Mória, wie is de eigenlijke brandstichter?

De tragische gebeurtenissen in het Griekse concentratiekamp voor vluchtelingen en migranten Mória op het eiland Lesbos, bevestigen dat het kamp allang gesloten had moeten worden. Enkele uren nadat het kamp in vlammen was opgegaan, stelden regeringsvertegenwoordigers de bewoners van het eiland verantwoordelijk voor de 'misdadige brandstichting', omdat zij geprobeerd hadden de overheid te verhinderen een gesloten kampinstallatie te bouwen ter vervanging van de open structuur.

Tegen de plannen van de regering om Mória te slopen en in plaats daarvan een soort gevangenenkamp te laten bouwen, waren de eilandbewoners in februari in opstand gekomen (zie Manifest 1-2020, artikel JvdB). De regering stuurde toen een speciale politiemacht naar het eiland, die de bewoners op traangas en chemische stoffen 'trakteerde'. De ultrarechtse partij 'Griekse Oplossing' heeft allang een 'oplossing': je stuurt vluchtelingen en migranten naar de onbewoonde ballingschapseilanden Járos en Makrínisos, waar in het dictatoriale verleden communisten en andere vrijheidsstrijders een hel beleefden. Immers, de infrastructuur is er nog!

Daar zouden deze 'verworpenen der aarde' voorlopig terecht kunnen, totdat ze naar andere onbewoonde eilanden gestuurd zouden kunnen worden. Partijleider Kyriákos Velópoulos zei geen woord over de ware oorzaken van de stromen vluchtelingen, die als gevolg van het verdrag tussen de EU en Turkije op de eilanden in de oostelijke Egeïsche Zee terechtkomen of in de zee zelf verdrinken en al evenmin over de door hem volop gesteunde imperialistische brand in het Midden-Oosten, Afghanistan en Afrika, die duizenden mensen van huis en haard verdrijft.

Geen woord dus ook over de rol van Europese Unie, NAVO en VS en hun bondgenoten. Deze 'second hand' van het regeringsbeleid vervult een tweeledig doel: aan de ene kant werkt de 'Griekse Oplossing' op die manier eraan mee de ware schuldigen van de ondraaglijke toestand onder vluchtelingen en migranten aan het publieke oog te onttrekken en aan de andere kant steekt de door de regering voorgestelde 'oplossing' gematigd af vergeleken bij het 'ultrarechtse extremisme'. Daardoor kan de bevolking op haar beurt het regeringsalternatief, waarvoor reclame wordt gemaakt, makkelijker slikken. De nuttigheid van dit soort 'extremistische' partijen is hiermee nogmaals bewezen.

Europese reflexen

De brand in Mória activeerde echter ook de reflexen van de EU. Tussen de woorden van sympathie voor migranten en vluchtelingen door waren diverse Europese aansporingen te beluisteren om de besprekingen over een nieuw migratie- en asielakkoord te versnellen. In wezen gaat het om de actualisering van het EU-migratiebeleid in reactionaire richting. Een complex geschipper met Turkije is gaande, een land dat de sleutel is voor het beheer van vluchtelingenstromen uit het oosten. En wat de 'gevoeligheid' van 'Europa' betreft t.o.v. Mória? Deze werd duidelijk zichtbaar, toen de EU voorstelde drijvende gevangenissen voor vluchtelingen en migranten te bouwen of gesloten kampen in andere Europese landen, die geen lid zijn van de Europese Unie.

Aan de brand, die dinsdag 8 september om elf uur 's avonds uitbrak, gingen relletjes vooraf. Deze volgden op een aankondiging, dat er 35 mensen in het kamp covid-positief waren en dus het hele kamp in quarantaine moest. Het was de druppel die de emmer deed overlopen. Groepen vluchtelingen probeerden het kamp te ontsnappen uit angst voor besmetting. Toen de eerste vlammen zichtbaar werden, begonnen de mensen massaal het kamp te verlaten. De toestand was allang hopeloos in het overbevolkte kamp, waar 13.000 mensen in ellendige omstandigheden bovenop elkaar leefden, of liever overleefden. Onderlinge rellen tussen verschillende etnische groepen waren al schering en inslag met zelfs gevallen van moord. De verantwoordelijkheid van de regering is enorm, want het is haar beleid gesloten hotspots op te zetten, waardoor er humanitaire en sanitaire risico's ontstonden.

Zo werd de weg geplaveid voor de plannen van de EU om de eilanden van de Egeïsche Zee tot een permanent concentratiekamp voor ontheemden te maken. Toen de brand uitbrak, was de brandweer van Lesbos op kilometers afstand om op nog twee andere plaatsen branden te blussen. Daardoor waren er voor Mória nog maar tien brandweerwagens beschikbaar, die onmogelijk de situatie aan konden. Tegen de ochtend was de brand eindelijk onder controle en vele vluchtelingen en migranten keerden terug om van hun spullen te redden wat er te redden viel in de verbrande containers, waar zij ooit woonden. Velen probeerden de hoofdstad Mitilíni te bereiken, maar werden door een politiemacht tegengehouden.

Woensdagmiddag brak er weer een brand uit, waardoor tenten verwoest werden die provisorisch om het kamp heen waren opgezet en nog niet in vlammen waren opgegaan. Door wie dan ook de brand gesticht werd, de bedoeling is duidelijk: Mória moest verwoest worden. Zo'n 13.000 mensen, waaronder moeders met baby's en kleine kinderen verspreidden zich overal en brachten de nacht op straat door. Vele anderen zijn alle kanten op gevlucht naar de bergen of op het platteland en voorlopig onvindbaar. Tot op het moment dat dit artikel verstuurd werd, was het nog onbekend waar de 35 covid-positieven heen gevlucht waren plus hun 80 getraceerde contacten, die in quarantaine zaten. De angst heeft ook bij de bewoners om zich heen gegrepen, want de besmettingen zijn niet meer controleerbaar. Op twee verlaten oude kampen zullen voorlopig tenten opgezet worden voor de daklozen. Zo'n 400 onbegeleide minderjarigen zijn met vliegtuigen naar veiliger oorden gebracht.

Beelden uit Mória, die de ronde doen over de hele wereld, lijken allerminst op toestanden in een 'beschaafd' werelddeel. Het werk van de ware brandstichter, de imperialistisch kapitalistische misdaad, wordt steeds zichtbaarder in de metropolen zelf. Europa wordt een dreigend spiegelbeeld voorgehouden. [Nederland is van plan 100 kinderen op te nemen, maar dat gaat ten koste van andere plannen. Het totale aantal vluchtelingen blijft hetzelfde, nvdr].