Het kan de lezer niet ontgaan zijn dat er inmiddels een golf van bezettingen en protesten tegen de genocide in Palestina door Nederland spoelt. Deze begon op maandag met een klein tentenkamp bij een gebouw van de Universiteit van Amsterdam (UvA), maar is inmiddels steeds groter geworden en krijgt daardoor ook steeds meer aandacht van de media en de bevolking in het algemeen. De demonstranten eisen een einde aan de banden van de universiteiten met Israëlische instellingen en monopolies die profiteren van genocide en apartheid in de bezette Palestijnse gebieden. Meer dan redelijke standpunten, echter zijn de eisen van de studenten en medewerkers (voorlopig) aan dovemansoren gericht. Sterker nog, demonstranten worden geconfronteerd met bizar politiegeweld. Hieronder publiceren we een verslag van CJB’er Rafael, die meerdere dagen meeliep met de demonstranten en ooggetuigenverslagen van verschillende kameraden optekende.
Walk-out en bezetting
Terug naar het begin van de protestgolf: op dinsdag 7 mei vindt er een walk-out plaats, georganiseerd door verschillende medewerkers van de UvA. Zij zijn namelijk enorm geschrokken van het gewelddadige politieoptreden tijdens de ontruiming van het tentenkamp op Roeterseiland in de nacht van 6 mei. Toen werden meer dan honderd demonstranten gearresteerd en werd het vreedzame tentenkamp met veel geweld uit elkaar geslagen door de politie. De solidariteitsdemonstratie een dag later wordt dus druk bezocht, en meer dan duizend aanwezigen tonen zich solidair met de studenten en de Palestijnen voor wie zij strijden.
Na de demo lopen de demonstranten richting het centrum van de stad, terwijl een andere groep zich richting de Oudemanhuispoort en het Binnengasthuisterrein begeeft, twee locaties van de UvA. Daar worden al snel barricades opgeworpen en binnen een korte periode bezet de groep het gebouw van de Amsterdamse Academische Club, onderdeel van de eerder genoemde locaties. De demonstranten houden dezelfde eisen aan als tijdens vorige demonstraties: de UvA moet haar banden met Israëlische instellingen en monopolies, die profiteren van genocide en apartheid in de bezette Palestijnse gebieden, verbreken. Terwijl de barricades worden verstevigd, roepen demonstranten leuzen en klinkt er ook veel gezang. Ooggetuigen spreken van een goede sfeer en zien dat de demonstranten te allen tijde vreedzaam te werk gaan. Al snel wordt bekend dat de bezetting niet ontruimd wordt ‘s nachts, zoals op 6 mei wel het geval was. Op last van de politie moeten de demonstranten wel stil zijn, om rekening te houden met de bewoners in de omgeving en de nachtrust niet te verstoren. Daar werken de bezetters graag aan mee.
Zoals beloofd verloopt de nacht rustig, en in de ochtend van 8 mei wordt bekend dat er onderhandelingen gaan plaatsvinden tussen de demonstranten en het College van Bestuur van de UvA. De eerste onderhandelingsronde loopt op niets uit, maar beide kampen zien nog genoeg perspectief voor een tweede poging, rond 16:00 diezelfde dag. In de tussentijd vormt zich een solidariteitsdemonstratie ter ondersteuning van de studenten en hun eisen. Honderden mensen komen naar de Oudemanhuispoort om hun solidariteit te betuigen. De sfeer is lange tijd goed.
Het tentenkamp maandagavond op Roeterseiland.
Docenten solidair met Palestina en met de studenten.
Een demonstrant neemt een welverdiend moment van rust.
Studenten bouwen barricades om een gewelddadige ontruiming door de politie te voorkomen.
Met grof geschut weet de politie in het holst van de nacht het tentenkamp op te breken.
Ontruiming en geweld tegen demonstranten
Gedurende de dag is de aanwezigheid van de politie namelijk beperkt gebleven, maar vanaf vier uur vullen de straten en grachten zich steeds meer met agenten. Zo wordt er een shovel in de omgeving gespot, en stroomt het nabijgelegen Rokin vol met busjes van de Mobiele Eenheid (ME). Terwijl de onderhandelingen met het College van Bestuur nog steeds gaande zijn, merken de demonstranten hoe alle straten rondom het bezette gebouw volstromen met gepantserde ME'ers. In de grachten dobberen politieboten en agenten op jetski's. Bovendien rukt de politie uit met meerdere honden, juist om de demonstranten te intimideren.
De protesterende studenten voelen zich onveilig door de massale aanwezigheid van de politie. Achteraf blijkt dat nota bene het College van Bestuur van de UvA zelf de opdracht geeft aan de politie om de aanval op de demonstranten te openen terwijl de onderhandelingen nog volop bezig zijn. Demonstranten schreeuwen 'cops off campus', de politie moet weg van de campus. Sommige demonstranten proberen aan beide kanten van de Oudezijds Achterburgwal ME’ers weg te jagen door naar hen toe te lopen. Voor een klein groepje loopt dat slecht af: ze worden door ME'ers omsingeld en keihard in elkaar geslagen. Vanaf dat moment kondigt de politie aan dat de demonstratie is afgelast en dat het gebied wordt ontruimd. ME'ers beginnen de solidariteitsdemonstranten weg te jagen van het gebied en hen te omsingelen. Omdat de groep zich moeilijk kan bewegen vanwege de grote hoeveelheid mensen die zich op de smalle straten langs de grachten heeft verzameld, worden ze door de politie geslagen met wapenstokken.
Wanneer de weg richting de barricades met veel geweld tegen de solidariteitsdemonstranten wordt vrijgemaakt, worden de shovels ingezet. Een paar moedige demonstranten springen op de shovels om deze te hinderen, om vervolgens met veel geweld naar beneden te worden getrokken, waarna ze door de politie met knuppels worden bewerkt en gearresteerd. Inmiddels is de ME door de barricades heen gedrongen en worden demonstranten met veel geweld gearresteerd. Ze worden in elkaar geslagen, gewurgd en op de grond gegooid.
'Aan hun haren meegesleurd'
Een lid van de CJB, MT*, ziet het van dichtbij gebeuren: “Gisteren besloten andere kameraden en ik om collectief in het kampement te blijven tot de politie er binnenviel. We wilden de aanwezigheid van de partij in het kamp laten zien.” MT vervolgt: “We dachten ook dat het kamp de aanval kon weerstaan, maar dat lukte niet. Al snel braken de agenten door meerdere barricades. Het lukte ons ternauwernood om over een van de barricades te springen en ons aan te sluiten bij de solidariteitsdemonstranten die er nog steeds waren. Wij waren de laatsten die dat konden doen. Na ons zagen we hoe de politie het kamp overspoelde met geweld. Mensen werden aan hun haren meegesleurd en met hun handen omhoog tegen de grond geslagen.”
Ondanks dat MT en een aantal andere kameraden over de barricade wist te springen, waren ze verre van veilig. “Aan de andere kant van de barricade stonden agenten ons op te wachten. We zaten vast in een klein steegje zonder uitweg. Omdat we als laatste aankwamen, stonden we het dichtst bij de groep agenten. Ze wisten dat we nergens heen konden, maar toch sloegen ze ons herhaaldelijk. We smeekten hen om te stoppen. In onze groep bevonden zich ook oudere mensen uit de steundemonstratie. Ook zij werden zonder pardon geslagen. Er klonk geschreeuw uit de menigte. Mensen vertrapten elkaar, we waren in paniek. En de agenten bleven maar duwen en slaan. Mijn schouder werd vijf keer geraakt voordat de agenten eindelijk stopten. Achteraf had ik het nog niet zo zwaar te verduren, sommige kameraden werden zelfs op hun blote hoofd geslagen. Toen we eindelijk buiten waren, gaf een van de agenten me een laatste klap op mijn been toen ik wegrende. Vervolgens keerden we terug naar de anderen om de gedetineerden te ondersteunen. Zelfs toen vielen agenten ons zonder enige waarschuwing aan. Recht voor mij zag ik hoe ze de schedel van een man open sloegen en anderen verwondden."
Meer politiegeweld op Rokin
Terwijl de ME bruut te werk gaat bij Oudemanhuispoort, vormt zich een paar honderd meter verderop bij Rokin een nieuwe demonstratie. Meerdere arrestantenbussen rijden namelijk via Rokin om demonstranten te vervoeren naar een arrestantencomplex. Demonstranten roepen op om de bussen te blokkeren en veel solidariteitsdemonstranten sluiten zich aan. Nog voordat de mensen zich kunnen bewegen begint de ME een charge uit te voeren. CJB’er MJ* ziet het gebeuren: “Bij de ingang van de Langebrugsteeg werden we in een fuik geduwd tussen een hek en een busje. Daar konden we dus niet snel weg, en de politie sloeg lang in op de mensen net voor mij. De jongen die voor mij stond, zag ik vijf minuten later bloedend op de grond zitten. Bloed gutste uit zijn hoofd.” Opnieuw raken veel mensen ernstig gewond. Wie hulp nodig heeft krijgt te horen dat ze zelf naar de eerste hulp moeten lopen, mede omdat de politie weigert ambulances doorgang te verlenen.
Langzaam groeit de demo bij het Rokin. Nog altijd worden de demonstranten omsingeld door de politie met honden. Veel mensen zitten op de grond om de arrestantenbussen en de ME'ers te blokkeren. Meerdere keren voert de ME charges uit om de zittende demonstranten met geweld in beweging te krijgen. “Iedereen zat op de grond maar de politie bleef schoppen en met wapenstokken op hoofden slaan totdat mensen opstonden zodat er genoeg ruimte ontstond om een politiebusje erdoorheen te rijden”, vertelt L*, lid van de NCPN. “Mijn deel van de blokkade bleef toen zitten en het busje werd tien meter verderop door de menigte geblokkeerd en reed uiteindelijk weer terug. Opnieuw begon de politie hard op mensen in te slaan waardoor alle zittende mensen moesten opstaan om niet in de paniek vertrapt te worden.”
“Met de mensen naast me vormden we een ketting om demonstranten te beschermen, maar alsnog werden we met knuppels geslagen. Iemand naast mij werd zeker vijf keer achter elkaar op het hoofd geslagen maar kon zich met zijn armen beschermen totdat iemand anders voor hem ging staan. Diezelfde agent brulde vervolgens naar een andere demonstrant: “Wegwezen jij, met je 'shame on you’’’ (een leus die veel werd gebezigd door demonstranten tegen het politiegeweld, red.), om vervolgens nog harder te slaan met zijn knuppel op het hoofd en bovenlijf van de demonstrant. Ik ben daar tussen gaan staan met mijn rug naar die agent toe en heb die persoon langzaam uit de gevarenzone geduwd. Dezelfde agent heeft mij toen op mijn rug en bovenbeen geslagen.” Niettemin lukt het de demonstranten alsnog om de busjes te blokkeren door de lucht uit de banden van de bussen te laten lopen. Hierdoor worden veel gearresteerden vrijgelaten en voegen ze zich bij de demo op het Rokin.
'We laten ons niet bang maken'
De demonstratie gaat door tot 22:00 uur. ME'ers die op de Dam staan te wachten, worden gemobiliseerd om het Rokin ‘schoon te vegen’. Demonstranten die te langzaam bewegen of geen onderdeel zijn van de menselijke ketting, worden er één voor één uitgepikt en tegen de grond geslagen, soms met drie of vier ME'ers tegelijk. Zelfs de demonstranten in de ketting zelf zijn niet veilig voor de aanvallen van de politie, ondervindt L: “We zagen een menigte mensen in paniek op ons af rennen, weg van de politie. Toen de politie ons bereikte, renden ze vol op ons af en sloegen ze of staken ze hun stokken in de maag van demonstranten, terwijl ze met hun schild duwden. Wij zijn omgedraaid en weggerend. De politie bleef echter de hele tijd inslaan op onze ruggen, benen en hoofden. Op dat moment verzette absoluut niemand zich meer, iedereen rende gewoon weg.”
Terwijl L met kameraden probeert kwetsbaren die achterblijven te helpen, blijft de politie gewelddadig: “Ik werd verschillende keren geslagen, ik weet niet hoe vaak. Eerst op mijn rug, daarna meerdere keren op exact dezelfde plek op mijn bovenbeen en tegelijkertijd, ik denk door een andere agent, op het achterhoofd. De hele weg vanaf het Rokin tot aan het Muntplein bleef de politie vluchtende mensen slaan waar ze hen maar konden raken. Op mijn hoofd heb ik een bult en op mijn rug vijf verschillende strepen van een wapenstok. Omdat ik een dikke jas aan had doen die iets minder pijn, behalve waar bot zit zoals op de schouder en de ruggengraat. Maar ik laat me niet bang maken en als het nodig is kom ik weer om demonstranten te verdedigen tegen politiegeweld.”
Nadat de grote groep demonstranten met bruut geweld uit elkaar is geslagen, zwerven die avond nog plukjes demonstranten rond door het centrum van de stad, met name op het Rembrandtplein waar ook veel toeristen aanwezig zijn. Minstens drie mensen die na de demonstratie over straat lopen, worden nog door de ME opgepakt en in busjes gegooid; we weten niet hoe het nu met hen gaat. Het laat zien hoe belangrijk het is om bij elkaar te blijven, ook na grote acties.
Na afloop van een bewogen dag is G*, lid van de CJB, vooral blij met de bijdrage aan de strijd: “Ik ben blij dat de solidariteitsdemonstratie kon bijdragen aan de vrijlating van zo veel studenten die gearresteerd werden bij Oudemanhuispoort.” Niettemin vraagt G zich af hoe het College van Bestuur van de UvA met de protesten om zal gaan. “Hoe kun je slapen wanneer studenten en medewerkers in opdracht van jou gekneusde ribben, gebroken knieën, hersenschuddingen, enzovoorts, oplopen als gevolg van politiegeweld. En dit allemaal omdat ze hun dierbare banden met genocidale instellingen willen behouden? Dat lijkt me een heel naar perspectief om te hebben als universiteitsbestuurder."
Studenten pogen zich geweldloos te verzetten tegen de politiemacht.
Meerdere mensen liepen ernstige hoofdwonden op door het politiegeweld.
Omdat hulpdiensten door de politie werden tegengehouden, moesten studenten elkaar eerste hulp verlenen.
Ondanks het politiegeweld kwamen vele mensen in verzet tegen de medeplichtigheid van de UvA in de bezetting van Palestina.
Studenten op de barricade, gemaskerd voor de anonimiteit om verdere repressie door de staat te voorkomen.
Ook de politie is gemaskerd, om zonder angst voor represailles erop los te kunnen slaan.
Om het zicht van agenten te belemmeren werd er met brandblussers op ze gespoten.
De strijd gaat door!
Lachwekkende reacties van burgerlijke politici en media
Na de ontruiming en het bizarre vertoon van politiegeweld, hebben burgerlijke politici, ministers en de media voornamelijk gefocust op het zogenaamde 'geweld van de demonstranten'. Elke persoon die vijf minuten van de beelden van gisteren heeft gezien, weet waarom deze reactie lachwekkend is. Toch verschenen in de media, zoals lokale omroep AT5, koppen zoals 'demonstranten vechten met ME'. De reactionaire krant De Telegraaf noemt de vreedzame demonstranten zelfs 'Gaza-Relschoppers', zonder enig gevoel voor wat er daadwerkelijk speelt onder de demonstranten.
Demissionair premier Mark Rutte en minister van Onderwijs Robbert Dijkgraaf veroordelen de vreedzame demonstranten en loven het ingrijpen van de politie. De minister gaat nog verder dan onze minister-president, door te claimen dat de demonstranten ondersteund zouden zijn door ‘professionele relschoppers’. Het bewijs voor deze bewering ontbreekt nog tijdens het schrijven van dit artikel, hoewel De Telegraaf dit al klakkeloos heeft overgenomen. Ook zogenaamde 'linkse’ politici zoals Frans Timmermans hebben de demonstraties veroordeeld. Volgens Timmermans zijn 'gewelddadige demonstraties' onacceptabel, maar hij heeft op het moment van publiceren nog geen woord vuilgemaakt aan het excessieve politiegeweld jegens de demonstranten.
Steun voor Palestina groeit
Na de gebeurtenissen van de afgelopen dagen hebben de medewerkers van de UvA hun steun aan de demonstranten en afschuw tegen het politiegeweld en het College van Bestuur nogmaals bevestigd. Via een brief is bekendgemaakt dat er nogmaals een walk-out georganiseerd zal worden. In meerdere steden zijn er demonstraties en bezettingen tegen de steun aan genocide door Nederlandse universiteiten. Het aantal studenten aanwezig bij de bezetting van het Binnengasthuisterrein was groter dan tijdens de eerste bezetting op Roeterseiland. Alles wijst erop dat de steun voor de studenten en hun strijd tegen de medeplichtigheid van Nederlandse universiteiten aan genocide, apartheid en bezetting, groeit. De strijd voor een vrij Palestina leeft enorm sterk in Nederland.
Donderdagavond vindt opnieuw een demonstratie plaats in Amsterdam waar duizenden studenten en medewerkers van de UvA aan deelnemen. Ondanks dat de demonstranten te allen tijde vreedzaam blijven, grijpt de ME opnieuw in, dit keer op het Spui. De situatie escaleert echter niet verder omdat de demonstranten zelf kalm blijven en op de grond gingen zitten, waardoor ze de situatie onder controle houden. Dit bewijst niet alleen dat de demonstranten beter zijn in het 'werk' van de politie dan de politie zelf, namelijk het de-escaleren van onrustige situaties, maar ook dat de pro-Palestijnse studenten en medewerkers van de UvA absoluut niet geïnteresseerd zijn in een gevecht met de politie of rellen. Zij willen enkel en alleen hun recht op demonstratie benutten om van hun universiteit te eisen dat deze de banden verbreekt met een genocidale staat.
Rafael is secretaris van CJB-afdeling UvA, lid van de Commissie Internationaal en het Algemeen Bestuur van de CJB.
* De volledige namen zijn bekend bij de redactie.
Gerelateerde artikelen
Wil je een abonnement op Manifest?
Met jullie hulp garanderen we een communistische visie op de actualiteit in Nederland
Manifest is de krant van de NCPN die tien keer per jaar verschijnt. Met Manifest blijf je op de hoogte van de actualiteit en van onze acties. Manifest belicht verschillende aspecten van de strijd in binnen- en buitenland, en publiceert analyses die inzicht bieden in de nationale en internationale ontwikkelingen vanuit een marxistisch-leninistisch perspectief. Neem nu een abonnement op Manifest of vraag een gratis proefabonnement aan.
Abonneer Nu!