraaid. Een besluit dat maar liefst vijf weken geheim werd gehouden. Wanneer werden de Tweede Kamer en de rest van Nederland geïnformeerd? Eén dag na de verkiezingen!
Het laat maar weer zien hoe schaamteloos het afbraakbeleid onder en boven de tafel wordt doorgedrukt. Verzet is hard nodig! En daarom is ook een strijdbare vakbond nodig. In deze editie dan ook uitgebreid aandacht voor de situatie in de FNV.
Ook aandacht voor Moerdijk, waar een heel dorp moet wijken om plaats te maken voor de ‘energietransitie’ – voor de belangen van het kapitaal. Partijen spreken zich niet uit voor de inwoners van het dorp, maar alleen om te kijken welke bedrijven het meest van het nieuwe industriegebied mogen profiteren. In deze editie meer hierover in onze vaste column Je kan me nog meer vertellen.
We besteden in deze krant ook aandacht aan de internationale ontwikkelingen. Van de vele oorlogen en brandhaarden die op alle continenten woeden, tot de klimaattop in Brazilië.
Ook in deze krant aandacht voor de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen, waarover de NCPN en CJB meerdere acties en bijeenkomsten organiseerden.
We zijn alweer aangekomen bij de laatste krant van dit jaar. We wensen al onze lezers een strijdbaar 2026 toe, of die strijd nou op de werkvloer, school of straat plaatsvindt. Ook bedanken we alle vrijwilligers die hebben bijgedragen aan de productie en verspreiding van Manifest.
Lees de Waarheid in Manifest! Niet alleen in de papieren Manifest, maar ook digitaal op de website van Manifest (leesmanifest.nl) en de website van de partij (ncpn.nl). Zie ook voorwaarts.net van de CJB. De volgende krant komt uit op 6 januari.