‘Politieke islam is een kwestie van klassenstrijd’

We publiceren hieronder een passage uit de openingstoespraak die werd gegeven namens de Communistische Partij van Turkije (TKP), die dit jaar de IMCWP organiseerde. Meer specifiek publiceren we voornamelijk het gedeelte dat ingaat op de kwestie van politieke islam, een vraagstuk dat o.a. invloed heeft in Turkije maar ook landen in het Midden-Oosten waar op het moment ingrijpende ontwikkelingen plaatsvinden sinds de escalatie van de imperialistische agressie van de Israëlische staat tegen de Palestijnse bevolking.

Communistische Partij van Turkije

Beste kameraden,

Vier jaar later zijn we opnieuw in Izmir. Namens het Centraal Comité van de Communistische Partij van Turkije en haar leden heet ik u allen welkom. Ik hoop dat de 23e IMCWP, die we vandaag inluiden, vruchtbaar, oprecht en productief zal zijn, voortbouwend op het succes van de 22e bijeenkomst die we vorig jaar in Havana hielden, met de belangrijke bijdrage van onze Cubaanse kameraden. (…)

Op 7 oktober, na de inval van Palestijnse verzetsstrijders in Israël en de daaropvolgende toenemende Israëlische agressie, bedankte de Israëlische ambassadeur het Turkse volk. Waaraan verdienden we deze dankbaarheid? Erdogan, die eerder bij elke gelegenheid op Israël tekeer ging, gebruikte dit keer een zeer zachte taal en riep op tot matiging. De Israëlische ambassadeur had het echter niet over de Turkse regering, maar over het Turkse volk. Hij zei ‘dank u wel’ omdat in Turkije, dat bekend staat om de wijdverspreide sympathie voor het Palestijnse verzet in het land, het aantal mensen dat aan de kant van Israël staat radicaal is toegenomen en zelfs sommige linkse groepen standpunten innemen tegen het Palestijnse verzet onder het mom van het veroordelen van Hamas.

Allereerst wil ik hulde brengen aan het legitieme en rechtvaardige verzet van het Palestijnse volk en benadrukken dat we een onmiddellijk einde van de Israëlische bezetting en agressie eisen. Onze bijeenkomst is nog maar net begonnen, maar ik denk dat er geen twijfel over bestaat dat deze woorden de gemeenschappelijke houding zijn van alle zusterpartijen die hier aanwezig zijn. Onze revolutionaire wil en ons hart zijn bij het volk van Palestina.

Laat ik terugkomen op de kwestie van de dankbaarheid van de Israëlische ambassadeur. Op 7 oktober werd een manipulatieve perceptie-managementoperatie (militaire term die gaat over het beïnvloeden van de wijze waarop berichtgeving wordt geïnterpreteerd door de publieke opinie, red.) uitgevoerd die een groot deel van de Turkse samenleving trof. Op een uiterst systematische manier overschaduwden ze de Palestijnse kwestie, brachten ze Hamas op de voorgrond en wekten ze door het gebruik van deels echte, deels valse beelden de indruk dat de kwestie voortkwam uit “de afslachting van moderne Israëli's door barbaarse jihadisten.”

Het oordeel van de TKP over Hamas is heel duidelijk. We hebben geen twijfels over de ideologische oorsprong, missie, doelen en internationale connecties van deze organisatie. Niettemin heeft de TKP op 7 oktober snel verklaard dat het Palestijnse verzet legitiem was en heeft zij ingegrepen om de verwarring bij de mensen weg te nemen en hebben we de imperialistische propaganda tot op zekere hoogte kunnen tegengaan. (...)

Ik wil nu graag een ander probleem aanstippen dat verband houdt met de ontwikkelingen in Palestina. Namelijk het probleem van politieke islam. Kameraden, ik zal er geen doekjes om winden, politieke islam is een van de onderwerpen waarover de meeste verwarring bestaat onder communistische partijen. Het marxisme is geboren in Europa, het heeft zich daar ontwikkeld. Hoewel de Russische Revolutie in zekere zin een uitdaging was voor het Europese marxisme, hadden de bolsjewieken altijd een westers karakter. Dit is logisch omdat Europa het continent was waar de arbeidersklasse kwantitatief en kwalitatief het meest ontwikkeld was.

De kwestie van religie is voor het marxisme geen brandende kwestie geweest als gevolg van eeuwenlange strijd en hervormingen die de invloed van de kerk hebben ondermijnd. Hoewel in sommige katholieke landen de economische, ideologische en politieke invloed van de kerk groot is, is het christendom nooit een dominant politiek agendapunt voor communisten geworden.

In de islamitische wereld is de situatie totaal anders. De politieke islam en de strijd voor secularisme daartegen is een van de belangrijkste kwesties. Dit is geen voorkeur, maar dit moet. Aangezien politieke islam een intern verschijnsel is geworden over de hele wereld, vooral in Europa, is het tijd om deze kwestie in detail te bespreken.

De politieke islam, in al zijn varianten, is de stelling om de samenleving, de publieke sfeer, de staat en de politiek in te richten volgens religieuze regels. Tegenover deze stelling kan geen ander standpunt staan dan de verdediging van het secularisme. Dit is de kern van de zaak. Communistische partijen moeten er rekening mee houden dat deze kwestie niets afdoet aan het respect voor individuele overtuigingen. De TKP bijvoorbeeld rekruteert enerzijds gelovige arbeiders in haar gelederen en stelt anderzijds de strijd voor het secularisme op de hardste en scherpste manier aan de orde.

De strijd tegen politieke islam is volledig een kwestie van klassenstrijd. Want vandaag de dag is politieke islam veranderd in een effectief instrument in de handen van de heersende klassen, niet alleen om de arbeiders aan te vallen, te verdelen of te controleren, maar ook om voordeel te behalen in de concurrentie binnen het imperialistische systeem.

Wanneer de klassegebonden kenmerken ervan over het hoofd worden gezien, wordt politieke islam in Europa en Noord-Amerika ofwel gezien met een oriëntalistische benadering als “een anti-imperialistische, zelfs revolutionaire opstand van de achtergebleven wereld”, of, zoals in het geval van ISIS, als een middeleeuwse barbarij.

Het spijt me te moeten zeggen dat beide benaderingen ons naar fouten leiden. We moeten erkennen dat de politieke islam een belangrijke realiteit van de moderne wereld is, het is fundamenteel een klassenverschijnsel en een probleem dat niet kan worden overwonnen door romantiek of gevoelens van terreur.

We zullen niet toestaan dat het Palestijnse verzet wordt gereduceerd tot Hamas. Maar we moeten de vraag beantwoorden waarom religie doorslaggevend is geworden in de sociale dynamiek van de islamitische wereld.

Kameraden, de achteruitgang in het Midden-Oosten is uiteindelijk te wijten aan dezelfde reden als de achteruitgang van de arbeidersbeweging in de rest van de wereld vandaag. Deze reden kan worden samengevat als het opgeven van de klassenstandpunten en het perspectief van revolutie. Een van de belangrijkste, zo niet de enige, reden voor de opkomst van rechts populisme of extreemrechts in Europa vandaag de dag is de leemte die links heeft achtergelaten. Het kapitalisme genereert voortdurend problemen die radicale antwoorden vereisen. Hetzelfde mechanisme is ook aan het werk in het Midden-Oosten, dat een heel andere historische, culturele en politieke achtergrond heeft. De politiek duldt geen leemtes. Wat er eigenlijk gebeurd is dat ze de woede van de armen stelen en die stelen ze van ons.

We kunnen dit niet accepteren. Op het moment dat we de actualiteit van de revolutie opzij zetten, begaan we fouten. Aan de ene kant leiden anti-Amerikaanse standpunten zonder het doel van socialisme ertoe dat politieke islam of de zogenaamde nationale bourgeoisie als bondgenoten wordt beschouwd; anderzijds leidt democratie boven socialisme stellen er vaak toe dat we samenwerken met de VS of de EU of andere burgerlijke krachten. Dit is een vicieuze cirkel.

Deze vicieuze cirkel lokt ons in Europa, Latijns-Amerika of Noord-Amerika net zo in de val als in Irak, Afghanistan, Iran, Turkije, Egypte of Palestina.

Deze valstrikken zijn zo effectief dat sommige krachten die openlijk en fysiek, niet alleen ideologisch, samenwerken met de VS worden behandeld als ‘nationale bevrijdingsbewegingen’, en Erdogan, de leider die een 20-jarige duisternis voor de arbeidersklasse van Turkije vertegenwoordigt, wordt bestempeld als ‘anti-imperialistisch’.

Het marxisme-leninisme verwerpt echter dergelijke gefragmenteerde benaderingen. Ja, er is een complexe, gelaagde dynamiek in de wereld van vandaag. Maar als we de klassentegenstelling centraal stellen, als we handelen vanuit de vooronderstelling dat er geen andere strategische oriëntatie kan zijn dan een socialistisch revolutionair perspectief in de 21e eeuw, als we de deur sluiten voor elke tijdelijke of permanente samenwerking met de burgerlijke klasse, als we een ondubbelzinnig en duidelijk standpunt innemen over secularisme en anti-imperialisme, zal de communistische beweging uiteindelijk sterker worden in de internationale arena en zelfs een hegemoniale macht worden. Dit is ons standpunt. (…)

Bron: solidnet.org.