Communistische Partij van China houdt 20ste Congres

Van 16 tot en met 22 oktober vond in Beijing het 20ste Partijcongres plaats van de Communistische Partij van China (CPC), waaraan 2.378 gedelegeerden deelnamen. Het Congres kreeg veel aandacht in de Nederlandse media. Maar serieuze berichtgeving is moeilijk te vinden.

Bij de NOS werd over het Congres bericht via artikelen over Xi Jinping, “de man die de geschiedenisboeken in wil gaan als de onbetwiste keizer van China”, die China “verandert van autoritair naar totalitair” en die “onsterfelijk wil worden”. Elke pretentie van ook maar enigszins neutrale berichtgeving over China is opgegeven. Achter deze gevaarlijke anti-Chinese stemmingmakerij, waarop sterk wordt ingezet door delen van de heersende klasse in de VS, NAVO en EU, schuilt het feit dat China een steeds grotere concurrent is op de kapitalistische wereldmarkt. China haalt de VS immers steeds meer in als grootste economische macht. Ook op diplomatiek en militair niveau treedt China internationaal steeds meer op de voorgrond. Zulke stemmingmakerij, die soms in de buurt komt van oorlogsophitsing, moet worden bestreden.

Als we wat serieuzer kijken naar de congresdocumenten die zijn vastgesteld, dan zien we geen grote aardverschuivingen. Het Congres van de CPC zette duidelijk de lijn voort die op de vorige congressen is uitgestippeld. Daarbij wordt de lijn van verdere markthervormingen en versterking van de private sector doorgezet. In het door het Congres vastgestelde rapport van het aftredende Centraal Comité kunnen we o.a. de onderstaande passages vinden.

“We zullen een verenigde nationale markt tot stand brengen, hervormingen voor de marktgerichte toewijzing van productiefactoren bevorderen en een hoogwaardig marktstelsel invoeren. We zullen de systemen die tegen grondslag liggen aan de markteconomie verfijnen, zoals de bescherming van eigendomsrechten, markttoegang, eerlijke concurrentie en sociaal krediet, om het ondernemingsklimaat te verbeteren.”

“We zullen een gunstig klimaat scheppen voor private ondernemingen, hun eigendomsrechten en de rechten en belangen van ondernemers overeenkomstig de wet beschermen en de groei van de particuliere sector vergemakkelijken. We zullen het moderne ondernemingsstelsel met onderscheidende Chinese kenmerken verbeteren, ondernemerschap aanmoedigen en sneller te werk gaan om Chinese bedrijven te helpen uit te groeien tot ondernemingen van wereldformaat.”

Uit de stukken komt verder naar voren dat China ook militair en diplomatiek een grotere rol voor zichzelf ziet op het wereldtoneel, waarbij het de nadruk legt op ‘vreedzame co-existentie’.

De stukken van het 20ste Congres van de CPC bevestigen de beoordeling die we als NCPN maakten op ons afgelopen Congres: “Allereerst bestrijdt de NCPN de gevaarlijke anti-Chinese oorlogsophitsing door de VS, NAVO en EU. Het karakter van China moet desondanks bestudeerd worden. In China hebben sinds eind jaren ’70 kapitalistische productieverhoudingen hun herintrede gedaan, waarbij de landbouw is gedecollectiviseerd, de centrale planning is afgeschaft ten gunste van de warenproductie (markt), de industrie grotendeels is geprivatiseerd en waarbij de arbeidskracht weer tot waar is gemaakt. Deze kapitalistische verhoudingen hebben nu de overhand in de Chinese economie.”

Begin jaren ’90 werden termen als ‘geplande economie’ en ‘economische planning’ afgedaan en werd de term ‘socialistische markteconomie’ formeel geïntroduceerd. Al eerder had Deng Xiaoping de theorie ontwikkeld, haaks op het marxisme, dat socialisme een vorm van warenproductie is. De productieverhoudingen in het socialisme zouden dus gebaseerd zijn op de markt en niet de centrale planning. De NCPN verwerpt deze theorie, “omdat daarmee in wezen kapitalistische verhoudingen als communistische worden voorgedaan,” zoals we in onze congresstukken schreven.

Dit is een heel algemeen beeld van het 20 ste Congres van de CPC. Maar het vraagstuk is veel complexer en onze congresstukken benadrukten ook de noodzaak van verdere studie “naar het karakter en de rol van de Chinese staat en naar de rol van China in de internationale verhoudingen onder het imperialisme.”

We bestrijden de anti-Chinese stemmingmakerij die slechts een uitdrukking is van de belangen van de heersende klasse in de VS en EU, die in China een bedreiging van hun positie zien. Daar tegenover analyseren we de ontwikkelingen vanuit de belangen van de arbeidersklasse. Op 23 oktober vond de eerste vergadering van het nieuwe Centraal Comité plaats. Daarin werd de samenstelling bepaald van het Politiek Bureau en de andere partijorganen. Xi Jinping werd herkozen als algemeen secretaris van het Centraal Comité van de CPC.